Gỡ chồng chéo, tăng phân cấp, bảo đảm tính khả thi

một giờ trướcBài gốc

Đại biểu Nguyễn Hải Nam đề nghị tinh gọn hệ thống cấp độ quy hoạch. Ảnh: Đoàn ĐBQH thành phố

Cấu trúc lại nội dung quy hoạch theo hướng tinh gọn

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Hải Nam (Đoàn ĐBQH TP. Huế) đề nghị trước hết phải tinh gọn hệ thống cấp độ quy hoạch, thống nhất còn hai cấp: Quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết cho cả đô thị và nông thôn.

Theo ông Nam, việc giảm tầng nấc sẽ tránh chồng chéo nội dung, giảm thủ tục điều chỉnh, rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án và giảm chi phí xã hội.

Đại biểu Nguyễn Hải Nam cũng đề nghị rà soát lại đối tượng bắt buộc lập quy hoạch chi tiết, tránh trùng lặp với thiết kế kỹ thuật và thiết kế cơ sở. Thực tế nhiều quy hoạch chi tiết hiện nay trùng với hồ sơ kỹ thuật, kéo dài thời gian thẩm định và làm nặng thủ tục hành chính.

Nội dung thứ hai được ông Nam nhấn mạnh là bổ sung quy định về quy hoạch ở cấp phường, cấp quản lý trực tiếp không gian đô thị nhưng hiện chưa có loại hình quy hoạch tương ứng. Điều này khiến phường thiếu công cụ pháp lý để quản lý trật tự xây dựng, chỉnh trang đô thị và thực hiện phân cấp, ủy quyền. Quy định rõ yêu cầu, phạm vi và loại hình quy hoạch ở cấp phường sẽ tăng chủ động và hiệu lực quản lý.

Về quan hệ giữa quy hoạch khu chức năng và quy hoạch chuyên ngành, đại biểu Nguyễn Hải Nam kiến nghị làm rõ phạm vi, mục tiêu của quy hoạch khu chức năng, bảo đảm thống nhất với các quy hoạch chuyên ngành (du lịch, nông nghiệp, văn hóa, năng lượng…). Hiện còn nhiều điểm trùng lặp, như quy hoạch đô thị với quy hoạch thủy lợi hoặc quy hoạch khu dân cư với quy hoạch năng lượng.

Ông Nam cho rằng nội dung quy hoạch hiện nay còn “quá nặng thông số kỹ thuật”, trong khi nhiều lĩnh vực đã có tiêu chuẩn chuyên ngành. Đại biểu đề xuất cấu trúc lại nội dung quy hoạch theo hướng tinh gọn, chỉ quy định định hướng không gian, hạ tầng chính, sử dụng đất và mô hình phát triển; không “quy hoạch hóa dự án”, không đưa danh mục dự án cụ thể vào bản quy hoạch để tránh cứng nhắc, gây khó thu hút đầu tư. Quan điểm này nhằm đơn giản hóa quy trình lập - thẩm định - phê duyệt, giảm chi phí, phù hợp tinh thần cải cách thủ tục hành chính và yêu cầu phát triển như chỉ đạo của Tổng Bí thư và Thủ tướng Chính phủ.

Phân cấp phải đi kèm tiêu chí, năng lực và cơ chế giám sát

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Sửu, Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP.Huế, bày tỏ thống nhất với nhiều nội dung dự thảo song cho rằng điểm cốt lõi nhất là mối quan hệ giữa xây dựng và thực thi quy hoạch.

Bà Sửu nhấn mạnh: “Xây dựng tốt thì mới thực thi tốt; còn thực thi chính là thước đo của xây dựng pháp luật”.

Về phân cấp trách nhiệm lập quy hoạch, dự thảo cho phép UBND tỉnh phân cấp cho cơ quan quản lý khu chức năng và UBND cấp xã. Theo bà Sửu, đây là hướng đi đúng, nhưng thiếu tiêu chí phân công và thiếu quy định về năng lực tối thiểu của đơn vị được giao nhiệm vụ. Nếu không có cơ chế phối hợp rõ ràng, nguy cơ chồng chéo, xung đột trách nhiệm và sai sót trong tổ chức quy hoạch là rất lớn. Bà Sửu đề nghị bổ sung tiêu chí về nhân lực chuyên môn, năng lực công nghệ thông tin, khả năng tiếp cận dữ liệu; đồng thời giao Chính phủ ban hành quy định chi tiết về phối hợp giữa các cơ quan.

Về phê duyệt quy hoạch chung cấp xã, dự thảo giao thẩm quyền này cho UBND cấp xã nhưng chưa kèm điều kiện đủ như bộ máy chuyên môn, nhân sự có chứng chỉ, hạ tầng số… Đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề xuất yêu cầu thẩm định trước khi phê duyệt bởi cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, và UBND tỉnh phải đánh giá năng lực xã trước khi phân quyền; đồng thời vẫn chịu trách nhiệm pháp lý nếu quy hoạch xã vi phạm quy hoạch cấp cao hơn.

