Giáo dục STEM: Khơi nguồn sáng tạo cho học sinh

7 giờ trướcBài gốc

Học đi đôi với hành

Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, STEM là phương pháp giáo dục tích hợp liên môn, tạo cơ hội cho học sinh tổng hợp kiến thức, kỹ năng thuộc các lĩnh vực: Khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học theo nguyên tắc giảng dạy kiến thức thông qua thực hành để phát triển phẩm chất, năng lực, giải quyết hiệu quả các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật, nhiều lĩnh vực đang “khát” nhân lực chất lượng cao, năm học 2025-2026, ngành Giáo dục Bắc Ninh đề ra nhiệm vụ trọng tâm đẩy mạnh hoạt động giáo dục STEM ở tất cả các bậc học. Các nhà trường triển khai theo 3 hình thức: Tổ chức bài học STEM, hoạt động trải nghiệm STEM, làm quen với nghiên cứu khoa học ứng dụng.

Giờ học STEM tại Trường Tiểu học Võ Thị Sáu (phường Bắc Giang).

Dù là trường làng nhưng nhiều năm học qua, Trường Trung học cơ sở Lương Phong (xã Hiệp Hòa) đã triển khai phương pháp giáo dục STEM ở tất cả các môn học. Thầy Nguyễn Văn Hanh, Hiệu trưởng chia sẻ: “Ðổi mới phương pháp giảng dạy theo chủ đề, tạo ra tình huống thực tiễn để học sinh tìm phương án giải quyết vấn đề là cách thức giảng dạy các môn khoa học tự nghiên, nghệ thuật của nhà trường”.

Đây là giải pháp triển khai hoạt động STEM ở nhiều môn học giúp nhà trường phát huy tối đa sự sáng tạo trong cách thức giảng dạy của giáo viên, bước đầu tạo tiền đề cho học sinh phát huy khả năng ứng dụng bài học vào thực tế. Trong từng môn học, thầy, cô chú trọng giảng dạy theo hướng vận dụng lý thuyết vào thực hành, thảo luận theo chủ đề để thống nhất triển khai các mô hình cụ thể, đồng thời tổ chức các cuộc thi thiết kế, sáng tạo sản phẩm STEM. Bài học STEM đã tạo hứng thú cho học sinh sôi nổi tham gia thực hành, trải nghiệm, hình thành ý tưởng sáng tạo, triển khai thực hiện đề tài. Nhiều học sinh của nhà trường đã đoạt giải cao trong các cuộc thi khoa học kỹ thuật, sáng tạo robot cấp tỉnh, quốc gia và quốc tế.

Đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đến nay, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã xây dựng góc STEM, phòng học STEM. Cô Thân Thị Lan Anh, giáo viên Toán, Trường Trung học cơ sở Hồng Thái (phường Việt Yên) nói: “Giáo dục STEM chú trọng tới việc hình thành kỹ năng để học trò thực hiện thành thạo trong thực tế đời sống. Trong quá trình triển khai bài giảng đòi hỏi giáo viên hướng dẫn học sinh vận dụng lý thuyết vào thực hiện các mô hình cụ thể theo hướng dễ hiểu, dễ làm, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, tận dụng tối đa cơ sở vật chất hiện có của nhà trường để thực hiện và không áp đặt suy nghĩ, tư duy giải quyết vấn đề của người lớn vào các em”.

Phát huy năng lực tự học, tự nghiên cứu

Hoạt động chế tạo sản phẩm STEM được học trò yêu thích vì từ lý thuyết được học trong sách giáo khoa các em ứng dụng vào thực tiễn, tạo ra nhiều sản phẩm hữu ích cho cuộc sống. Tại các nhà trường, sản phẩm sáng tạo STEM được trưng bày tại phòng học, phòng chức năng, thư viện cho giáo viên, học sinh tham quan, học hỏi. Trường Trung học phổ thông Việt Yên số 2 (phường Tự Lạn) đã đưa một số mô hình sản phẩm STEM như: Máy phát điện mini, hệ thống tưới cây tự động do học sinh sáng chế vào sử dụng. Nhiều giáo viên đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá học trò bằng sản phẩm STEM. Em Nguyễn Ngọc Hà, học sinh Trường Trung học phổ thông Việt Yên số 2 cho biết: “Được ứng dụng tổng hợp kiến thức nhiều môn học vào thực hiện một mô hình sáng tạo theo chủ đề của bài học, chúng em rất hào hứng khám phá. Nhất là các bạn yêu thích lập trình, vận hành và lắp ráp thiết bị càng có cơ hội phát triển ý tưởng sáng tạo”.

Ngành Giáo dục Bắc Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% trường trung học cơ sở và trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh có ít nhất một phòng học STEM đạt chuẩn với đầy đủ các chức năng như: Khu vực học tập và thảo luận, thí nghiệm và chế tạo, khu vực công nghệ số và khu vực trưng bày sản phẩm.

Các trường học đều tổ chức “Ngày hội STEM - khởi nguồn sáng tạo” tạo diễn đàn cho học sinh tham gia giới thiệu, thuyết trình các sản phẩm do chính các em thực hành sáng tạo. Đây là sân chơi để nhà trường phát hiện và ươm mầm nuôi dưỡng tài năng khoa học, công nghệ, đồng thời những trải nghiệm thực tế sẽ giúp các em định hướng nghề nghiệp tương lai theo sở thích và năng lực bản thân. Qua những bài học STEM, học sinh Bắc Ninh đã đoạt nhiều giải thưởng cao trong các cuộc thi khoa học kỹ thuật trong nước và quốc tế. Mới đây, tháng 8/2026, trong khuôn khổ hội nghị robot thế giới với chủ đề “Để robot trí tuệ hơn, robot hình người thông minh hơn” diễn ra cuộc thi sáng tạo điều khiển robot, hai em: Nguyễn Duy Khánh, lớp 8A1, Trường Trung học cơ sở Lương Phong và Hoàng Phú Khang, lớp 7A2 (năm học 2024-2025), Trường Trung học cơ sở thị trấn Thắng (xã Hiệp Hòa) vượt lên hàng trăm học sinh tiểu biểu của nhiều nước trên thế giới để giành Huy chương Bạc.

Để nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục STEM, trong thời gian tới, các nhà trường sẽ liên kết với nhiều tổ chức, đơn vị ngoài nhà trường giảng dạy cho học sinh kỹ năng thực hành, hình thành ý tưởng, sáng tạo ra những sản phẩm công nghệ tiêu biểu. Các cơ sở giáo dục phối hợp với các trường đại học khối ngành kỹ thuật bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, bổ trợ kiến thức tích hợp để cán bộ, giáo viên tổ chức các hoạt động giáo dục STEM đạt hiệu quả cao.

Bài, ảnh: Minh Thu

Nguồn Bắc Ninh : https://baobacninhtv.vn/giao-duc-stem-khoi-nguon-sang-tao-cho-hoc-sinh-postid428352.bbg