Hình minh họa
“Chúng tôi cho rằng khoảng thời gian hai tháng trước lễ nhậm chức Tổng thống vào ngày 20/1/2025 có thể là giai đoạn để gia tăng các hành động đối với Iran, và cơ sở hạ tầng năng lượng có thể trở thành mục tiêu trong giai đoạn này”, các nhà phân tích nhận định trong báo cáo.
“Hơn nữa, sẽ là sai lầm nếu cho rằng Iran sẽ phản ứng một cách thụ động trước các sự kiện này. Chúng tôi nhận thấy nguy cơ một chuỗi các cuộc tấn công leo thang kéo dài, mà không có kỳ vọng giải quyết nhanh chóng về mặt quân sự hay ngoại giao”, báo cáo nêu rõ.
“Dự báo này cho thấy rủi ro giá dầu trong ngắn hạn vẫn đang nghiêng về phía giảm. Tuy nhiên, sau ngày 5/11, rủi ro có khả năng chuyển về phía tăng khi tình hình địa chính trị trở nên phức tạp và có thể nguy hiểm hơn”, báo cáo tiếp tục nhận định.
Trong báo cáo, các nhà phân tích của Standard Chartered lưu ý trong năm qua, thị trường có xu hướng phản ứng như thể mọi sự leo thang rủi ro địa chính trị ở Trung Đông đều sẽ giảm nhiệt.
“Như đã diễn ra trong tuần này, lực bán mạnh xuất hiện mỗi khi kết quả chính trị và quân sự không quá căng thẳng, nhưng chúng tôi nghĩ rằng thị trường dầu mỏ đã quá vội đánh giá trước những tình huống này”, các chuyên gia cảnh báo.
Các nhà phân tích cũng nhận định rằng một cuộc tấn công vào Iran có thể mở đường cho các hành động tiếp theo vì hai lý do chính.
“Thứ nhất, Israel dường như chưa hoàn thành một số mục tiêu đã nêu của mình đối với cơ sở hạ tầng quân sự, kinh tế và chính trị của Iran”, họ nói.
“Thứ hai, phạm vi các hành động đối với các tài sản quân sự và kinh tế dự kiến sẽ mở rộng đáng kể, ngay khi quá trình bỏ phiếu trong bầu cử Mỹ kết thúc, khi các tác động đối với thị trường năng lượng không còn là mối bận tâm hàng đầu của Chính phủ Hoa Kỳ”, họ bổ sung.
Không nên dự báo địa chính trị từ biến động giá dầu
Các nhà phân tích của Standard Chartered cảnh báo rằng, thường thì không nên cố gắng rút ra phân tích về địa chính trị từ các biến động giá dầu.
“Chúng tôi cho rằng thị trường và các nhà phân tích thị trường không thể đảm bảo sự nhất quán trong cách tiếp cận và phân tích về các vấn đề địa chính trị”, họ cho biết.
“Ví dụ, nhiều nhà phân tích thị trường đã nói rằng tuần trước thị trường bình ổn, vì các nhà giao dịch không kỳ vọng sẽ có một cuộc tấn công nhằm vào Iran. Tuy nhiên, giờ đây họ lại cho rằng giá đã giảm mạnh vì cuộc tấn công diễn ra nhẹ nhàng hơn dự đoán”, họ bổ sung.
Các nhà phân tích cũng chỉ ra trong báo cáo rằng cơ sở hạ tầng năng lượng không phải là mục tiêu trực tiếp trong đợt tấn công tên lửa của Israel vào Iran lần này, nhưng lưu ý rằng, “có vẻ như các cơ sở này cũng không hoàn toàn thoát khỏi thiệt hại”.
“Có thông tin rằng hệ thống phòng không đã bị hư hại tại nhà máy hóa dầu Bandar Imam Khomeini, cảng liền kề cũng là mục tiêu tấn công, và một nhà máy lọc dầu gần mỏ khí Tange Bijar cũng bị ảnh hưởng”, các nhà phân tích cho biết.
