Giao quyền tuyển dụng giáo viên về xã, phường: Còn nhiều băn khoăn

2 giờ trướcBài gốc

Tiết học của cô và trò Trường Tiểu học Trần Quốc Toản (Hà Nội). Ảnh: NTCC

Điểm mới trong tuyển dụng giáo viên

Năm học 2025-2026, Sở GDĐT TPHCM trực tiếp tuyển dụng giáo viên cho tất cả các cấp học. Với quy mô ngành giáo dục TP sau hợp nhất có hơn 2.100 cơ sở giáo dục công lập từ mầm non đến phổ thông, nhu cầu cần tuyển là 5.696 giáo viên ở cả ba khu vực: khu vực 1 (TPHCM cũ), khu vực 2 (tỉnh Bình Dương cũ) và khu vực 3 (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ). Trong đợt 1 tuyển dụng, thành phố có 10.175 ứng viên dự tuyển và 3.908 người đủ điều kiện trúng tuyển.

Bà Trần Thị Ngọc Châu, Phó giám đốc Sở GDĐT TPHCM cho biết, bên cạnh điều kiện về trình độ chuyên môn, sở muốn tuyển dụng những giáo viên có kỹ năng sư phạm và kỹ năng ứng với từng vị trí công việc. Vì vậy, thí sinh phải trải qua 2 vòng thi gồm vòng 1 là kiểm tra điều kiện dự tuyển dựa trên phiếu đăng ký theo yêu cầu vị trí việc làm. Người đáp ứng đủ điều kiện được vào vòng 2 và tham gia kiểm tra kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp theo hình thức bốc thăm đề thực hành, trình bày kiến thức, minh họa kỹ năng và trả lời câu hỏi của Ban kiểm tra trong 15 phút.

Cũng tại TPHCM, hiện đang 29 trường được trao quyền tự chủ tuyển dụng giáo viên, dựa trên chiến lược phát triển và điều kiện thực tế của từng đơn vị. Việc này được thực hiện từ năm 2022-2023 khi Sở GDĐT TPHCM thí điểm phân cấp tuyển dụng cho các trường chuyên, trường THPT và mầm non trực thuộc.

Trong khi đó, theo dự thảo Thông tư quy định thẩm quyền tuyển dụng nhà giáo Bộ GDĐT đang lấy ý kiến góp ý, Sở GDĐT chủ trì tổ chức tuyển dụng đối với các trường mầm non, tiểu học, THCS, trường phổ thông có nhiều cấp học với cấp cao nhất là THCS. Trường hợp Chủ tịch UBND cấp tỉnh phân cấp việc tuyển dụng cho cơ quan hoặc đơn vị khác thì việc phân cấp phải được Sở GDĐT tham mưu, thực hiện. Nếu phân cấp cho chính cơ sở giáo dục, đơn vị này phải đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.

Với trường THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học (cấp cao nhất là THPT), trường chuyên biệt và cơ sở giáo dục thường xuyên, Sở GDĐT vẫn là đơn vị chủ trì tuyển dụng. Hiệu trưởng hoặc giám đốc cơ sở có thể trực tiếp tuyển dụng nếu được UBND tỉnh phân cấp và cơ sở đáp ứng điều kiện theo quy định.

Tại dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GDĐT cũng giao Giám đốc Sở GDĐT quyền tuyển dụng, tiếp nhận trên địa bàn tỉnh. Với thẩm quyền điều động, luân chuyển, bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm, dự thảo quy định linh hoạt Sở GDĐT thực hiện nếu phạm vi từ hai xã trở lên, còn UBND cấp xã thực hiện trong phạm vi quản lý của mình.

