Tuy nhiên, một số địa phương, nhất là tại vùng sâu, vùng xa khó thu hút được các nhà đầu tư khai thác mỏ tại các khu vực này, dẫn đến tình trạng khan hiếm nguồn cung ứng. Vì vậy, tỉnh Quảng Ngãi cần sớm có phương án gỡ khó cho các dự án khoáng sản ở khu vực phía Tây.
Mỏ đá Vạn Lý tại xã Nguyễn Nghiêm, tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Cao Nguyên - TTXVN
* Nhiều khó khăn
Cụ thể, trong số 54 mỏ khoáng sản ở phía Tây tỉnh Quảng Ngãi có 15 mỏ đá làm vật liệu xây dựng thông thường; 33 mỏ cát; 3 mỏ đất và 3 mỏ sét làm gạch, ngói. Theo nhận định của ngành chức năng, nguồn cung ứng vật liệu xây dựng đất, đá, cát, sỏi cho các công trình đầu tư công trên địa bàn tỉnh nói chung và khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi nói riêng đang bị thiếu hụt, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa…
Ông Dương Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông cho biết, hiện nay, trên địa bàn xã có 5 điểm mỏ được quy hoạch; trong đó, có 2 điểm mỏ cát và đá đang được khai thác, 2 điểm mỏ đất đã tiến hành đấu giá. Hiện nay, nhu cầu khoáng sản, vật liệu xây dựng trên địa bàn xã là rất lớn, đặc biệt đối với khoáng sản cát xây dựng; trong đó có nhiều công trình trọng điểm, phục vụ cho giai đoạn 2026 – 2030. Tuy nhiên, do hệ thống hạ tầng giao thông còn nhiều khó khăn, nên qua quá trình vận chuyển, giá khoáng sản “đội” lên cao, gây khó khăn cho các đơn vị, doanh nghiệp khai thác.
“Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông kiến nghị các sở, ngành, Ủy ban nhân dân tỉnh sớm có quyết định gia hạn 2 điểm mỏ đến tháng 1/2026 hết thời gian khai thác cát, đá; đồng thời, đề xuất sớm cấp phép 2 mỏ đất đắp đã trúng đấu giá, giải quyết vấn đề thiếu đất đắp trên địa bàn xã”, ông Dương Đăng Khoa nói.
Tương tự, ông Mai Nhữ Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Rờ Kơi cho biết, hiện nay nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn xã rất lớn, nhất là khi trên địa bàn xã vừa khởi công xây dựng Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học - Trung học cơ sở Rờ Kơi – là một trong chín trường học ở khu vực biên giới của tỉnh. Tuy nhiên, trên địa bàn xã chưa có mỏ cát xây dựng nào. Trong khi đó, do hệ thống giao thông xa xôi, khó khăn, nên đưa cát từ những nơi khác về sẽ gặp nhiều khó khăn và giá cả cao hơn so với mặt bằng chung. Vì vậy, xã Rờ Kơi mong muốn tỉnh sớm cho phép xã được tận thu cát xây dựng tại các khe sông, suối để đáp ứng nhu cầu xây dựng trên địa bàn.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương tại khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi cũng nêu vấn đề gặp khó khăn trong công tác thuê đất để khai thác; khó khăn trong công tác khảo sát, quy hoạch… đối với các điểm có trữ lượng khoáng sản lớn.
Phòng An ninh kinh tế, Công an tỉnh Quảng Ngãi cho biết, qua khảo sát, hiện nay nhu cầu về khoáng sản, vật liệu xây dựng tại khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi lớn, trong khi nguồn cung tại nhiều địa phương chưa thể đáp ứng. Trong công tác quản lý, lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý tình trạng khai thác trái phép, do các đối tượng thường xuyên chọn các vị trí giữa sông, giáp ranh giữa các địa phương để hoạt động. Khi địa phương này phát hiện thì các đối tượng lại di chuyển sang phía của xã khác, nên không thể xử lý được. Vì vậy, cần thiết có sự phối hợp chặt chẽ giữa các xã trong việc phát hiện, xử lý khai thác cát, đá, sỏi ở khu vực giáp ranh.