“Hơn nữa, có báo cáo về thiệt hại ở các kho lưu trữ tại nhà máy lọc dầu Abadan. Thiệt hại đối với hệ thống phòng không đã làm tăng khả năng dễ bị tấn công của các cơ sở hạ tầng năng lượng trong tương lai, một yếu tố mà thị trường dường như đang bỏ qua, hoặc ít nhất là đánh giá thấp”, họ nhấn mạnh thêm.
Trong báo cáo của Standard Chartered, các nhà phân tích cho biết loạt biến động giá mạnh gần đây đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể về biến động thị trường.
“Hệ số biến động hàng năm của giá dầu Brent trong 30 ngày qua đã đạt mức cao nhất trong hai năm là 44,5% vào ngày 27/10, tăng thêm 5% so với tuần trước đó”, các chuyên gia nhấn mạnh.
“Biến động giá dầu Brent hiện không khác biệt nhiều so với biến động giá khí đốt châu Âu. Chỉ số tương ứng của hợp đồng khí TTF của Hà Lan cho tháng tiếp theo đạt 45,5% vào ngày 28/10”, họ bổ sung.
“Mặc dù biến động tăng mạnh trong nửa cuối năm 2024 (chỉ ở mức 15% vào đầu tháng 7), chúng tôi nhận định rằng mức biến động giá dầu hiện tại chưa thực sự cao so với rủi ro địa chính trị”, các nhà phân tích nhận xét.
Họ tiếp tục: “Biến động giá dầu Brent hiện tại chỉ nằm trong phạm vi 15% của mức phân phối cao nhất mọi thời đại (hợp đồng dầu Brent bắt đầu vào năm 1988) và chỉ nằm trong phạm vi 20% của mức phân bổ cao nhất trong 10 năm qua”.
Theo các nhà phân tích của Standard Chartered, “với bối cảnh địa chính trị hiện tại, điều này cho thấy biến động giá dầu dự kiến còn tăng cao hơn nữa”.
Vòng leo thang tiếp theo
Trong một phân tích thị trường gửi đến AFP hôm thứ Hai, Samer Hasn, chuyên gia phân tích cấp cao tại XS.com, cho biết, “vòng leo thang tiếp theo sẽ diễn ra sau khi kết thúc cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ”.
Theo ông Hasn, chi tiết về cuộc tấn công mới nhất của Israel có thể làm sáng tỏ mục tiêu của đợt xung đột sắp tới.
“Theo tờ The New York Times, nhiều hệ thống phòng không xung quanh các cơ sở dầu mỏ quan trọng của Iran đã bị tấn công. Tôi tin rằng điều này có thể là bước mở đầu cho việc dọn đường để tiếp cận các cơ sở dầu mỏ này trong đợt tấn công tiếp theo”, ông nhận định.
“Mặc dù Iran đã đe dọa sẽ trả đũa cuộc tấn công vừa qua, phản ứng này có thể sẽ khiến Israel thực hiện một đòn đáp trả khác và có thể sẽ nhắm vào các cơ sở dầu mỏ đó”, ông bổ sung.
“Các cuộc tấn công tiếp theo của Iran cũng có thể nhắm đến nguồn cung dầu và việc điều hướng tại eo biển Hormuz, theo những gì các quan chức Iran đã nói với The New York Times tuần trước”, ông cho biết thêm.
Ông Hasn cũng cho rằng việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng có thể khuyến khích Israel tấn công các cơ sở hạt nhân hoặc dầu mỏ của Iran.
“Dù chúng tôi không thấy sự khác biệt đáng kể giữa hai ứng cử viên trong cuộc đua Tổng thống, thị trường dầu mỏ dự kiến vẫn ở trạng thái không chắc chắn, dễ dẫn đến biến động mạnh”, ông nhận định thêm.
Cuộc bầu cử Hoa Kỳ dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 5/11 tới. Ông Trump đã từng giữ chức Tổng thống Hoa Kỳ từ ngày 20/1/2017 đến ngày 20/1/2021. Ông Joe Biden đã nắm quyền Tổng thống từ ngày 20/1/2021.
Nh.Thạch
AFP