Giữ chữ 'tin' để giữ bạn đọc

6 giờ trướcBài gốc

Những thứ không có trên mạng xã hội

Một buổi sáng, chị Trần Thị Ngọc Mai, giảng viên đại học ở Hà Nội pha một ấm trà, lật giở từng trang báo in như thói quen suốt hơn 20 năm qua. Giữa thời đại mà mọi tin tức đều có thể cập nhật trong tích tắc trên mạng xã hội, việc gắn bó với một tờ báo giấy tưởng như lỗi thời.

Các cơ quan báo chí đẩy mạnh chuyển đổi số, nhưng chất lượng nội dung là cốt lõi, để giữ độc giả. Ảnh minh họa.

Nhưng chị Mai cho biết: "Ngày trước đọc báo là để biết, giờ tôi đọc là để hiểu. Giữa hàng trăm nguồn tin trên mạng, tôi vẫn chọn một vài tờ báo uy tín để theo dõi hằng ngày, vì tôi cần thông tin đúng, có kiểm chứng, không câu view".

AI sẽ là cuộc cách mạng thực sự nếu nó buộc chúng ta nâng cấp bản thân - biết đặt câu hỏi đúng, biết phân biệt cái thật với cái dễ dãi và biết giữ nguyên vẹn bản sắc tư duy giữa thời đại tự động hóa. Còn nếu không, chúng ta không bị máy móc thay thế, mà bị chính sự lười tư duy của mình loại bỏ.

TS Trần Quý

Chị Mai cũng chia sẻ thêm, nhiều đồng nghiệp của chị giờ đã chuyển sang đọc báo điện tử, nhưng vẫn giữ thói quen tìm kiếm những bài viết dài, có chiều sâu, bởi "báo chí chuyên nghiệp cho độc giả cái nhìn toàn cảnh, phản biện, có dữ liệu, có trách nhiệm - điều mà mạng xã hội không thể thay thế được".

Nhiều bạn đọc hiện đại không chỉ tìm kiếm thông tin nhanh mà còn tìm sự tin cậy. Họ không đơn thuần là người tiếp nhận mà trở thành người đồng hành - người kiểm chứng - người phản biện. Những chuyên mục như "Ý kiến bạn đọc", "Độc giả gửi tin" hay các box tương tác trực tiếp trên nền tảng số đã tạo ra cầu nối hai chiều giữa tòa soạn và công chúng.

Câu chuyện của anh Nguyễn Văn Trọng (TP Thủ Đức) là ví dụ tiêu biểu: Sau khi gửi phản ánh về sai phạm một dự án cho tòa soạn, anh được xác minh, mời cung cấp thêm thông tin và tin được đăng tải. "Tôi cảm thấy mình được lắng nghe, được tôn trọng. Đó là lý do tôi tiếp tục đọc và ủng hộ báo chí chính thống", anh nói.

Sự tôn trọng ấy chính là nền tảng để báo chí xây dựng lại niềm tin trong thời đại AI.

Báo chí cần thể hiện được bản lĩnh

Tổng giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) Nguyễn Thanh Lâm từng khẳng định: "Báo chí hiện nay không còn đơn thuần là chuyển tải thông tin, mà phải giữ vai trò dẫn dắt, định hướng và phản biện xã hội.

Trong bối cảnh AI tạo ra rất nhiều nội dung, đôi khi là giả, báo chí càng phải giữ mình là nơi bạn đọc tìm đến để xác tín".

Khi trí tuệ nhân tạo có thể tổng hợp nội dung trong vài giây, thì báo chí cần thể hiện được bản lĩnh chọn lọc, phân tích, xác minh và định hướng - thứ mà công nghệ chưa thể thay thế.

TS Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam nhận định: "Điều lo ngại nhất hiện nay không phải là AI thông minh hơn con người, mà là con người bắt đầu từ bỏ việc suy nghĩ như một con người".

Theo ông, trong hành trình phát triển năng lực trí tuệ, công cụ chưa bao giờ là vấn đề - cách chúng ta sử dụng công cụ mới quyết định chất lượng tư duy. Lo ngại nhất là khi AI khiến chúng ta quên cách bước đi độc lập.

Muốn tồn tại phải giữ chữ "tin"

Trước làn sóng nội dung do AI tạo ra, không ít người lo ngại báo chí sẽ bị thay thế. Tuy nhiên, chính sự phát triển của AI lại đặt ra ranh giới rõ ràng giữa "nội dung" và "báo chí". Nội dung có thể do máy móc tạo ra, nhưng báo chí, với trách nhiệm xã hội, tính xác thực và chiều sâu nhân văn vẫn cần bàn tay và trái tim của con người.

Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt với mạng xã hội, báo chí số không ngừng thay đổi về hình thức: Giao diện bắt mắt hơn, tích hợp video, podcast, cá nhân hóa nội dung bằng thuật toán... Nhưng liệu kỹ thuật có đủ giữ chân người đọc?

Độc giả trẻ muốn đọc báo như lướt TikTok - nhanh, gọn, đa phương tiện. Các tòa soạn lớn như VnExpress, Tuổi trẻ, Thanh niên... đã ứng dụng AI để phân tích hành vi người dùng, đưa ra gợi ý nội dung phù hợp và trải nghiệm cá nhân hóa.

Một nhà báo kỳ cựu chia sẻ: Công nghệ chỉ là phương tiện. Cái giữ chân người đọc lâu dài chính là độ tin cậy, chiều sâu và giá trị nhân văn trong từng bài báo.

Trong bối cảnh mạng xã hội thống trị các dạng tin nhanh - sốc - ngắn, báo chí chuyên nghiệp cần giữ vai trò cung cấp nội dung có chiều sâu, có kiểm chứng và có trách nhiệm xã hội. Người đọc ngày nay không chỉ muốn biết chuyện gì xảy ra, mà còn muốn hiểu vì sao, điều đó tác động gì, và họ có thể làm gì với thông tin đó.

Giữ được chữ "tin" cũng là giữ được vị thế, vai trò và tương lai của báo chí trong xã hội hiện đại.

Phạm Huyền

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/giu-chu-tin-de-giu-ban-doc-192250619184548746.htm