Giáo dục nghề nghiệp 'loay hoay' giữa muôn vàn khó khăn (Bài 1): 'Khát' cơ sở vật chất

2 ngày trướcBài gốc

Học viên học nghề tại Trung tâm GDNN-GDTX huyện Quảng Xương trong giờ thực hành. Ảnh: PV

Cơ sở vật chất (CSVC) xuống cấp, hệ thống trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn, cũ kỹ, lạc hậu và không đồng bộ... là những khó khăn, bất cập mà nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN), trên địa bàn tỉnh đang gặp phải. Điều này, làm ảnh hưởng lớn tới việc nâng cao chất lượng dạy nghề cũng như thu hút học viên học nghề.

“Nghèo nàn” trang thiết bị

Những năm gần đây số lượng học sinh đăng ký học nghề tại Trung tâm GDNN-GDTX huyện Cẩm Thủy có xu hướng tăng. Tuy nhiên, CSVC, trang thiết bị dạy học ở đây lại chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo nghề. Nói về những khó khăn trong hoạt động, ông Lê Mạnh Hùng, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Cẩm Thủy chia sẻ: “Do Trung tâm GDNN-GDTX huyện được đầu tư xây dựng khá lâu nên nhiều phòng học đã bắt đầu xuống cấp, hư hỏng. Hơn nữa, trang thiết bị dạy nghề đã được cấp cách đây 15 năm nên phần lớn đã hao mòn giá trị, thiết bị lạc hậu, và nhiều máy móc không còn sử dụng được, hiện đang phải cho “lưu kho””.

"Do thiếu thốn về CSVC, trang thiết bị nên hiện tại trung tâm mới chỉ mở được 3 mã ngành nghề đào tạo đó là, nghề nuôi và trị bệnh cho gia cầm; trồng cây lâm nghiệp; may thời trang. Tuy nhiên, ở 3 mã ngành nghề này, CSVC, trang thiết bị của trung tâm cũng không đáp ứng được nhu cầu dạy và học. Trên thực tế, trong những năm qua, trung tâm cũng tham mưu cho địa phương xin kinh phí nâng cấp, sửa chữa nhưng đến giờ vẫn chưa được đầu tư", ông Hùng cho biết thêm.

Thực trạng CSVC xuống cấp, thiếu trang thiết bị thực hành cũng là một trong những vấn đề nan giải mà Trung tâm GDNN-GDTX huyện Thường Xuân đang phải đối mặt. Bà Nguyễn Thị Định, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Thường Xuân cho biết: Trước thực trạng khu nhà hành chính, nhà hiệu bộ, phòng học lý thuyết, xưởng thực hành đều bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Năm 2022, trung tâm đã được huyện cho sử dụng khu trường mầm non Cửa Đạt (cũ) để làm khu ký túc xá cho học sinh và người học nghề ở lại. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời, bởi nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây ra nhiều khó khăn cho trung tâm trong công tác quản lý học sinh. Ngoài ra, các thiết bị đào tạo nghề của trung tâm hầu hết được cấp năm 2012 nên đã xuống cấp và hết thời gian sử dụng, hư hỏng, lỗi thời nên không thể đáp ứng được yêu cầu đào tạo nghề.

Thời gian qua, bên cạnh một số cơ sở GDNN đã được các cấp, ngành, địa phương quan tâm đầu tư xây dựng CSVC, mua sắm trang thiết bị phục vụ cho công tác dạy và học nghề, còn không ít các cơ sở GDNN vẫn hoạt động “cầm chừng” vì thiếu phòng học, thiết bị đào tạo nghề hoặc thiết bị đào tạo đã lạc hậu, không đáp ứng được nhu cầu học nghề. Trong đó, có thể kể đến như các Trung tâm GDNN-GDTX: Nông Cống, Quảng Xương, Mường Lát, Quan Hóa, Lang Chánh...

Theo lý giải của lãnh đạo một số trung tâm GDNN-GDTX, thì một trong những khó khăn lớn nhất dẫn đến việc thiếu thốn CSVC, trang thiết bị dạy nghề chính là vì các trung tâm không còn được hưởng nguồn kinh phí hỗ trợ mua sắm thiết bị, vật tư và tu sửa. Nếu như trước đây, các trung tâm GDNN được hưởng nguồn kinh phí mua sắm thiết bị, vật tư, sửa chữa CSVC cho cơ sở giáo dục, thì từ sau khi sáp nhập trở thành trung tâm GDNN-GDTX, theo quy định mới (từ năm 2023), các trung tâm đã không còn được hưởng nguồn kinh phí đó nữa.

Ngoài ra, theo quy định tại khoản 2 Điều 44 Luật Giáo dục 2019, cơ sở GDTX bao gồm: Trung tâm GDTX; trung tâm GDNN-GDTX; trung tâm học tập cộng đồng và trung tâm khác thực hiện nhiệm vụ GDTX. Như vậy, trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện không phải là cơ sở GDNN và không được hỗ trợ sửa chữa, bảo dưỡng tài sản, một số hạng mục công trình, mua sắm máy móc, trang thiết bị, phương tiện đào tạo từ nguồn vốn thuộc 3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025.

Chất lượng đào tạo liệu đã đáp ứng?

