Giữ nghề truyền thống của cha ông

2 ngày trướcBài gốc

Bà Hồ Thị Tương (trái) chia sẻ cách tạo nên những viên men lá để nấu rượu có hương vị đặc trưng - Ảnh: N.T

Nhằm kết nối các hộ gia đình làm men lá, thời gian qua, tại xã A Dơi đã hình thành nên “Nhóm yêu thích nghề làm men lá”. Nhóm gồm có 5 hộ gia đình duy trì thường xuyên nghề làm men lá.

Mặc dù làm men lá là một công việc đa công, khó đảm bảo sống được bằng nghề nhưng bà Hồ Thị Tương (hơn 60 tuổi), ở thôn A Dơi Đớ hàng chục năm nay cần mẫn duy trì nghề truyền thống. Là một trong số ít người có kinh nghiệm làm men lá ở A Dơi, bà Tương được chọn đảm nhận vai trò nhóm trưởng “Nhóm yêu thích nghề làm men lá” tại địa phương. “Tuổi càng lớn càng khó giữ nghề, mắt không còn tinh, tay chân không còn nhanh nhẹn, nhưng nghề này rất khó truyền, đến nay rất ít người học được.

Vì thế tôi quyết tâm để làm sao con cháu sau này biết được trong số nghề truyền thống của dân tộc có nghề làm men lá. Hiện có “ Nhóm yêu thích làm men lá” tại xã nên tôi rất thuận lợi trong việc hướng dẫn, truyền đạt kinh nghiệm cho các hộ khác. Đặc biệt, khi nhóm cộng đồng trách nhiệm lại thì sản phẩm của các gia đình có điều kiện mở rộng thị trường tiêu thụ hơn, nhờ thế men lá không tồn đọng”.

Sản phẩm men lá A Dơi được các cơ sở chế biến rượu trên địa bàn huyện Hướng Hóa ưu tiên lựa chọn, bởi nguyên liệu làm men hoàn toàn từ thiên nhiên, được chọn lọc và chế biến rất kỹ càng, cho ra sản phẩm có hương vị đặc trưng .

Trước đây, xã A Dơi là một trong những xã vùng bản có số hộ gia đình biết làm men lá nhiều nhất ở huyện Hướng Hóa. Tuy nhiên, những năm gần đây, số hộ còn duy trì nghề này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nguyên nhân chính là do nguyên liệu ngày càng khan hiếm, mỗi viên men được làm từ hơn 20 loại lá, rễ, vỏ cây...

Các loại cây dược liệu phải được tìm kiếm tận rừng sâu. Những nghệ nhân giữ bí quyết nghề thì đa phần lớn tuổi, việc truyền nghề lại rất hạn chế. Mặt khác, do tác động của sự phát triển của xã hội hiện đại, các thực phẩm ngày càng đa dạng, tìm kiếm dễ dàng hơn nên đầu ra của sản phẩm men lá khó khăn hơn.

Trước nguy cơ nghề làm men lá truyền thống của người Pa Kô bị mai một, địa phương đã triển khai nhiều giải pháp bảo tồn như: tuyên truyền, vận động giữ nghề, kết nối với các chương trình, dự án để hỗ trợ điều kiện làm nghề cũng như xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm; giới thiệu quảng bá sản phẩm tại các hoạt động văn hóa các cấp, như: Hội chợ thương mại, phiên chợ vùng cao, quảng bá trên các kênh mạng xã hội...

Trong đó việc thành lập “Nhóm yêu thích làm men lá” được xem là một trong những giải pháp thiết thực nhất. Thông qua hoạt động nhóm, các hộ gia đình làm men lá có cơ hội gắn kết với nhau, cùng trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, hỗ trợ cũng như động viên nhau giữ nghề, truyền nghề cho con cháu. Thông qua các hội đoàn thể: phụ nữ, nông dân và đoàn, thanh niên xã đã tập trung tuyên truyền vận động các hộ gia đình tham gia nhóm. Định hướng sinh hoạt, giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả sản phẩm, truyền nghề...

Bên cạnh đó các hội đoàn thể có hướng vận động, kêu gọi các chương trình, dự án hỗ trợ điều kiện trong việc chế biến men lá, điều kiện quảng bá, tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay, Dự án Plan đã hỗ trợ ban đầu cho mỗi hộ gia đình 1 máy xay nguyên liệu, đồng thời tổ chức tập huấn cách sử dụng.

Phối hợp với các đoàn thể chính trị địa phương xây dựng các kênh quảng bá sản phẩm, nhất là gắn sản phẩm men lá với phát triển du lịch cộng đồng vùng dân tộc thiểu số. Hình thành “Nhóm nấu rượu bản địa” song song với “ Nhóm yêu thích làm men lá”, gắn kết chặt chẽ hoạt động của hai nhóm này nhằm có sự tương trợ lẫn nhau. “Nhóm nấu rượu bản địa” sẽ là nơi bao tiêu sản phẩm cho “Nhóm yêu thích làm men lá”. Thông qua sự liên kết của hai nhóm này, sản phẩm men lá ngày càng được nâng cao chất lượng, đảm bảo được số lượng theo nhu cầu, dần xây dựng thương hiệu cho sản phẩm men lá; tạo điều kiện duy trì ổn định và bền vững nghề truyền thống này.

“Trong nhiều giải pháp bảo tồn nghề làm men lá thì việc hình thành các nhóm hoạt động tương trợ lẫn nhau như hiện nay đã tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ gia đình sản xuất. Sản phẩm làm ra có đầu ra ổn định, hộ dân có điều kiện giao lưu học hỏi nên yên tâm giữ nghề và quyết tâm truyền dạy thêm cho thế hệ sau.

Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục kết nối với các chương trình, dự án để có hướng hỗ trợ cho các hộ làm men lá. Lấy kết quả hoạt động của các nhóm hiện nay để nhân rộng, qua đó vận động thêm các hộ khác cùng chung tay giữ nghề, góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc Pa Kô”, Phó Chủ tịch Hội LHPN xã A Dơi Hồ Thị Thắm thông tin.

Ngọc Trang

Nguồn Quảng Trị : http://www.baoquangtri.vn/giu-nghe-truyen-thong-cua-cha-ong-194067.htm