Giáo viên gợi ý đáp án môn thi chuyên Ngữ văn của tỉnh An Giang

một ngày trướcBài gốc

Chiều ngày 4/6, những thí sinh thi vào Trường Trung học phổ thông Chuyên Thoại Ngọc Hầu và Trung học phổ thông Chuyên Thủ Khoa Nghĩa (tỉnh An Giang) bước vào làm bài thi môn chuyên với thời gian 150 phút. Đề thi môn chuyên Ngữ văn được nhiều thầy cô dạy Ngữ văn đánh giá hay, phù hợp mà không khó.

Bởi, câu 1 mang tính thực tiễn cao; câu 2 thiên về sự thay đổi nhận thức, khơi dậy tình yêu văn chương trong mỗi con người và những ý nghĩa mà văn chương mang lại. Dưới đây là gợi ý làm bài cho đề thi chuyên môn Ngữ văn của An Giang. Học sinh có thể tham khảo.

Đề môn thi Ngữ văn (chuyên) của tỉnh An Giang (Ảnh: K.V)

Gợi ý làm bài

Câu 1. (4,0 điểm) Trong tự nhiên, kim cương- một trong những vật chất cứng và có giá nhất-chỉ được hình thành dưới điều kiện áp suất và nhiệt độ vô cùng khắc nghiệt trong lòng đất. Từ hình ảnh ấy, nhiều người đã rút ra được chân lí đáng suy ngẫm: “Không có áp lực không có kim cương.”

Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ về vai trò của áp lực trong việc rèn luyện bản thân.

Mở bài: Trong tự nhiên, kim cương- một vật chất quý giá và bền bỉ nhất- chỉ có thể hình thành dưới điều kiện áp suất và nhiệt độ cực cao. Từ hình ảnh đó, khiến chúng ta liên tưởng đến quá trình rèn luyện con người: “Không có áp lực, không có kim cương”. Câu nói trên nhấn mạnh vai trò của áp lực như một yếu tố cần thiết để con người trưởng thành, bản lĩnh và thành công trong tương lai.

Thân bài:

1. Giải thích câu nói

- “Áp lực”: Những khó khăn, thử thách, kỳ vọng từ bên ngoài hoặc chính bản thân đặt ra để hướng đến thành công.

- “Kim cương”: là hình ảnh ẩn dụ cho thành công, phẩm chất quý giá như ý chí, nghị lực, sự kiên trì trong quá trình phấn đấu. Vì thế, không có áp lực, con người khó vượt qua giới hạn bản thân, khó đạt được sự trưởng thành và thành công bền vững.

2. Vai trò của áp lực trong rèn luyện bản thân:

- Áp lực giúp con người nhận ra giới hạn và tiềm năng của mình. Khi đối diện với thử thách, con người buộc phải cố gắng, sáng tạo và bứt phá, vươn lên.

Ví dụ: Học sinh chuẩn bị kỳ thi quan trọng như thi học sinh giỏi; tuyển sinh 10 sẽ nỗ lực vượt bậc để đạt kết quả tốt.

- Áp lực rèn luyện tinh thần, bản lĩnh, sự kiên trì: Áp lực dạy con người cách chịu đựng, vượt qua thất bại, không dễ dàng bỏ cuộc trước mọi khó khăn. Giống như luyện thép – càng nung trong lửa, càng trở nên cứng cáp (học sinh có thể lấy bài thơ Nghe tiếng giã gạo của Hồ Chí Minh để làm dẫn chứng).

- Áp lực là động lực thúc đẩy phát triển: Nhiều người vươn lên từ nghịch cảnh nhờ áp lực sống, trách nhiệm gia đình hoặc lý tưởng bản thân.

Ví dụ: Người nghèo vươn lên lập nghiệp, học sinh vượt hoàn cảnh khó khăn để học giỏi.

3. Phản đề – cần phân biệt giữa “áp lực tích cực” và “áp lực tiêu cực”

- Áp lực tích cực: Giúp ta tiến bộ, định hướng rõ ràng. Áp lực giúp chúng ta có động lực, thôi thúc chúng ta phấn đấu, vươn lên trước mọi nghịch cảnh.

- Áp lực tiêu cực: Quá mức sẽ gây căng thẳng, mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.

Vì thế, chúng mỗi chúng ta cần học cách quản lý áp lực, biến nó thành động lực thay vì gánh nặng từ áp lực.

4. Liên hệ bản thân

Chia sẻ trải nghiệm cá nhân: Đã từng gặp áp lực nào? Cách vượt qua? Bài học rút ra? Nhờ có áp lực, mình trưởng thành hơn, hiểu rõ giá trị của sự cố gắng.