Thực tế trước đây, việc tuyển dụng giáo viên thuộc thẩm quyền của ngành Nội vụ và UBND cấp huyện/tỉnh, ngành giáo dục chỉ có chức năng tham mưu. Nhiều ý kiến đã chỉ ra những bất cập nhất định trong công tác quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên khi áp dụng quy định này. Với điểm mới trong dự thảo về tuyển dụng, luân chuyển giáo viên được kỳ vọng sẽ tháo gỡ được những điểm nghẽn trong việc tuyển dụng đội ngũ giáo viên đảm bảo đủ số lượng và chất lượng.

Tiếng nói từ cơ sở

Thầy Nguyễn Văn Cường - Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và THCS Nậm Dạng (xã Võ Lao, tỉnh Lào Cai) cho biết tương tự với nhiều trường ở vùng khó, nhà trường đang phải đối mặt với thực trạng thiếu giáo viên ở nhiều môn, nhất là các môn học mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Dù giao về trường hay về xã, vấn đề nguồn tuyển là rào cản lớn nhất. Bên cạnh đó, việc xét tuyển thay thế cho thi tuyển cũng cần được tính đến đối với giáo dục vùng khó để nâng cao hiệu quả tuyển dụng. Để tuyển được ứng cử viên phù hợp, nhà trường có thể tổ chức phỏng vấn chuyên sâu để đánh giá động lực, sự hiểu biết về vùng khó hoặc yêu cầu dạy thực hành trực tiếp để kiểm tra kỹ năng sư phạm và khả năng xử lý tình huống thực tế trên lớp. Ứng viên cũng cần có cam kết về thời gian công tác tối thiểu tại vùng khó khăn đi kèm với chế tài rõ ràng nếu vi phạm cam kết này.

Trong khi đó, ông Nguyễn Cương Nghị - Chủ tịch UBND phường Hạp Lĩnh (tỉnh Bắc Ninh), nhìn nhận việc giao quyền tuyển dụng giáo viên về từng trường hoặc cấp xã, phường là chưa phù hợp với năng lực hiện nay. Lý do là vì bộ máy cấp xã, phường vốn được thiết kế để đảm nhiệm các công việc hành chính – xã hội tổng hợp, không có bộ phận chuyên môn về giáo dục hay nhân sự đủ mạnh để chủ trì một kỳ tuyển dụng có tính chất đặc thù như tuyển giáo viên. Ông Nghị cho rằng phương án hợp lý nhất hiện nay vẫn là duy trì mô hình các trường đăng ký chỉ tiêu, nhu cầu tuyển dụng, sau đó Sở Nội vụ và Sở GDĐT đứng ra tổ chức kỳ thi tập trung.

Đề xuất phương án kết hợp giữa “cũ và mới”

Trao đổi với phóng viên Báo Đại đoàn kết, TS Hoàng Ngọc Vinh -nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp (Bộ GDĐT) ủng hộ việc hiệu trưởng các trường phổ thông được trực tiếp tuyển giáo viên bởi đây là cơ quan trực tiếp chịu trách nhiệm chính về chất lượng giáo dục, chất lượng học sinh. TPHCM đã có 29 trường thực hiện thí điểm việc này, cần có tổng kết và đánh giá bài bản.

Về quy trình cụ thể, TS Vinh cho rằng Sở GDĐT cần giao cho các trường chỉ tiêu tuyển dụng, ban hành tiêu chuẩn và thực hiện giám sát. Trong trường hợp các trường báo cáo không đủ năng lực và điều kiện để tuyển dụng giáo viên (như ở vùng sâu vùng xa, khó khăn về nguồn tuyển,...), Sở GDĐT có thể hỗ trợ khâu này.

TS Vinh cũng đề xuất Sở GDĐT tham gia khâu tổ chức thi lý thuyết để cho ra một đề thi chung, đồng nhất và đỡ tốn kém. Sau vòng sơ tuyển lý thuyết, các khâu thi thực hành và phỏng vấn sẽ giao cho các trường. Để minh bạch, cần thành lập hội đồng giám sát với thành phần đại diện của xã và Sở GDĐT.