CSVC đóng vai trò quan trọng trong GDNN, bởi đây là lĩnh vực đào tạo kỹ năng thực hành, đòi hỏi sự hỗ trợ từ các trang thiết bị hiện đại, phòng thực hành đạt chuẩn và môi trường học tập chuyên nghiệp. Tuy nhiên, thực tế tại nhiều trung tâm GDNN-GDTX, CSVC còn hạn chế, không đáp ứng được yêu cầu của chương trình đào tạo. Sự thiếu hụt này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo. Học viên không có cơ hội tiếp cận với máy móc, công nghệ tiên tiến, dẫn đến kỹ năng thực hành yếu kém, khó đáp ứng nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Hơn nữa, giáo viên gặp khó khăn trong giảng dạy khi thiếu đi các thiết bị hỗ trợ, làm giảm hiệu quả truyền đạt kiến thức.

Trang thiết bị nghề may thời trang do Công ty TNHH Sewing T&T - đơn vị liên kết đào tạo nghề cung cấp cho Trung tâm GDNN-GDTX huyện Cẩm Thủy để học viên thực hành.

Ông Lê Mạnh Hùng, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Cẩm Thủy bộc bạch: "Do CSVC thiếu thốn, trang thiết bị cũ kỹ lạc hậu nên ảnh hưởng khá lớn đến việc nâng cao chất lượng dạy nghề của nhà trường, và cũng chưa đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn 4.0 hiện nay. Chẳng hạn, đối với nghề may công nghiệp, hiện tại trung tâm đang có 2 lớp, với 70 học viên theo học. Để mở được lớp may công nghiệp đối với trung tâm là điều không hề dễ dàng, bởi toàn bộ các máy may của nhà trường được cấp trước đây đều bị hư hỏng, không sử dụng được. Do đó, chúng tôi phải chủ động ký hợp đồng liên kết đào tạo với Công ty TNHH Sewing T&T để đào tạo và giải quyết việc làm cho học viên sau khi ra trường. Trong quá trình đào tạo nghề may toàn bộ máy móc, trang thiết bị đều do Công ty TNHH Sewing T&T mang đến trường để cho học viên được thực hành, nâng cao tay nghề. Còn đối với 2 mã ngành nghề còn lại là nghề nuôi và trị bệnh cho gia cầm, trồng cây lâm nghiệp thì trang thiết bị thực hành cũng chỉ đáp ứng được ở mức sơ sài, đơn giản. Nếu tính theo xu thế hiện nay, trang thiết bị của nhà trường mới chỉ đáp ứng ở mức trung bình, không đáp ứng được nhu cầu thị trường lao động tay nghề chất lượng cao. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc nâng cao chất lượng tay nghề cho học viên".

Đồng quan điểm với ông Hùng, ông Lê Huy Hoàng, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Quảng Xương, cho biết: Do thiếu nhiều phòng học, nên trung tâm đang phải mượn tạm 1 phòng thực hành để làm thư viện và 1 phòng thực hành để đựng trang thiết bị thí nghiệm. Ngoài ra, hiện tại trung tâm cũng chưa xây dựng được nhà xưởng thực hành, điều này dẫn đến việc mỗi khi tổ chức cho học viên thực hành nghề, trung tâm đều phải bố trí chia buổi luân phiên. Ngoài ra, nhiều máy móc, thiết bị sau nhiều năm sử dụng đã hư hỏng, lỗi thời, không còn khả năng để sửa chữa, bởi vậy, những năm qua trung tâm chỉ thực hiện chức năng quản lý Nhà nước, còn việc dạy nghề phụ thuộc hoàn toàn vào việc ký hợp đồng với đơn vị liên kết dạy nghề. Việc này dẫn đến khá nhiều bất cập trong việc mở thêm các ngành nghề đào tạo đáp ứng nhu cầu của thị trường, cũng như thu hút học viên học nghề và nâng cao chất lượng tay nghề cho học viên sau khi tốt nghiệp.

Mặc dù một số trung tâm cố gắng cải thiện bằng cách hợp tác với doanh nghiệp hoặc tăng cường thực tập thực tế, nhưng điều này vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn vai trò của một môi trường đào tạo đầy đủ. Bởi vậy, nhiều ý kiến cho rằng, các cấp, ngành trong tỉnh cần ưu tiên, bố trí nguồn lực để sớm khắc phục những khó khăn, hạn chế về CSVC, trang thiết bị dạy nghề, sửa chữa các hạng mục công trình nhà xưởng thực hành, trang thiết bị đào tạo cho các cơ sở GDNN để nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng GDNN. Bên cạnh đó, các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh cũng cần chủ động huy động thêm các nguồn vốn hợp pháp khác để cùng với nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách trung ương tập trung đầu tư cho các ngành, nghề trọng điểm của các trường; sắp xếp thứ tự ưu tiên đầu tư cho các ngành, nghề trọng điểm phù hợp với yêu cầu đào tạo thực tế và khả năng huy động các nguồn vốn. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động GDNN.

Nhóm PV

Bài 2: Khắc phục tình trạng “ăn đong” giáo viên dạy nghề

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/giao-duc-nghe-nghiep-loay-hoay-giua-muon-van-kho-khan-bai-1-khat-co-so-vat-chat-243385.htm