Kết bài: Khẳng định lại vấn đề: Áp lực là một phần tất yếu trong hành trình rèn luyện bản thân và chạm đến thành công. Cuộc sống luôn chứa đựng thử thách – hãy đối diện với nó như cơ hội để tỏa sáng, giống như kim cương được hình thành trong lòng đất.

Câu 2. (6,0 điểm) Văn học không chỉ phản ánh cuộc sống mà còn có khả năng lay động con người, giúp chúng ta sống nhân ái và sâu sắc hơn. Em hãy viết bài văn nghị luận để chia sẻ về những thay đổi trong suy nghĩ, tình cảm hoặc lối sống của mình do văn học mang lại.

Mở bài: Văn học từ lâu đã là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống con người. Văn học không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống, mà còn có sức mạnh cảm hóa tâm hồn, giúp con người sống nhân ái và sâu sắc hơn. Bản thân em đã có những thay đổi trong suy nghĩ, tình cảm và lối sống nhờ tiếp xúc với các tác phẩm văn học.

Thân bài:

1. Giải thích ý kiến đề bài

- Văn học: Là nghệ thuật ngôn từ phản ánh hiện thực và truyền tải thông điệp nhân sinh.

- Phản ánh cuộc sống: Văn học ghi lại những hình ảnh chân thực, đa chiều của xã hội, con người.

- Lay động con người: Tác phẩm văn học chạm đến cảm xúc, thức tỉnh lương tri, truyền cảm hứng sống tốt đẹp.

- Sống nhân ái và sâu sắc hơn: Nhờ văn học, con người biết đồng cảm, thấu hiểu, sống có trách nhiệm hơn để hướng đến những giá trị của cuộc sống.

2. Dẫn chứng từ bản thân- Những thay đổi do văn học mang lại (thí sinh có thể dẫn những tác phẩm mình yêu thích, tâm đắc)

- Về suy nghĩ: Đặt giả thiết trước đây có thể hời hợt, vô tâm với người khác hoặc chỉ nhìn đời qua lăng kính cá nhân.

Sau khi đọc truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long giúp em hiểu hơn giá trị của sự cống hiến âm thầm, từ đó biết trân trọng những con người thầm lặng, biết dấn thân, cống hiến cho dân tộc.

Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu giúp em suy ngẫm về sự phức tạp của con người và cuộc sống, không đánh giá ai qua vẻ ngoài.

- Về tình cảm: Văn học giúp em biết đồng cảm, rung động trước những số phận bất hạnh. Đọc “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố, em cảm nhận nỗi đau khổ của người phụ nữ nông dân trước Cách mạng tháng Tám. Từ đó biết yêu thương, kính trọng những người thân yêu trong gia đình và những người lao động nghèo, biết yêu, trân trọng những gì mình đang có.

Bài thơ Quê hương của Tế Hanh giúp chúng ta biết trân trọng, yêu thương nơi mình sinh ra, lớn lên, khi đi xa luôn hướng về nguồn cội- nơi đã sinh ra ta, nuôi dưỡng ta khôn lớn, trưởng thành. Đọc thơ Tố Hữu, em học được lòng yêu nước, tình cảm giai cấp (dẫn chứng).

- Về lối sống: đặt giả thiết trước đây có thể sống thiếu mục tiêu, ít suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống. Nhưng, khi đọc những tác phẩm văn học đã giúp em định hướng sống đẹp, sống có lý tưởng, có trách nhiệm, biết sẻ chia và đấu tranh cho điều đúng. Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê giúp em cách sống dũng cảm, lạc quan, sẵn sàng đối mặt với thử thách.

- Thông điệp: Văn học giúp cho mỗi con người chúng ta biết trân trọng những gì mình đang có; giúp chúng ta tin yêu cuộc sống; biết sống nghĩa tình và sống tích cực.

Kết bài: Khẳng định lại vai trò lớn lao của văn học: không chỉ phản ánh cuộc sống, mà còn chạm đến trái tim, thay đổi con người theo hướng tốt đẹp hơn. Cần tiếp tục nuôi dưỡng tình yêu văn học để sống ý nghĩa, nhân ái và sâu sắc hơn mỗi ngày.

Hiện nay, học sinh cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông khi học Ngữ văn đang được thầy cô định hướng cách học, cách viết theo hướng dẫn của Công 3175/BGDĐT-GDTrH nên thí sinh có thể viết theo cách nghĩ, cách cảm riêng trên nguyên tắc không vi phạm những chuẩn mực đạo đức, văn hóa và pháp luật thì sẽ được điểm cao.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

KHÁNH VĂN

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/giao-vien-goi-y-dap-an-mon-thi-chuyen-ngu-van-cua-tinh-an-giang-post251831.gd