Đối với quy hoạch phân khu và chi tiết khu chức năng, dự thảo cho phép cơ quan quản lý khu chức năng tự lập và phê duyệt nhưng chưa quy định cơ chế phối hợp với chính quyền địa phương và cơ chế giám sát. Bà Sửu đề nghị bổ sung trách nhiệm thẩm định của cơ quan chuyên môn cấp tỉnh và quy định rõ mô hình phối hợp để đảm bảo quy hoạch khu chức năng không đi ngược định hướng chung.

Liên quan điều chỉnh cục bộ quy hoạch, đại biểu đề nghị quy định rõ điều kiện, phạm vi, thủ tục để tránh lạm dụng hoặc gây xung đột với quy hoạch cấp trên; phải lấy ý kiến cộng đồng, có thẩm định cấp tỉnh và thông qua HĐND tỉnh trước khi phê duyệt.

Bên cạnh đó, bà Sửu đề xuất bổ sung ba nội dung: Quy định rà soát quy hoạch định kỳ 5 năm, bảo đảm thích ứng với biến động thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Bổ sung cơ chế phản hồi bắt buộc đối với ý kiến cộng đồng, công khai việc tiếp thu và giải trình. Quy định rõ trách nhiệm pháp lý của UBND tỉnh trong giám sát quy hoạch, ngay cả khi đã phân quyền cho xã hoặc cơ quan quản lý khu chức năng, tránh “khoán trắng”.

“Phân cấp, phân quyền là xu hướng đúng nhưng phải bảo đảm tính pháp lý, tính nhất quán, chất lượng quy hoạch và sự gắn kết với thực tiễn, để hệ thống quy hoạch trở nên khoa học, minh bạch và hiệu quả trong bối cảnh tổ chức hành chính mới và kỷ nguyên phát triển mới”, bà Sửu nhấn mạnh.

Siết chặt cơ chế điều chỉnh quy hoạch

Sáng cùng ngày, trong phiên thảo luận ở hội trường về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP. Huế Nguyễn Thị Sửu cũng đã có nhiều góp ý. Đáng chú ý, bà Sửu nhấn mạnh yêu cầu siết chặt cơ chế đánh giá và điều chỉnh quy hoạch để bảo đảm quy hoạch ổn định, minh bạch và không bị điều chỉnh tùy tiện.

Đại biểu đề nghị quy định đánh giá lần đầu vào năm thứ 2 của kỳ quy hoạch nhằm phát hiện sớm bất cập, tránh chờ đến năm thứ 5 mới tổng kết. Việc đánh giá phải dựa trên các tiêu chí định lượng như tỷ lệ hoàn thành dự án, mức độ đạt mục tiêu phát triển, tỷ lệ sử dụng đất, khả năng đáp ứng nhu cầu dân sinh. Kết quả đánh giá cần công khai tại địa phương để người dân giám sát và phản hồi.

Về điều chỉnh quy hoạch, đại biểu yêu cầu làm rõ trách nhiệm: cơ quan lập quy hoạch phải giải trình bằng văn bản mọi đề xuất điều chỉnh; cơ quan phê duyệt phải tham vấn đầy đủ bộ ngành, địa phương; hội đồng thẩm định giữ vai trò độc lập trong kiểm tra tính hợp pháp và hợp lý. Nguyên tắc điều chỉnh phải bảo đảm không làm thay đổi mục tiêu phát triển tổng thể, trừ các tình huống đặc biệt như thiên tai hoặc dịch bệnh.

Đại biểu đồng thời kiến nghị bổ sung hai căn cứ điều chỉnh quan trọng: phản hồi chính đáng của cộng đồng dân cư và yêu cầu hội nhập quốc tế trong các lĩnh vực môi trường, năng lượng, hạ tầng số.

Đối với thủ tục, cần ấn định thời hạn rõ ràng: thẩm định 60 ngày, phê duyệt 30 ngày, công bố 15 ngày; trường hợp khẩn cấp hoàn tất trong 30 ngày. Với các điều chỉnh theo thủ tục rút gọn, đại biểu đề xuất hậu kiểm trong 12 tháng để ngăn ngừa lạm dụng.

Theo đại biểu, những bổ sung này sẽ giúp Luật Quy hoạch trở thành khung pháp lý đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu quản trị phát triển trong giai đoạn mới.

Lê Thọ

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/chinh-tri-xa-hoi/theo-dong-thoi-su/go-chong-cheo-tang-phan-cap-bao-dam-tinh-kha-thi-160429.html