Nhanh chóng vào cuộc
Được gọi là “Nghị quyết kinh doanh”, ba tháng sau khi Nghị quyết 68/NQ-TW được ban hành, nhiều giải pháp cải cách, hỗ trợ đã được Chính phủ, các bộ, ngành và tổ chức chính trị – xã hội triển khai, tạo chuyển động tích cực cho khu vực kinh tế tư nhân. Lãnh đạo TP Hồ Chí Minh cho biết thực hiện Nghị quyết 68 của Chính phủ trên tinh thần 6 rõ "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ kết quả", TP Hồ Chí Minh đã tập trung 4 nhiệm vụ trọng tâm. Đầu tiên là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính để hỗ trợ cho doanh nghiệp.
Hiện, TP Hồ Chí Minh đã cắt giảm 30-50% thời gian giải quyết thủ tục hành chính. Đặc biệt, sau khi sáp nhập toàn bộ 168 phường xã đã hoàn thành 100% thủ tục dịch vụ công trực tuyến lên Cổng thông tin quốc gia và ban hành danh mục 1.882 thủ tục hành chính cấp sở, 1.144 danh mục cấp xã, phường thực hiện không qua giấy tờ. Về chính sách, thành phố đã duy trì, bổ sung, tập trung nguồn lực cho các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như: Chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; có chính sách hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng bởi các dự án. Đặc biệt, TP Hồ Chí Minh có chương trình hỗ trợ lãi suất đối với doanh nghiệp đầu tư vào các lĩnh vực: Công nghiệp, công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, nông nghiệp công nghệ cao và công nghiệp thực phẩm…
Hộ kinh doanh cần được hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc để chuyển đổi thành doanh nghiệp. Ảnh minh họa
Tương tự, Hà Nội đã triển khai "luồng xanh" với quy định một số thủ tục phải rút ngắn 60% thời gian, hoặc một số nhóm thủ tục yêu cầu các sở, ngành cho ý kiến trong vòng 24h… Chia sẻ tại phiên họp của Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết 68, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết một thực trạng đáng lo ngại đang diễn ra là một bộ phận cán bộ, công chức có tâm lý né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, sợ sai và không dám làm, dẫn đến sự chậm trễ trong hoạt động công vụ và làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp. Tình trạng này thể hiện rõ trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả việc giải quyết các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường đầu tư kinh doanh.
Để khắc phục việc này, Chủ tịch UBND Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho rằng, thái độ ứng xử với doanh nghiệp là vấn đề căn cốt nhất hiện nay cần phải thay đổi, bên cạnh việc tiếp tục tập trung hoàn thiện pháp luật thì cách ứng xử của cán bộ phải làm sao cho người dân có lòng tin trở lại, cán bộ cần sẵn sàng tiếp xúc với doanh nghiệp, lắng nghe khó khăn của doanh nghiệp.
Đến từ cơ quan đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, VCCI đã chủ động tập hợp khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp từ các hiệp hội ngành hàng. VCCI đã tiến hành khảo sát nhanh với 1.368 hộ kinh doanh về các thủ tục, đặc biệt là thuế. Kết quả cho thấy, Nghị định 70/2025/NĐ-CP có mức độ nhận biết cao (94%), nhưng hiểu biết sâu còn hạn chế: 68% mới chỉ nắm sơ bộ, 21% chưa hiểu rõ. Nhiều hộ lo ngại gánh nặng tài chính khi phải đầu tư thiết bị, phần mềm, chi phí quản lý; 66% dự kiến chi phí vận hành tăng, 64% lo lợi nhuận giảm; 73% thiếu kiến thức và kỹ năng công nghệ; 90% khó thay đổi thói quen cũ. Đáng chú ý, tâm lý lo ngại bị hồi tố, truy thu thuế chiếm tỉ lệ lớn, dù hiện chưa có trường hợp nào bị xử phạt.
Hỗ trợ để hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp
Với mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 theo Nghị quyết 68, thì chỉ cần 20% trong 5 triệu hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp. Để khuyến khích các hộ kinh doanh “vươn mình” thành doanh nghiệp, hàng loạt các chủ trương hỗ trợ đã được thực hiện như bãi bỏ lệ phí môn bài, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong 3 năm đầu thành lập; đồng thời, bố trí đủ nguồn lực từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cho các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, kết hợp huy động nguồn lực từ các quỹ đầu tư của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng, viện nghiên cứu, trường đại học...
Cùng với đó, hàng loạt các động thái khác được ngành Thuế ráo riết thực hiện. Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh phải sử dụng máy tính tiền kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế và phát hành hóa đơn điện tử. Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất hiện nay là sự chênh lệch về trình độ công nghệ và năng lực quản trị giữa các nhóm hộ kinh doanh. Tiểu thương ở chợ truyền thống, hộ kinh doanh cá thể ở vùng sâu vùng xa thường thiếu thiết bị, không quen thao tác số, e ngại thủ tục phiền hà. “Nếu không có người cầm tay chỉ việc, chắc tôi cũng chẳng biết mở app ở đâu, bấm nút nào để xuất hóa đơn,” bà Ngọc, một tiểu thương bán tạp hóa ở Hà Nội – chia sẻ.
Trước những khó khăn này, Bộ Tài chính đã đề xuất cung cấp miễn phí phần mềm kế toán cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, giúp việc hạch toán, lập báo cáo trở nên dễ dàng hơn. Trong khi đó, ông Đậu Anh Tuấn đề xuất một số hướng xử lý, trong đó cần tăng cường truyền thông, hỗ trợ chi tiết và thực chất, đặc biệt với hộ kinh doanh nhỏ. Cơ quan thuế cần đẩy mạnh hỏi đáp, diễn đàn, tập huấn "cầm tay chỉ việc". Cùng với đó, phải đơn giản hóa thủ tục: Ví dụ nếu đã kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế, có thể để hệ thống tự tính và in tờ khai, không bắt buộc lập bản quyết toán. Đồng thời, hỗ trợ chuyển đổi: Chi phí mua máy tính tiền kết nối thuế khoảng 11 triệu đồng là khoản đầu tư lớn với hộ ở vùng sâu, vùng xa, cần có chính sách hỗ trợ. Còn về dài hạn, ông Tuấn cho rằng nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ và hộ kinh doanh rất nhạy cảm với thay đổi chính sách, do đó cần cơ chế đơn giản, minh bạch, ổn định.
Thực tế, không chỉ chính quyền địa phương, cơ quan thuế mà ngay cả các ngân hàng cũng ra quân thực hiện hỗ trợ. Vietcombank cho biết, đã phối hợp với KiotViet giới thiệu gói giải pháp thanh toán số VCB DigiShop, được thiết kế riêng cho các tiểu thương, hộ kinh doanh, doanh nghiệp SME, hướng đến mục tiêu hỗ trợ cộng đồng hộ kinh doanh, tiểu thương và doanh nghiệp SME chuyển đổi số. Hay một tại VPBank, là ngân hàng đang phục vụ hơn 170.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ trên toàn quốc, trong đó gần 85% là doanh nghiệp siêu nhỏ, VPBank không ngừng phát triển các gói tín dụng ưu đãi, linh hoạt, cả theo hình thức tín chấp và thế chấp với thủ tục đơn giản, thời gian xử lý nhanh, giúp giải quyết những khó khăn cố hữu của SME trong tiếp cận vốn. Với Nghị quyết 68, VPBank không chỉ mở ra cơ hội phát triển cho SME mà mối quan hệ cộng sinh này cũng mang lại cơ hội phát triển cho chính ngân hàng…
Hà An