Gỡ mái che, 'đòi' lại vỉa hè ở Hà Nội: Nên làm đại trà luôn thay vì thí điểm

một giờ trướcBài gốc

Các con phố ở phường Hoàn Kiếm, Cửa Nam, Ba Đình trở nên bừng sáng khi được đồng loạt tháo dỡ mái che, dọn dẹp hàng quán lấn chiếm vỉa hè là tin tức khiến người Hà Nội và cả du khách vui mừng phấn khởi mấy ngày qua.

Hà Nội đang thực hiện Kế hoạch 06/KH-BCĐ197 ngày 11/11/2025 của Ban chỉ đạo 197 TP Hà Nội về xây dựng thí điểm các phường Hoàn Kiếm, Cửa Nam, Ba Đình kiểu mẫu về trật tự, văn minh đô thị, trong đó có việc “dọn dẹp vỉa hè”.

Để xây dựng mô hình kiểu mẫu về trật tự văn minh đô thị, đúng là Hà Nội cần thí điểm ở một số phường trước khi nhân rộng, nhưng riêng với nội dung giải phóng vỉa hè, theo tôi nên áp dụng đồng loạt ngay lập tức. Nghĩa là việc tháo dỡ mái che, thu gọn hàng hóa để trả lại vỉa hè thông thoáng nên được triển khai luôn khắp thành phố chứ không chỉ 3 phường Hoàn Kiếm, Cửa Nam, Ba Đình; không sợ thiếu lực lượng vì phường nào triển khai ở phường đó.

Tại sao không cần thí điểm nữa? Vì việc sử dụng vỉa hè ra sao, hành vi nào là vi phạm, chế tài thế nào… đã được quy định trong các văn bản pháp luật từ rất lâu, không phải là điều mới mẻ cần hay phải bàn cãi.

Nhiều mái che và khung sắt cơi nới tồn tại nhiều năm trên các tuyến phố ở phường Hoàn Kiếm đang được người dân phối hợp cùng lực lượng chức năng tháo dỡ. (Ảnh: Minh Đức)

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định, lòng đường được sử dụng cho mục đích giao thông; vỉa hè được sử dụng cho người đi bộ. Nghị định 165/2024/NĐ-CP quy định có thể sử dụng tạm thời cho mục đích khác nhưng danh sách không bao gồm việc buôn bán, kinh doanh.

Về chế tài, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi sử dụng trái phép lòng đường, vỉa hè để họp chợ; kinh doanh dịch vụ ăn uống; bày, bán hàng hóa, sửa chữa phương tiện, máy móc, thiết bị, đặt - treo biển hiệu, biển quảng cáo bị phạt tiền từ 2 – 3 triệu đồng đối với cá nhân và 4- 6 triệu đồng đối với tổ chức. Mức phạt tương ứng là 3 – 5 triệu đồng và 6 – 10 triệu đồng với hành vi bày, bán máy móc, thiết bị, vật tư hoặc sản xuất, gia công hàng hóa trên lòng đường, vỉa hè.

Đối với Hà Nội, trong Quyết định 63/2003, UBND Thành phố nêu rõ không được sử dụng vỉa hè, lòng đường để họp chợ, bày hàng hóa, để vật liệu, phế thải, cấm tự ý xây dựng, lắp đặt kiốt trên vỉa hè. Riêng việc sử dụng tạm thời vỉa hè vào việc bán hàng ăn uống phải được UBND phường cho phép (ở nơi thích hợp, với một số điều kiện quy định) và chỉ được hoạt động trong hai khung giờ 5-8h và 19-23h.

Trên thực tế, vỉa hè bị chiếm dụng khắp nơi, những hộ bán hàng ăn uống cũng không nghiêm túc tuân thủ khung giờ quy định. Mái che được lắp đặt biến vỉa hè thành khoảng sân nối dài. Tất cả những điều này, ai cũng biết là vi phạm, các lực lượng chức năng cũng nhiều lần ra tay để dẹp, nhưng chỉ ít lâu là đâu lại hoàn đấy.

Vậy thì, nhân lúc 3 phường Hoàn Kiếm, Cửa Nam, Ba Đình đồng loạt tháo dỡ mái che, dọn dẹp hàng quán lấn chiếm vỉa hè theo Kế hoạch 06, hãy coi đây là cái đà để thực hiện luôn khắp các phường, xã khác, giúp thành phố thay da đổi thịt, diện mạo bừng sáng chỉ trong vòng một tuần.

Việc xây dựng kiểu mẫu về trật tự, văn minh đô thị cần được thí điểm vì có nhiều tiêu chí, nội dung, nhưng riêng chuyện trả lại vỉa hè cho người đi bộ thì không cần thí điểm hay chờ đợi thêm nữa. Hãy coi rất nhiều lần ra quân “đòi lại vỉa hè cho người đi bộ” là các cuộc thí điểm, đủ để chúng ta tổng kết kinh nghiệm và đã đến lúc “tổng tiến công”.

Luật đã có, ai vi phạm thì xử phạt, buộc khắc phục, nếu không thực hiện trong thời gian quy định thì cưỡng chế. Nếu tái phạm, mức phạt phải tăng lên; tái phạm nhiều lần thì cơ quan chức năng nên xem xét bổ sung hình phạt cấm hoạt động kinh doanh có thời hạn.

Với chuyện dọn dẹp vỉa hè ở Hà Nội, điều quan trọng nhất là thành phố có đủ sự cương quyết, cứng rắn để tránh cái “vòng lặp vô tận”: Ra quân – rút quân – tái lấn chiếm – ra quân.

Một đô thị văn minh không thể chỉ gọn gàng ở vài con phố trung tâm rồi cách đó 500 mét, vỉa hè lại biến thành nơi kinh doanh ngổn ngang. Không thể chỉ “đẹp mẫu” vài phường, còn vỉa hè các phường kế bên vẫn nhếch nhác, người đi bộ phải xuống lòng đường.

Thanh Trà

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/go-mai-che-doi-lai-via-he-o-ha-noi-nen-lam-dai-tra-luon-thay-vi-thi-diem-ar989478.html