Câu chuyện mở đầu
Sáng thứ Bảy, bà Sáu dọn sân.
Cái lu đựng nước mưa sau nhà, mấy hôm nay chưa đậy nắp.
Bà nhìn qua thấy vài con muỗi vo ve, nhưng lại nghĩ: “Chắc không sao, mấy con muỗi nhỏ xíu làm gì mà ghê gớm đến thế”.
Hôm sau, thằng Tí, cháu nội bà, bắt đầu sốt, rồi nôn, rồi mệt lả.
Bác sĩ ở trạm y tế nói: “Cháu bị sốt xuất huyết”.
Bà Sáu bàng hoàng. Chỉ một giọt nước đọng trong cái lu, chỉ một suy nghĩ “chắc không sao đâu”, mà dẫn tới cả một cơn bệnh nặng trong gia đình.
Ảnh minh họa.
Thông điệp được mở ra
Sốt xuất huyết không đến từ đâu xa.
Nó đến từ những thói quen nhỏ mà ta cho là vô hại:
• Cái lu hở nắp.
• Cái chậu bỏ quên ngoài sân.
• Cái vỏ lon nước mưa chưa đổ đi.
• Chiếc bình hoa trong nhà thay nước chậm vài ngày.
Chỉ một ít nước đọng là đủ cho muỗi vằn sinh sôi hàng trăm con, mang theo mầm bệnh đến từng nhà. Và như thế, sự chủ quan của mỗi người lại trở thành nỗi lo chung của cả cộng đồng.
Tư duy truyền thông mới: từ “dặn dò” sang “thức tỉnh”
Truyền thông về phòng chống dịch không chỉ là nói “phải làm gì”, mà là đánh thức trách nhiệm.
Không phải là ra lệnh, mà là đánh động ý thức.
Không phải hù dọa, mà chạm đến lòng thương.
Hãy kể những câu chuyện thật gần gũi:
• Một đứa trẻ không được đến trường vì sốt xuất huyết.
• Một bà mẹ mất ngủ vì canh con truyền dịch.
• Một cán bộ y tế đi từng ngõ, gõ từng nhà, mà vẫn lo chưa đủ.
Khi người dân thấy dịch bệnh là câu chuyện của chính mình, chứ không phải của ai khác, thì hành động mới thật sự xuất hiện.
Chuyển hướng truyền thông: từ “phòng bệnh” sang “bảo vệ người mình thương”
Hỏi một người dân: “Anh có sợ sốt xuất huyết không?”- có thể họ sẽ thờ ơ.
Nhưng hỏi: “Anh có muốn con anh bị muỗi chích không?” - họ sẽ giật mình.
Truyền thông không nên bắt đầu từ nỗi sợ, mà nên bắt đầu từ tình thương.
Thông điệp có thể là: “Một giọt nước đọng - một nỗi lo trong nhà. Đậy nắp lu hôm nay, để mai không ai phải nằm viện”.
Hay: “Đừng đợi muỗi đốt con mình mới bắt đầu đổ nước đọng. Hãy làm điều nhỏ nhất - vì người thân yêu nhất”.
Xây dựng hệ thống truyền thông cộng đồng
Một chiến dịch hiệu quả không dừng ở băng rôn hay tờ rơi.
Nó phải trở thành chuyển động của cộng đồng:
• Học sinh cùng nhau thi “Nhà em không có muỗi”.
• Hội phụ nữ phát động “Ngày thứ sáu dọn lu nước”.
• Cán bộ xã không chỉ đi kiểm tra, mà chụp ảnh chia sẻ những “Ngôi nhà gương mẫu”.
• Các nhóm thanh niên tổ chức “check list chống muỗi” trên điện thoại để lan tỏa.
Truyền thông không chỉ là “nói cho dân biết”, mà là tạo điều kiện để dân làm, dân thấy, dân tin.
Thay đổi nhận thức - bắt đầu từ điều nhỏ
Không có chiến thắng nào vĩ đại hơn khi mỗi người dân ý thức rằng một giọt nước mình đổ đi hôm nay có thể cứu một sinh mạng ngày mai.
Sốt xuất huyết không chỉ là dịch bệnh, mà là tấm gương soi thái độ của chúng ta trước cộng đồng.
Chống dịch không phải nhiệm vụ của ngành y tế, mà là hành động của từng người dân, từng mái nhà.
Mỗi giọt nước là một lời nhắc.
Nếu mỗi gia đình đều hiểu rằng một giọt nước đọng là một ký ức của sự chủ quan, thì dịch bệnh sẽ không còn cơ hội nảy nở.
Nếu mỗi người dân cùng hành động dọn nước, đậy lu, quét sân, thì từng xóm, từng phường sẽ dần trở lại bình yên.
Hãy để ý thức trở thành vắc-xin mạnh nhất.
Bởi có những dịch bệnh được dập tắt không phải bằng thuốc, mà bằng tình thương và trách nhiệm.
LÊ MINH HOAN