Ông Nguyễn Văn Chiến – Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Cẩm Xuyên – cho biết, những năm gần đây, cùng với xây dựng hạ tầng nông thôn, nhiều thôn làng trên địa bàn đã sửa chữa, phục hồi giếng làng nhằm khôi phục và gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống đang dần mai một.
Giếng làng Đông Mỹ (xã Cẩm Thành, huyện Cẩm Xuyên), điểm nhấn đặc biệt trong bức tranh nông thôn mới của thôn.
Nép mình bên bờ đê, giếng làng thôn Đông Mỹ (xã Cẩm Thành, huyện Cẩm Xuyên) đã tồn tại hơn 100 năm, là nơi cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho người dân – từ nấu ăn, giặt giũ đến sinh hoạt đời sống thường ngày. Không chỉ là công trình phục vụ nhu cầu thiết yếu, giếng làng còn chứng kiến bao đổi thay, gắn bó với nhiều thế hệ trong làng.
Bà Phan Thị Hà – Bí thư Chi bộ thôn Đông Mỹ – chia sẻ: “Đây là tài sản quý của thôn. Tuy nhiên, quá trình đô thị hóa nông thôn khiến giếng bị xuống cấp, nước tù đọng, ô nhiễm bởi lá cây và rác thải từ vườn”.
Hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới, ban cán sự thôn cùng người dân đã họp bàn, quyết tâm phục hồi lại công trình. Từ sự đóng góp của người dân và con em xa quê, giếng làng được tôn tạo kiên cố với tổng kinh phí 500 triệu đồng. Ngoài phần giếng chính, công trình còn được xây dựng thêm tường bao, lát gạch xung quanh, trồng cây tạo bóng mát, lắp đặt ghế đá, bồn hoa... tạo nên không gian sinh hoạt cộng đồng khang trang, thân thiện.
Công trình hoàn thành năm 2022, trở thành nơi sinh hoạt, thư giãn quen thuộc của người dân mỗi chiều hè. “Khi mặt trời dần tắt, bà con lại ra giếng ngồi chơi, trò chuyện, tái hiện khung cảnh làng quê xưa bình dị và gắn bó” – bà Hà cho biết.
Ở thôn Hưng Mỹ (cùng xã Cẩm Thành) cũng đang triển khai xây dựng công trình giếng Chùa với tổng vốn đầu tư 1,2 tỷ đồng, do người dân và con em xa quê đóng góp.
Chị Hà Thị Hồng Trang – công chức văn hóa xã Cẩm Thành – cho biết: “Cùng với xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, nhiều giếng làng trên địa bàn xã đã và đang được tu sửa, tôn tạo từ nguồn xã hội hóa. Đây không chỉ là nỗ lực gìn giữ bản sắc văn hóa làng quê, mà còn góp phần điều hòa không gian sống, tạo điểm nhấn cho từng thôn, xóm”.
Giếng làng ở thôn Đồng Xuân (xã Hộ Độ, huyện Thạch Hà) được hình thành từ khoảng thế kỷ X-XIV, công trình tôn tạo giếng cổ được hoàn thành vào tháng 7/2024.
Tại thôn Báo Ân (xã Thạch Mỹ, huyện Thạch Hà), dù người dân không còn sử dụng nước giếng cho sinh hoạt, nhưng với mong muốn lưu giữ ký ức về một thời gian khó và những giá trị văn hóa làng quê, bà con địa phương đã tự nguyện đóng góp công sức, kinh phí để tu sửa giếng Thống – công trình từng gắn bó với nhiều thế hệ.
“Để gìn giữ những giá trị văn hóa trong đời sống hiện đại, khi xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, chúng tôi đã có ý tưởng khôi phục giếng Thống. Năm 2024, người dân và con em xa quê đóng góp hơn 300 triệu đồng để thực hiện công trình” – bà Lê Thị Mậu, trưởng thôn Báo Ân, chia sẻ.
Được tôn tạo kiên cố, giếng Thống giờ đây không chỉ là điểm nhấn cảnh quan mà còn trở thành biểu tượng văn hóa, kết nối quá khứ và hiện tại của người dân trong thôn.
Tại nhiều vùng quê Thạch Hà, xu hướng phục dựng hệ thống giếng làng đang lan tỏa, góp phần làm nổi bật nét riêng trong hành trình xây dựng nông thôn mới (NTM).
Phó chủ tịch UBND huyện Thạch Hà – ông Nguyễn Việt Cường – cho biết: “Chúng tôi luôn ưu tiên bảo tồn, phục dựng các giá trị văn hóa, lịch sử, tâm linh như giếng làng, cổng làng, chùa chiền... Đây không chỉ là cách tôn trọng di sản của cha ông mà còn truyền dạy cho thế hệ trẻ những giá trị quý báu, tạo nên một bức tranh NTM hài hòa giữa truyền thống và hiện đại”.
Phương Dung