Giáo viên vẫn ám ảnh hồ sơ, sổ sách, kế hoạch nào cũng phải in ấn để phê duyệt, lưu trữ

4 giờ trướcBài gốc

Đầu năm học này, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn số 4555/BGDĐT-GDPT gửi các Sở GDĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục phổ thông năm học 2025–2026. Trong các nhiệm vụ này, Bộ đã nhấn mạnh về việc chuyển đổi số trong quản lý và giảng dạy ở các nhà trường. Điều này cho thấy những chỉ đạo của Bộ đã bám vào tình hình thực tiễn hiện nay trong dòng chảy chung của thời đại.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi số trong giáo dục có chuyển biến mạnh mẽ hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào cán bộ quản lý và giáo viên ở các nhà trường. Nếu như hiệu trưởng, phó hiệu trưởng nhà trường không tiên phong, vẫn quản lý theo cách cũ, nặng vào hồ sơ sổ sách hành chính thì việc chuyển đổi số sẽ chậm trễ và gây ức chế cho giáo viên trong các nhà trường.

Ảnh minh họa: Báo Lao động

Ám ảnh hồ sơ sổ sách khi bước vào đầu năm học

Theo hướng dẫn tại Điều 21, Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT về Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thì hệ thống hồ sơ quản lý hoạt động giáo dục gồm những loại sau:

Đối với nhà trường: Sổ đăng bộ; Học bạ học sinh; Sổ theo dõi và đánh giá học sinh (theo lớp học); Hồ sơ giáo dục đối với học sinh khuyết tật (nếu có); Kế hoạch giáo dục của nhà trường (theo năm học); Sổ ghi đầu bài; Sổ quản lý cấp phát văn bằng, chứng chỉ; Sổ quản lý và hồ sơ lưu trữ các văn bản, công văn đi, đến;

Hồ sơ quản lý thiết bị giáo dục, thư viện; Hồ sơ quản lý tài sản, tài chính; Hồ sơ kiểm tra, đánh giá cán bộ, giáo viên, nhân viên; Hồ sơ theo dõi sức khỏe học sinh; Hồ sơ khen thưởng, kỷ luật học sinh; Hồ sơ phổ cập giáo dục (đối với cấp trung học cơ sở).

Đối với tổ chuyên môn, gồm có: Kế hoạch giáo dục của tổ chuyên môn (theo năm học); Sổ ghi chép nội dung sinh hoạt chuyên môn.

Đối với giáo viên gồm các loại kế hoạch, hồ sơ sau: Kế hoạch giáo dục của giáo viên (theo năm học); Kế hoạch bài dạy (giáo án); Sổ theo dõi và đánh giá học sinh; Sổ chủ nhiệm (đối với giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp).

Cũng trong Điều 21 này, Bộ hướng dẫn các loại kế hoạch, hồ sơ của nhà trường, tổ chuyên môn, giáo viên như sau:

“Dạng hồ sơ điện tử được sử dụng thay cho các loại hồ sơ giấy theo lộ trình phù hợp với điều kiện của địa phương, nhà trường, khả năng thực hiện của giáo viên và bảo đảm tính hợp pháp của các loại hồ sơ điện tử. Việc quản lý hồ sơ điện tử do Sở Giáo dục và Đào tạo quy định theo chuẩn kết nối, chuẩn dữ liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo”.

Nếu như thực hiện đúng hướng dẫn của Bộ thì tổ chuyên môn và giáo viên sẽ rất nhẹ nhàng trong việc xây dựng kế hoạch và lưu giữ các loại hồ sơ sổ sách trong từng năm học. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy. Một số trường học hiện nay yêu cầu giáo viên thực hiện quá nhiều các loại hồ sơ sổ sách khác nhau, nhất là với tổ trưởng chuyên môn.

Nào là: kế hoạch môn học; kế hoạch lồng ghép, tích hợp; kế hoạch phụ đạo; kế hoạch ôn thi học sinh giỏi; kế hoạch tuyển sinh 10; kế hoạch tăng tiết; kế hoạch dạy Hoạt động trải nghiệm- hướng nghiệp; kế hoạch nội dung giáo dục địa phương; kế hoạch chuyển đổi số; kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học; kế hoạch chuyên đề; kế hoạch kiểm tra học kỳ; kế hoạch triển khai chuyên đề; kế hoạch dạy tiết thư viện; kế hoạch ngoại khóa; kế hoạch tháng bộ môn; kế hoạch bài dạy STEM; kế hoạch hoạt động trải nghiệm STEM; kế hoạch bài dạy; kế hoạch giáo dục (cá nhân) ….

Và, trong mỗi đầu kế hoạch này lại có vô vàn những kế hoạch con nữa. Mỗi trường có gần chục tổ chuyên môn, làm sao mà phó hiệu trưởng chuyên môn đọc hết, phần lớn là yêu cầu làm rồi ký duyệt. Tổ trưởng nhận về lưu giữ, nếu có thanh, kiểm tra thì mang lên trường, nếu không thì cả năm chẳng nhìn ngó đến làm gì.

