Giữ vị thế trung tâm kinh tế vùng

một ngày trướcBài gốc

Từ vị thế “thủ phủ gang thép” trước đây, Thái Nguyên đã tận dụng các lợi thế sẵn có để chuyển mình mạnh mẽ trong phát triển công nghiệp.

Công nghiệp là động lực tăng trưởng

Thái Nguyên sở hữu khoảng 7.000ha quỹ đất dành cho phát triển công nghiệp cùng nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, đa dạng. Một số loại khoáng sản có trữ lượng lớn, nổi bật là vonfram đa kim với trữ lượng đứng thứ hai thế giới, đóng vai trò nguyên liệu quan trọng cho các ngành công nghiệp công nghệ cao.

Từ vị thế “thủ phủ gang thép” trước đây, Thái Nguyên đã tận dụng các lợi thế sẵn có để chuyển mình mạnh mẽ trong phát triển công nghiệp. Hiện nay, tỉnh khẳng định vai trò là “thủ phủ công nghiệp mới” với Tổ hợp điện tử Samsung (Hàn Quốc) làm hạt nhân, tạo động lực tăng trưởng và lan tỏa mạnh mẽ đến các địa phương trong vùng.

Với 19 khu công nghiệp, 1 khu công nghệ thông tin tập trung đang triển khai và 68 cụm công nghiệp, cùng nỗ lực cải cách hành chính, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy chuyển đổi số và cải thiện môi trường đầu tư, Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp phát triển.

Từ đầu những năm 2010, tỉnh ghi dấu ấn đột phá khi nhiều tập đoàn lớn trong và ngoài nước lựa chọn Thái Nguyên làm điểm đến để mở rộng sản xuất, tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động. Tiêu biểu như: Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên, Công ty TNHH Mani Hà Nội, Công ty TNHH Hansol Electronics Việt Nam, Công ty TNHH KD Heat Technology Thái Nguyên…

Mỗi năm, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sản xuất hàng tỷ linh kiện điện tử và hàng trăm nghìn tấn sản phẩm công nghiệp chế biến, xuất khẩu tới hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Sự hiện diện của các doanh nghiệp tầm cỡ mang đến vốn đầu tư, công nghệ hiện đại và tạo "cú hích" quan trọng, giúp Thái Nguyên trở thành trung tâm chế tạo công nghiệp điện tử - cơ khí hàng đầu cả nước, đồng thời vươn lên nhóm dẫn đầu về giá trị sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu.

Mỗi năm, Thái Nguyên sản xuất hàng tỷ linh kiện điện tử và hàng trăm nghìn tấn sản phẩm công nghiệp chế biến, xuất khẩu tới hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ghi nhận mức tăng trưởng mạnh với các sản phẩm như phụ tùng xe có động cơ, thiết bị y tế, điện tử…

Công nghiệp đã, đang trở thành động lực chủ yếu dẫn dắt tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Giai đoạn 2021-2025, giá trị sản xuất công nghiệp (giá so sánh 2010) tăng bình quân 8%/năm, dự kiến đạt 1,156 triệu tỷ đồng vào năm 2025, trong đó khu vực FDI đóng góp khoảng 1,06 triệu tỷ đồng, chiếm 92% tổng giá trị.

Phát triển nông nghiệp bền vững

Bên cạnh những bước tiến ấn tượng của công nghiệp, nông nghiệp Thái Nguyên cũng khẳng định hướng đi bền vững, tạo thế cân bằng và bổ trợ cho phát triển chung của tỉnh. Không ngừng đổi mới và ứng dụng công nghệ, ngành Nông nghiệp đang phát triển theo hướng bền vững.

Giai đoạn 2021-2025, giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng bình quân 3,9%/năm. Hiện toàn tỉnh có 569 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó 446 sản phẩm 3 sao (78,3%), 113 sản phẩm 4 sao (19,9%) và 10 sản phẩm 5 sao (1,8%).