Đồng tình với đề xuất này, TS Lê Đức Thuận - chuyên gia giáo dục, nguyên Trưởng phòng GDĐT quận Ba Đình (cũ), Hà Nội, phân tích nếu giao quyền tuyển dụng giáo viên về Sở GDĐT thì sau sáp nhập, quy mô ngành giáo dục nhiều địa phương rất lớn có nguy cơ gây quá tải. Trong khi đó, nếu giao thẩm quyền này về cấp xã phường có thể phát sinh những bất cập. Đơn cử, trước đây cấp huy có các phòng chuyên môn riêng biệt như phòng giáo dục, phòng nội vụ có chức năng, nhiệm vụ rõ ràng và có nhân sự đảm bảo chuyên môn thì với quy mô cấp xã hiện nay nhỏ hơn, phòng văn hóa xã hội với số lượng người ít chưa đáp ứng được về chuyên môn.

Để tránh những bất cập, TS Lê Đức Thuận đề xuất nên kết hợp tất cả các phương án cũ và mới. Trong đó, phương án khả thi là tuyển dụng giáo viên nên có hai vòng. Vòng một là thi những kiến thức nền, kiến thức chung gọi là vòng thi lý thuyết do Sở GDĐT tổ chức mỗi năm một lần trên toàn tỉnh. Qua đó tuyển dụng được toàn dụng những giáo viên có đủ về bằng cấp, chuyên ngành và kiến thức nền phù hợp với tiêu chí tuyển của từng địa phương khác nhau. Ở vòng 2 là vòng thực hành sẽ giao cho thủ trưởng đơn vị làm chủ tịch hội đồng tuyển dụng dựa theo chỉ tiêu đã được rà soát, số chỉ tiêu còn thiếu. Thành phần có thể mời cán bộ của xã, phường, cán bộ của cấp trên tham gia. Nhà trường sẽ có các tổ chuyên môn, các chuyên gia do nhà trường thuê để tổ chức một kỳ thi công khai, bài bản để giáo viên được thực hành theo vị trí việc làm nhà trường mong muốn tuyển.

“Mỗi nhà trường có mục tiêu chiến lược riêng nên việc tuyển dụng giáo viên cần phải phải đảm bảo với chiến lược phát triển của nhà trường trong giai đoạn tiếp theo. Cách làm như vậy hoàn toàn mới và khác so với trước đây nhưng phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay” – TS Lê Đức Thuận nhìn nhận.

Chuyên gia giáo dục TS Lê Đức Thuận: Đồng thuận khi luân chuyển giáo viên

Đối với việc luân chuyển, điều động, biệt phái giáo viên, trước đây quận Ba Đình (Hà Nội) đã thực hiện với sự đồng thuận của tất cả các bên liên quan. Theo đó, phòng GDĐT phối hợp với phòng nội vụ chủ trì và tham mưu với sự vào cuộc tích cực của các hiệu trưởng. Các hiệu trưởng trao đổi với nhau trước, để giáo viên sang tìm hiểu trường kia trước đến lúc giáo viên tự muốn đi thì chính quyền cấp huyện sẽ ban hành quyết định. Hiện nay, thẩm quyền luân chuyển, điều động giáo viên dôi dư, thừa thiếu trong một xã nên giao về Chủ tịch xã nhưng cần có ý kiến của giáo viên, trường thiếu sẽ nhận được người muốn về, nơi thừa thì điều chuyển được người muốn đi một cách khoa học, bài bản, công khai.

Khi cần điều động giữa xã phường này với xã phường khác phải có sự vào cuộc của thành phố. Sở GDĐT và Sở Nội vụ cần rà soát trên phạm vi toàn thành phố, UBND tỉnh chủ trì hoặc ủy quyền cho giám đốc Sở chủ trì. Cách làm tương tự như trong cấp xã.

Thu Hương

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/giao-quyen-tuyen-dung-giao-vien-ve-xa-phuong-con-nhieu-ban-khoan.html