Đơn cử, giữa tháng 12/2025, các cơ quan báo chí phản ánh tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Đăk Bla, đoạn qua địa phận thôn Trung Nghĩa Đông, xã Ngọk Bay, tỉnh Quảng Ngãi. Vị trí phát hiện các đối tượng khai thác cát trái phép cũng nằm giữa địa phận xã Ngọk Bay và xã Ia Chim, nên công tác xử lý gặp nhiều khó khăn.
* Không để thiếu nguồn cung
Ông Đỗ Tâm Hiển, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đánh giá, thời gian qua, công tác quản lý, khai thác các mỏ khoáng sản, vật liệu xây dựng ở khu vực phía Tây của tỉnh đã được thực hiện tốt, cơ bản đáp ứng được nhu cầu xây dựng tại khu vực. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân các xã cũng đã có những sự phát hiện sớm, xử lý nghiêm các vụ việc sai phạm trong công tác khai thác mỏ khoáng sản, vật liệu xây dựng.
Gỡ khó cho các dự án khai thác khoáng sản ở phía Tây Quảng Ngãi. Ảnh: TTXVN phát
Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi chỉ rõ, công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành địa phương trong quy hoạch, quản lý, kiểm tra, giám sát các mỏ khoáng sản chưa thống nhất, chưa đồng bộ, thậm chí có đơn vị, địa phương còn chưa quan tâm; một số xã chưa triển khai việc quy hoạch mỏ, trong khi tiềm năng rất nhiều. Trong công tác quản lý ở địa phương, vẫn còn tình trạng chưa chặt chẽ, chưa “tròn vai”, vẫn còn để xảy ra tình trạng khai thác trái phép, khai thác quá quy định, vượt ranh giới cho phép…
Ông Đỗ Tâm Hiển yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương phối hợp Sở Tài chính để rà soát, kiểm tra, đánh giá tổng thể trong quy hoạch tỉnh sắp tới; trong đó, có các mỏ khoáng sản, đảm bảo phục vụ tốt nhất có thể, không để tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và nhà nước. Bên cạnh đó, nghiên cứu xây dựng quy chế phối hợp giữa các ngành, các lực lượng, các địa phương trong quản lý khoáng sản trên địa bàn tỉnh; tăng cường kiểm tra việc thực hiện của các điểm mỏ đang khai thác, đã hết khai thác hoặc đã bị thu hồi, kịp thời phát hiện vi phạm để xử lý theo quy định.
“Sắp tới, phía Tây tỉnh sẽ triển khai nhiều dự án trọng điểm đầu tư công trung hạn, đặc biệt là Kon Plông, Măng Đen và các xã lân cận, sẽ mở rộng Quốc lộ 24 và trình Trung ương xin chủ trương đầu tư cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum, nên nhu cầu vật liệu trong thời gian đến rất cao. Vì vậy, các địa phương cần rà soát, chủ động trong quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch khoáng sản, điều chỉnh để đảm bảo nguồn khoáng sản, vật liệu xây dựng thực hiện dự án, tránh tình trạng thiếu trong quy hoạch, gây khó khăn trong công tác đấu giá, đấu thầu, ảnh hưởng đến các adự án trọng điểm của tỉnh”, ông Đỗ Tâm Hiển yêu cầu.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi cũng đề nghị 9 địa phương triển khai xây dựng các trường học biên giới là Mô Rai, Rờ Kơi, Bờ Y, Dục Nông, Sa Loong, Đăk Long, Đăk Plô, Ia Đal và Ia Tơi cần phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Giáo dục và Đào tạo để đảm bảo nguồn vật liệu cho các điểm trường, tuyệt đối không để tình trạng thiếu vật liệu xây dựng ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng, bàn giao, đưa vào sử dụng các trường học biên giới.
Cao Nguyên/vnanet.vn