Các mô hình nông nghiệp số và hợp tác xã liên kết sản xuất đã hình thành, giúp nông dân nâng cao thu nhập, kết nối thị trường và hướng tới sản xuất thông minh. Không gian nông thôn cũng đang đổi thay toàn diện, trở nên xanh, sạch và văn minh.

Tỉnh phấn đấu đưa cây chè trở thành cây đạt doanh thu 1 tỷ USD vào năm 2030. Trong ảnh: Vùng chè Cầu Đá, xã La Bằng, có cảnh quan đẹp, có tiềm năng phát triển mạnh mô hình du lịch cộng đồng, trải nghiệm.

Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, gắn với phong trào “Thái Nguyên/Bắc Kạn chung sức xây dựng nông thôn mới”. Tỷ lệ giảm nghèo vượt kế hoạch đề ra.

Hệ thống giao thông nông thôn, thủy lợi, cơ sở hạ tầng xã hội và thương mại nông thôn được đầu tư đồng bộ; hệ thống điện nông thôn được ưu tiên nâng cấp. Môi trường nông thôn dần sạch đẹp, an toàn; bản sắc văn hóa dân tộc được bảo tồn và phát huy gắn với phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là du lịch.

Với diện tích trồng chè, cùng năng suất và sản lượng đứng đầu cả nước, Thái Nguyên đang triển khai nhiều giải pháp nhằm đưa cây chè trở thành ngành sản xuất có doanh thu tỷ USD vào năm 2030.

Hạ tầng - đô thị: Bứt phá để hội nhập

Nằm trong quy hoạch vùng Thủ đô Hà Nội, với vị trí địa lý thuận lợi và hệ thống hạ tầng giao thông ngày càng đồng bộ, hiện đại, Thái Nguyên giữ vai trò đầu mối giao thông quan trọng, kết nối các tỉnh miền núi phía Bắc với vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Xác định rõ lợi thế này, tỉnh ưu tiên đầu tư hạ tầng, đặc biệt là các dự án liên kết, kết nối vùng.

Giai đoạn 2020-2025, Thái Nguyên bố trí 9.172 tỷ đồng cho 26 dự án giao thông, dự kiến hoàn thành 17 dự án, trong đó xây mới 79,36km và cải tạo 79,29km đường, cùng hơn 2.200km đường giao thông nông thôn. Tỉnh Bắc Kạn cũ cũng dành 5.770 tỷ đồng cho 12 dự án (40% kế hoạch trung hạn), dự kiến hoàn thành toàn bộ, với 55km đường tỉnh mở mới và 55,6km được cải tạo.

Bên cạnh đó, Trung ương đã khởi công Dự án cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn với tổng vốn đầu tư 5.750 tỷ đồng. Khi hoàn thành, các dự án này sẽ tạo bước đột phá trong phát triển hạ tầng giao thông, bảo đảm kết nối thông suốt với mạng lưới quốc gia và các tỉnh lân cận, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho khu, cụm công nghiệp, thương mại - dịch vụ, đô thị và du lịch.

Dự án Khu đô thị mới, phố đi bộ trung tâm (với tổng mức đầu tư trên 2.450 tỷ đồng) triển khai tại khu vực trung tâm hành chính của tỉnh, được kỳ vọng sẽ nâng tầm diện mạo đô thị Thái Nguyên.

Song song với đó, diện mạo đô thị Thái Nguyên ngày càng khởi sắc với Quảng trường trung tâm, các tuyến phố đi bộ, khu đô thị kiểu mẫu…, tạo nên không gian sống hiện đại, văn minh. Quy hoạch đô thị theo hướng thông minh, xanh và số hóa đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu đô thị hóa bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Tỉnh chú trọng xây dựng đô thị thông minh, bền vững, tập trung hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và xã hội, nhất là viễn thông - công nghệ thông tin; duy trì vị trí nhóm dẫn đầu cả nước về chính quyền số, tạo đột phá trong hạ tầng số.