Vì thế, tạo nên những áp lực rất lớn khi bước vào đầu năm học và cả trong năm học. Lập kế hoạch và lưu hồ sơ một cách máy móc, hình thức khiến cho giáo viên chán ngán. Có những phó hiệu trưởng chuyên môn quá nhiêu khê khi yêu cầu giáo viên thực hiện các loại kế hoạch.

Kế hoạch nào cũng phải gửi file, in ấn để phê duyệt và lưu giữ trong hồ sơ

Theo Công văn số 4555/BGDĐT-GDPT, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn: “Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong tổ chức, quản lý các hoạt động chuyên môn tại cơ sở giáo dục phổ thông; thực hiện nhập liệu, khai thác, sử dụng thống nhất cơ sở dữ liệu toàn ngành về trường, lớp, học sinh, giáo viên, trường chuẩn quốc gia và các thông tin khác phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo”.

Hiện nay, gần như trường học nào cũng có website riêng, nếu nhà trường chủ động “đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong tổ chức, quản lý các hoạt động chuyên môn”, chúng tôi cho rằng sẽ rất thuận lợi.

Thay vì kế hoạch nào cũng phải in ấn, phó hiệu trưởng chuyên môn phê duyệt xong rồi tổ trưởng đem về lưu, khi nào có thanh tra, kiểm tra chuyên đề thì cầm lên trường thì những kế hoạch này đăng tải lên website của nhà trường sẽ nhiều thuận lợi.

Thứ nhất: hiện nay giáo viên đã được tập huấn chữ ký số nên sau khi các tổ trưởng xây dựng các kế hoạch, họ chuyển sang file PDF chuyển cho phó hiệu trưởng chuyên môn phê duyệt thì đăng tải lên website.

Việc đăng tải lên website có thể giao cho một người chịu trách nhiệm chính, hoặc nhà trường hướng dẫn qua cho các tổ trưởng chuyên môn là họ sẽ thực hiện được dễ dàng.

Thứ hai: việc đăng tải các kế hoạch của nhà trường, tổ chuyên môn lên website sẽ giúp cho giáo viên, học sinh, phụ huynh dễ dàng tiếp cận những kế hoạch của trường học. Thực tế, những kế hoạch giáo dục không thuộc danh mục tài liệu mật nên việc chủ động cho giáo viên, học sinh, phụ huynh sẽ có nhiều thuận lợi.

Thứ ba: nếu áp dụng các loại hồ sơ điện tử sẽ giúp cho việc trình ký, phê duyệt thuận lợi, không mất thời gian cho cả cấp dưới và quản lý nhà trường. Điều quan trọng là giảm được khá nhiều chi phí in ấn, đóng cuốn và lưu giữ như hiện nay.

Thứ tư: mỗi khi cấp trên có thanh tra, kiểm tra hồ sơ chuyên môn, thay vì phải ngồi lật từng trang, những cán bộ kiểm tra chỉ cần vào địa chỉ website của nhà trường tìm, đọc, kiểm tra những loại hồ sơ cần thiết theo chuyên đề.

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong trường học đi vào thực chất thì việc đầu tiên phải thay đổi từ cách quản lý của nhà trường. Những loại kế hoạch, hồ sơ nào cần thiết, đúng hướng dẫn hãy nên làm và nên đăng tải trên website của nhà trường.

Riêng các loại kế hoạch của giáo viên, nhà trường nên giao cho các tổ trưởng chuyên môn chịu trách nhiệm. Một là để giảm áp lực hồ sơ phê duyệt cho ban giám hiệu. Hai là tăng tính tự chủ cho các tổ chuyên môn.

Đối với kế hoạch bài dạy (giáo án), giáo viên không cần thiết vừa phải thực hiện file Word, vừa phải in ấn để kiểm tra, phê duyệt. Hiện nay, chủ yếu giáo viên soạn giáo án theo file Power Point để trình chiếu trên lớp. Nên không nhất thiết có giáo án Power Point còn phải soạn, in giáo án Word làm gì cho tốn thời gian và lãng phí tiền bạc.

Một số môn học có 4 tiết/ lớp/ tuần mà giáo viên được phân công dạy 2 khối lớp thì mỗi năm in đến hàng ngàn trang giáo án. Tốn kém, lãng phí mà chẳng giải quyết được vấn đề gì.

Có lẽ, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong trường học hiện nay cần thiết thực và hiệu quả, ban giám hiệu tránh dừng lại ở khẩu hiệu thì mới đi vào thực chất, giải phóng được sức lực cho giáo viên và giúp cho ngành giáo dục chuyển mình thực sự.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

NGUYỄN THẾ TRUNG

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/giao-vien-van-am-anh-ho-so-so-sach-ke-hoach-nao-cung-phai-in-an-de-phe-duyet-luu-tru-post254717.gd