Tại Cà Mau - địa phương có vùng biển rộng lớn, địa hình phức tạp - Bộ đội Biên phòng (BÐBP) tỉnh đã và đang phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, vai trò nòng cốt trong đấu tranh chống khai thác IUU, giữ gìn an ninh vùng biển, góp phần phát triển bền vững ngành thủy sản và bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy, nhấn mạnh nhiệm vụ cấp bách hiện nay là tập trung phòng ngừa không để xảy ra vi phạm mới, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng vi phạm IUU.
Kết quả tích cực nhưng còn nhiều thách thức
Ðại tá Hà Văn Thanh, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy BÐBP, cho biết: Thời gian qua, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ,
Bộ Quốc phòng
, Bộ Tư lệnh BÐBP và UBND tỉnh, đơn vị triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp nhằm kiểm soát, ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá địa phương vi phạm vùng biển nước ngoài.
Thông qua tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật và các khuyến nghị của
Ủy ban Châu Âu
(EC), lực lượng BÐBP tỉnh từng bước nâng cao nhận thức cho ngư dân, chủ tàu, thuyền trưởng về hệ lụy của khai thác trái phép và tầm quan trọng của việc chấp hành các quy định pháp luật về biển. Hàng trăm buổi tuyên truyền được tổ chức, hàng ngàn lượt ngư dân được tiếp cận thông tin. Nhờ đó, 100% tàu cá trong diện giám sát đã cam kết không vi phạm IUU.
BÐBP không chỉ là “lá chắn thép” nơi tuyến đầu bảo vệ chủ quyền biển, đảo, chống khai thác IUU mà còn là điểm tựa vững chắc cho ngư dân.
Cùng với tuyên truyền, công tác kiểm tra, kiểm soát cũng được siết chặt. Lực lượng biên phòng duy trì nghiêm chế độ kiểm soát tại các cửa biển, tổ chức tuần tra lưu động, đặc biệt với các tàu cá có “nguy cơ cao” vi phạm IUU, từ đó tạo thành thế trận kiểm soát chặt chẽ. Hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS) hoạt động 24/24 giờ tại Trung tâm Giám sát của BÐBP tỉnh đã phát huy hiệu quả, giúp nhanh chóng phát hiện, xử lý các vi phạm, đồng thời củng cố hồ sơ pháp lý phục vụ công tác điều tra và xử lý nghiêm minh.
“Nhờ các giải pháp đồng bộ, quyết liệt, tình trạng tàu cá Cà Mau vi phạm vùng biển nước ngoài giảm đáng kể, khẳng định nỗ lực của tỉnh trong thực hiện cam kết quốc tế và gỡ “thẻ vàng” của EC”, Ðại tá Hà Văn Thanh phấn khởi.
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, công tác chống khai thác IUU vẫn còn không ít khó khăn, bất cập, ảnh hưởng đến hiệu quả tổng thể của cuộc đấu tranh này. Ðại tá Hà Văn Thanh cho biết: "Việc bỏ cấp huyện để chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là chủ trương đúng đắn nhưng ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phối hợp trong quản lý tàu cá. Trong khi trên địa bàn tỉnh chỉ có 4 cảng cá được chỉ định, thì rất nhiều tàu cá lại hoạt động ngoài phạm vi này, gây khó khăn trong kiểm soát tàu cá cập, rời cảng đúng quy định".
Lực lượng chức năng tuyên truyền nâng cao ý thức của ngư dân khi vươn khơi bám biển.
Ngoài ra, tình trạng tàu cá mất kết nối VMS, cố tình trốn tránh kiểm tra, thậm chí đưa tàu sang vùng biển nước ngoài khai thác trái phép vẫn còn diễn ra. Ðặc biệt, hoạt động môi giới, mua bán tàu cá không đúng quy định, sử dụng giấy đăng kiểm giả, sang nhượng không khai báo... ngày càng tinh vi, phức tạp, cần có sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ hơn từ các cấp, các ngành.
Quyết tâm gỡ “thẻ vàng” của EC
Trước tình hình đó, tại buổi làm việc với Ban Chỉ huy BÐBP tỉnh, ông Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh ủy, đưa ra những chỉ đạo quyết liệt và toàn diện về công tác chống khai thác IUU. "Nhiệm vụ cấp bách hiện nay là tập trung phòng ngừa không để xảy ra vi phạm mới, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng vi phạm IUU", Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh.
Ðặc biệt, ông Nguyễn Hồ Hải yêu cầu Ban Chỉ huy BÐBP tỉnh triển khai nghiêm túc Chương trình số 73 và Chỉ thị số 32 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng trong công tác chống khai thác IUU; tổ chức sơ kết 1 năm thực hiện chương trình này trong tháng 10/2025, bởi đây là thời điểm quan trọng khi Ðoàn công tác của EC sẽ sang Việt Nam lần thứ 5 để kiểm tra kết quả thực hiện cam kết gỡ “thẻ vàng”.
Lực lượng chức năng kiểm tra việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá.
“Bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo, ngăn chặn các hành vi khai thác thủy hải sản mang tính hủy diệt, bảo vệ nguồn lợi lâu dài là trách nhiệm chính trị xuyên suốt. Gỡ “thẻ vàng” của EC không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành thủy sản mà là nhiệm vụ chính trị quốc gia, liên quan đến hình ảnh, uy tín và lợi ích kinh tế của đất nước. Trong nỗ lực đó, BÐBP Cà Mau là lực lượng tuyến đầu, kiên cường bám biển, bám dân, bám địa bàn, làm tốt công tác tuyên truyền, kiểm soát, xử lý và phối hợp trong đấu tranh chống vi phạm”, Bí thư Tỉnh ủy khẳng định.
Cuộc đấu tranh chống khai thác IUU trên vùng biển Cà Mau nói riêng, cả nước nói chung vẫn còn nhiều cam go, thách thức. Tuy nhiên, với tinh thần chủ động, sự lãnh đạo sâu sát của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự quyết tâm của các cấp, các ngành, tin rằng Cà Mau sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu chung của cả nước: chấm dứt tình trạng khai thác IUU, sớm gỡ “thẻ vàng” của EC. Từ đó, nâng cao uy tín quốc tế, bảo vệ sinh kế bền vững cho ngư dân, phát triển ngành thủy sản theo hướng có trách nhiệm và hội nhập sâu rộng.
Lực lượng chức năng tăng cường tuần tra đảm bảo ổn định an ninh trật tự tại địa bàn đóng quân.
Ðặc biệt, với bản lĩnh, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm cao, lực lượng BÐBP đã và đang khẳng định vị thế, vai trò chủ đạo, “lá chắn thép” nơi tuyến đầu bảo vệ chủ quyền biển, đảo, chống khai thác IUU, là điểm tựa vững chắc cho ngư dân, lực lượng nòng cốt trong xây dựng thế trận biên phòng toàn dân, cùng cả hệ thống chính trị bảo vệ hòa bình, giữ vững an ninh quốc gia từ sớm, từ xa, từ cơ sở.
Kim Cương