Hai đối tượng Long, Luân.
Đêm 7/9, tại thôn Vạn Ty (xã Nhân Thắng, tỉnh Bắc Ninh), anh Nguyễn Đức Vĩnh (trú tại địa phương) phát hiện hai người đi xe máy gặp tai nạn giao thông, nằm bất động trên đường. Khi anh Vĩnh cùng người dân quay lại giúp nạn nhân thì một nhóm khoảng 6 thanh niên, trong đó có nạn nhân và em trai, đã tấn công khiến anh cùng 3 người khác bị thương. Hiện cơ quan Công an đã tạm giữ hình sự Trịnh Đình Luân (nạn nhân vụ tai nạn) và Trịnh Đình Long (em trai Luân) về hành vi cố ý gây thương tích và gây rối trật tự công cộng.
Liên quan đến vấn đề trên, Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu – Chuyên gia tội phạm học cho rằng, vụ việc xảy ra khiến dư luận phẫn nộ không chỉ vì tính chất côn đồ mà còn bởi sự tréo ngoe "những người đang ra tay giúp đỡ nạn nhân lại trở thành nạn nhân của bạo lực".
TS. Đào Trung Hiếu cho biết, dưới góc độ tội phạm học có thể thấy hành vi của nhóm người liên quan, trong đó có cả những “nạn nhân” ban đầu, mang đầy đủ đặc điểm của tội phạm bạo lực đường phố bởi tính hung hãn, manh động, thiếu kiểm soát hành vi và sẵn sàng sử dụng vũ lực để giải quyết tình huống.
"Đặc biệt, khi bị tác động bởi cảm xúc số đông, hoặc rượu, bia, thì những người này có xu hướng quy chụp và phản ứng tức thời, coi người đến gần hiện trường là “đối tượng xấu” hoặc “đối thủ,” dẫn tới hành vi tấn công. Điều này thể hiện sự xuống cấp nghiêm trọng về văn hóa ứng xử nơi công cộng và ý thức pháp luật" - TS. Hiếu nói.
TS. Đào Trung Hiếu.
Theo TS. Hiếu, về mặt pháp lý, cơ quan điều tra đã tạm giữ các đối tượng chính về hành vi cố ý gây thương tích và gây rối trật tự công cộng. Đây là hướng xử lý cần thiết để răn đe, khẳng định rằng dù đang trong tình trạng hoảng loạn hay say rượu... thì hành vi cố ý gây thương tích cho người khác vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, xét từ phương diện xã hội, vụ việc này đã gây tác động tâm lý tiêu cực. Bởi người dân vốn quen với truyền thống “thương người như thể thương thân” nay có thể ngần ngại giúp đỡ khi thấy tai nạn giao thông vì sợ bị hiểu lầm, thậm chí bị hành hung. Điều này vô tình làm xói mòn những giá trị nhân văn vốn là nền tảng của cộng đồng.
"Không thể vì một số vụ việc cá biệt mà để sự sợ hãi chi phối hành vi cứu người. Giúp đỡ người gặp nạn là nghĩa vụ đạo đức và trong nhiều trường hợp còn là nghĩa vụ pháp lý theo quy định về cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng" - TS. Hiếu nhấn mạnh.
Cần trang bị kỹ năng ứng xử an toàn khi tiếp cận hiện trường
Vị Chuyên gia tội phạm học cho rằng, hiện nay vấn đề đặt ra là chúng ta cần được trang bị kỹ năng ứng xử an toàn khi tiếp cận hiện trường. Ông Hiếu lấy ví dụ, khi gặp trường hợp tương tự có thể gọi ngay cho lực lượng chức năng trước khi can thiệp, quay clip để ghi nhận hiện trạng, huy động thêm người chứng kiến để giảm rủi ro, hoặc lựa chọn cách hỗ trợ gián tiếp (như gọi xe cấp cứu, báo Công an) khi tình huống quá phức tạp.
Vẫn theo ông Hiếu, nhìn tổng thể, vụ việc này là hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết phải nâng cao văn hóa ứng xử và nhận thức pháp luật trong xã hội. Một cộng đồng văn minh là nơi người tốt được bảo vệ, khuyến khích hành vi giúp đỡ lẫn nhau, chứ không phải là nơi mà sự tử tế trở thành rủi ro.
Anh Vĩnh bị hành hung dẫn tới thương tích. Ảnh NVCC
Ông Hiếu tin rằng nếu có sự phối hợp tốt giữa người dân, chính quyền và các tổ chức xã hội trong việc giáo dục pháp luật, phát triển kỹ năng tự bảo vệ, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi côn đồ, chúng ta sẽ duy trì và phát huy được truyền thống tương thân tương ái mà vẫn đảm bảo an toàn cho những người thiện chí.
Về giải pháp, theo ông Hiếu, nhằm tránh những bi kịch tương tự, chính quyền địa phương cần nhanh chóng lắp đặt hệ thống camera giám sát dọc các tuyến đường trọng điểm để hỗ trợ lực lượng chức năng phát hiện, xử lý hành vi côn đồ kịp thời.
Đồng thời, các tổ chức đoàn thể nên mở những lớp tập huấn kỹ năng ứng phó khi gặp tai nạn giao thông cho người dân, giúp họ biết cách hỗ trợ nạn nhân mà vẫn bảo đảm an toàn cho bản thân. Song song với đó là cần đẩy mạnh tuyên truyền và xử lý thật nghiêm, công khai các vụ hành hung người cứu nạn để răn đe, khẳng định giá trị của hành vi thiện nguyện và củng cố niềm tin xã hội vào pháp luật.
Khoảng 23h ngày 7/9, trên tuyến đê hữu sông Đuống, đoạn qua thôn Vạn Ty (xã Nhân Thắng, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh), anh Nguyễn Đức Vĩnh (trú tại địa phương) khi đang lái xe chở vợ đi khám bệnh về đã phát hiện hai nam thanh niên nằm bất động cùng một xe máy trên đường. Hai người gặp nạn được xác định là Trịnh Đình Luân (trú xã Đại Lai, Bắc Ninh) và Nguyễn Đức Minh (trú TP Hải Phòng).
Tại hiện trường lúc này còn có anh Lưu Văn Nam và anh Lưu Văn Tâm. Anh Nam nhờ anh Vĩnh hỗ trợ đưa nạn nhân đi cấp cứu, song do đang đưa vợ từ bệnh viện về nên anh Vĩnh chưa thể giúp ngay. Sau đó, anh Vĩnh cùng một số người dân địa phương quay lại hiện trường để hỗ trợ.
Tuy nhiên, khi nhóm người dân đang giúp đỡ, thì 6 thanh niên đi trên 3 xe máy, trong đó có em trai Luân xuất hiện. Tại đây, Long cùng Luân, Minh và một số đối tượng khác đã tấn công, đuổi đánh những người cứu giúp khiến anh Trung và anh Vĩnh bị thương phải nhập viện điều trị, còn anh Thành và anh Đại bị thương nhẹ. Sau khi lực lượng Công an xã Nhân Thắng có mặt, các đối tượng đã bỏ trốn.
Hiện cơ quan công an đã tạm giữ hình sự Trịnh Đình Luân và Trịnh Đình Long để điều tra về hành vi “Cố ý gây thương tích” và “Gây rối trật tự công cộng”.
Thanh Hà