Đồng thời, tỉnh triển khai các chương trình quốc gia về phát triển đô thị gắn với ứng phó biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng đô thị hiện có. Hệ thống cấp nước được đầu tư, bảo đảm 100% khu vực đô thị và 80% khu vực nông thôn có nước sạch đạt chuẩn; hệ thống phòng cháy, chữa cháy được bố trí theo quy hoạch.

Khẳng định vai trò kết nối, dẫn dắt tăng trưởng

Với vị thế trung tâm vùng Việt Bắc và vai trò cực tăng trưởng của vùng Thủ đô, Thái Nguyên có lợi thế chiến lược, đồng thời gánh vác trách nhiệm “đi đầu và dẫn dắt” trong phát triển.

Những kết quả đạt được trong thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” tiếp tục khẳng định vai trò hạt nhân, kết nối và dẫn dắt tăng trưởng kinh tế vùng của tỉnh.

Đặc biệt, dấu mốc hợp nhất hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn tạo thêm động lực, bổ sung tiềm năng và lợi thế lớn để hoạch định các mục tiêu phát triển mới.

Thời gian qua, tỉnh luôn ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt là các dự án giao thông liên kết, kết nối vùng.

Theo ông Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nay là Bộ Tài chính), Thái Nguyên có không gian phát triển toàn diện, với yêu cầu gắn tăng trưởng kinh tế cùng phát triển đô thị, xây dựng khu công nghiệp sinh thái, công nghệ cao, lựa chọn ngành sản xuất trọng điểm đáp ứng nhu cầu quốc tế và thu hút FDI.

Ông cũng nhấn mạnh việc cần mở rộng hành lang phát triển theo chiều ngang, tăng cường liên kết giữa các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc để không chỉ lưu thông hàng hóa mà còn tạo thế mạnh chung của cả vùng.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2021-2025 đạt khoảng 374 nghìn tỷ đồng, bình quân 75 nghìn tỷ đồng/năm. Tỉnh thu hút 231 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn 81.734 tỷ đồng; lũy kế đến nay có 1.095 dự án, tổng vốn đăng ký 1,01 triệu tỷ đồng.

Về FDI, trong giai đoạn này có 150 lượt dự án cấp mới và điều chỉnh tăng vốn, tổng cộng 2,73 tỷ USD; lũy kế đạt 228 dự án với tổng vốn 11,2 tỷ USD. Đây là nền tảng quan trọng để Thái Nguyên tiếp tục củng cố vị thế trung tâm vùng Trung du và miền núi phía Bắc.

Để gia tăng nguồn lực và thu hút đầu tư, tỉnh đang đẩy mạnh phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng liên vùng với nhiều dự án trọng điểm; đồng thời triển khai lộ trình xây dựng Thái Nguyên trở thành trung tâm sản xuất điện, điện tử, cơ khí chế tạo trình độ cao, phát triển nông nghiệp xanh - bền vững - tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số, và hướng tới một địa phương “đáng đến, đáng sống”.

Giai đoạn 2020-2025, kinh tế Thái Nguyên tăng trưởng bình quân 7,3%/năm; GRDP năm 2025 đạt khoảng 202.925 tỷ đồng, gấp 1,6 lần năm 2020. Thu ngân sách tăng từ 16.440 tỷ đồng (năm 2020) lên trên 26.500 tỷ đồng (năm 2025), gấp 1,7 lần.

Tỉnh đặt mục tiêu giai đoạn 2025-2030 đạt tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân từ 10,5%/năm trở lên; GRDP bình quân đầu người đạt 196 triệu đồng vào năm 2030, tăng 1,5 lần so với năm 2025.

Phạm Thu Trà

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/kinh-te/202509/giu-vi-the-trung-tam-kinh-te-vung-cd20612/