Giữ hồn Đang Mường níu chân du khách

2 giờ trướcBài gốc

Nghệ nhân ưu tú Đinh Quang Chưởng

Tâm huyết của nghệ nhân Đinh Quang Chưởng đã góp phần lưu giữ, giới thiệu, quảng bá nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Mường đến với người dân và du khách trong, ngoài nước.

P.V: Xin ông chia sẻ về các thể loại dân ca Mường và đâu là những nét đặc trưng nhất?

- Nghệ nhân ưu tú Đinh Quang Chưởng: Dân ca Mường có ba thể loại chính. Thứ nhất là Bộ Mẹng, mà người Mường mình gọi là nói, mang tính chất kể chuyện. Thứ hai là Đang Mường, đó là thể loại hát với nhiều chủ đề như Đang đồn, Đang ảng, hay Đang ca ngợi quê hương đất nước. Thứ ba là hát Ví Mường, đây là hình thức hát đối đáp rất sâu sắc, có ba bốn giai điệu khác nhau.

Nếu người Kinh có những bài hát ca ngợi quê hương đất nước, ca ngợi Đảng, Bác Hồ, thì người Mường cũng có những làn điệu mang nội dung tương tự. Những bài hát đó được thể hiện bằng tiếng Mường, giai điệu Mường, nhịp phách Mường. Những làn điệu dân ca Mường không chỉ là hình thức nghệ thuật, mà còn là “sách giáo khoa” về lối sống. Trong đó, có đủ lời khuyên răn, nhắc nhở con cháu sống biết kính trên nhường dưới, không sa vào thói hư tật xấu, biết yêu gia đình, bản làng, quê hương.

Người Mường tỉnh Sơn La trình diễn văn hóa truyền thống tại Ngày hội văn hóa Mường lần thứ II năm 2025

Với vai trò là Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã và Chủ nhiệm Câu lạc bộ truyền dạy dân ca Mường, câu lạc bộ này ra đời và hiện hoạt động như thế nào?

- Câu lạc bộ truyền dạy và sinh hoạt dân ca Mường tại bản được thành lập đã được 7 năm. Khi mới thành lập Câu lạc bộ, chúng tôi mất nhiều công sức để đi vận động bà con tham gia. Không chỉ vận động từng hộ dân, chúng tôi còn chủ động gặp Đảng ủy, chính quyền cơ sở, các ban, ngành, đoàn thể trong xã để “gõ cửa” đề xuất. Các cấp chính quyền đã hỗ trợ và tạo điều kiện về địa điểm sinh hoạt và cơ hội biểu diễn để Câu lạc bộ hoạt động thường xuyên.

Từ những khó khăn bước đầu, hiện Câu lạc bộ thường xuyên tham gia biểu diễn trong các dịp lễ, Tết, những sự kiện của bản, xã. Những buổi sinh hoạt, tập luyện, biểu diễn ấy không chỉ là dịp để mọi người cùng nhau hát, múa và giao lưu, gặp gỡ, mà còn là không gian để các làn điệu Đang Mường được cất lên, được trao truyền giữa các thế hệ. Thêm nhiều người trẻ hiểu biết và hát được những làn điệu Đang Mường là di sản của cha ông không bị đứt gãy, bản sắc Mường được nuôi dưỡng ngay trong chính đời sống thường ngày.

Theo ông gắn kết văn hóa Mường với phát triển du lịch cộng đồng có phải là cách làm hay để bảo tồn, phát huy di sản của dân tộc?

- Để văn hóa, di sản Mường “sống mãi với thời gian”, không bị lãng quên giữa nhịp sống hiện đại thì cần làm nó “sống” ngay trong chính cộng đồng. Những giá trị văn hóa đặc sắc đó phải được lan tỏa và đóng góp quan trọng vào cuộc sống của bà con. Để làm được điều đó, cần có sự gắn kết giữa phát huy giá trị văn hóa với du lịch. Tôi rất vui khi giờ đây, bà con đã có ý thức gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa trong phát triển du lịch cộng đồng. Khi có khách du lịch, đặc biệt là khách nước ngoài đến với địa phương, bà con sẵn sàng tham gia biểu diễn, giới thiệu những câu hát, điệu múa truyền thống để vừa phục vụ du khách, vừa quảng bá văn hóa Mường.

Nhiều đoàn khách trong và ngoài nước đến địa phương không chỉ ngắm cảnh, mà còn để trải nghiệm cuộc sống. Khách du lịch trải nghiệm văn hóa, ẩm thực, đời sống thường ngày của người dân khi tự nướng thịt, khoai, sắn bên bếp lửa, khi đó chúng tôi lại hát những lời mời, lời chúc bằng dân ca Mường. Khách cũng thích được trải nghiệm ngủ trên đệm, chăn, gối của người Mường… Những điều tưởng chừng rất giản đơn ấy lại khiến du khách, đặc biệt là khách du lịch nước ngoài đặc biệt thích thú.

Việc phát triển du lịch cộng đồng không chỉ đem lại sinh kế cho người dân, mà đó cũng là cách quảng bá văn hóa rất hiệu quả.

Xin cảm ơn ông!

HUY AN (thực hiện)

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/dan-toc-ton-giao/giu-hon-dang-muong-niu-chan-du-khach-185905.html