Doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn
Sử dụng năng lượng tiết kiệm không chỉ là điều kiện quan trọng để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia mà còn là chìa khóa để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Đối với cộng đồng doanh nghiệp, tiết kiệm năng lượng không chỉ là trách nhiệm xã hội, mà còn là bài toán đầu tư chiến lược, mang tính sống còn trong bối cảnh kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Ông Nguyễn Vân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội (HANSIBA) cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu đối mặt với biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên, việc sử dụng năng lượng hiệu quả đã trở thành ưu tiên hàng đầu. Lợi ích cốt lõi của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chính là từ tiết kiệm năng lượng, giúp giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Tiết kiệm năng lượng đã trở thành ưu tiên hàng đầu. Ảnh: Đức Thanh
Tuy nhận thức rõ tầm quan trọng, nhưng trên thực tế, con đường đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng của doanh nghiệp vẫn còn nhiều trở ngại.
Chia sẻ từ thực tế của hơn 300 thành viên HANSIBA, ông Nguyễn Vân cho biết, nhiều doanh nghiệp phải chi trả hàng tỷ đồng tiền điện mỗi tháng. Mặc dù rất quan tâm đến các chính sách tiết kiệm năng lượng, họ vẫn đối mặt với 4 khó khăn chính. Đó là thay đổi ý thức, hành vi sử dụng năng lượng; chi phí đầu tư đổi mới dây chuyền, công nghệ hiện đại quá lớn; nguồn nhân lực chưa đồng đều, hạn chế trong việc tiếp cận công nghệ mới; cơ chế, chính sách khuyến khích còn trong quá trình hoàn thiện.
Phó Trưởng Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp TP. Hà Nội Trần Anh Tuấn đánh giá, phần lớn doanh nghiệp trong các khu công nghiệp hiện đã nhận thức rõ tầm quan trọng của tiết kiệm năng lượng.
Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp trong các khu công nghiệp vẫn gặp không ít khó khăn khi triển khai giải pháp tiết kiệm năng lượng. Vấn đề lớn nhất là chi phí đầu tư ban đầu thường khá cao, đặc biệt với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong khi nguồn vốn dành cho đổi mới công nghệ còn hạn chế. Không ít dây chuyền sản xuất cũ kỹ, tiêu hao nhiều năng lượng nhưng việc thay thế hoặc cải tạo gặp trở ngại do chi phí quá lớn. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp chưa có đội ngũ chuyên gia kỹ thuật đủ năng lực để tiếp cận và triển khai các giải pháp tiên tiến.
Doanh nghiệp mong muốn tiếp cận nguốn vốn tín dụng xanh
Theo ông Trần Anh Tuấn, nhiều doanh nghiệp tại khu công nghiệp đã đề xuất những kiến nghị cụ thể để thúc đẩy quá trình này. Doanh nghiệp mong muốn thủ tục tiếp cận vốn tín dụng xanh được đơn giản hóa, chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được rõ ràng, đồng thời tăng cường hoạt động kiểm toán năng lượng để có định hướng phù hợp.
Một số doanh nghiệp còn đề nghị xây dựng mô hình khu công nghiệp sinh thái, nơi các đơn vị liên kết để tái sử dụng phụ phẩm và tối ưu chuỗi năng lượng.
Ở góc độ cơ quan quản lý, ông Cù Huy Quang - Trưởng phòng Hiệu quả năng lượng và Chuyển đổi xanh, Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công thương) cho biết, để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, Bộ đang phối hợp với các tổ chức tài chính để xây dựng các cơ chế giảm rủi ro. Trong đó có cơ chế bảo lãnh tín dụng cho các dự án tiết kiệm năng lượng, đặc biệt ưu tiên doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hỗ trợ lãi suất hoặc ưu đãi vay vốn từ các quỹ phát triển xanh, quỹ bảo vệ môi trường. Thúc đẩy mô hình ESCO (công ty dịch vụ năng lượng), giúp doanh nghiệp không phải bỏ vốn ban đầu mà trả dần chi phí từ chính khoản tiền tiết kiệm được.
Ngọc Linh - Nguyệt Minh