Gỡ vướng bất cập trong đầu tư xây dựng trạm dừng nghỉ trên đường cao tốc

9 giờ trướcBài gốc

Điều này thể hiện rất rõ trong gần 2.300km đường cao tốc đang khai thác. Sự thiếu hụt này không chỉ ảnh hưởng đến sự tiện nghi mà còn đe dọa trực tiếp đến an toàn giao thông và gây khó khăn lớn cho cả doanh nghiệp vận tải lẫn người lái xe. Thông tư số 58/2024/TT-BGTVT (Thông tư số 58) của Bộ Giao thông vận tải cũ (nay là Bộ Xây dựng) được cho là “cứu cánh” để sớm giải quyết tình trạng cấp bách này.

Thiếu hụt số lượng và khoảng cách

Mật độ các điểm dừng chân trên nhiều tuyến cao tốc còn thưa thớt, không đáp ứng đủ nhu cầu của người tham gia giao thông, đặc biệt là trên các tuyến cao tốc dài, như trục cao tốc Bắc-Nam. Thậm chí, ngay cả các đoạn đường dẫn ra, vào đường cao tốc cũng hầu như không có trạm dừng nghỉ, buộc xe phải chạy liên tục cho đến khi ra khỏi cao tốc.

Vị trí cả điểm dừng xe, đỗ xe và trạm dừng nghỉ đều phải được xây dựng ngoài phạm vi hành lang an toàn đường bộ.

Khoảng cách quá xa giữa các điểm dừng khiến người lái xe mệt mỏi, không thể nghỉ ngơi đúng lúc. Sự mệt mỏi này dễ dẫn đến việc vi phạm quy định về thời gian lái xe liên tục. Theo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, người lái xe ô tô không được lái xe liên tục quá 4 giờ, không quá 10 giờ mỗi ngày, và không quá 48 giờ mỗi tuần.

Tuy nhiên, do ùn tắc giao thông kéo dài và thiếu trạm dừng nghỉ, thời gian lái xe bị kéo dài, vượt quá mức quy định. Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đã chỉ ra rằng, đây là nguyên nhân chính khiến lái xe vi phạm cả ba hành vi giới hạn thời gian, dù hành vi này "không cố ý, biết trước nhưng không thể tránh". Hậu quả là cả lái xe và doanh nghiệp đều bị xử phạt nặng.

Bên cạnh việc thiếu điểm dừng, chất lượng dịch vụ tại các trạm hiện có cũng là một hạn chế đáng kể. Một số trạm dừng chân thiếu thốn các tiện ích thiết yếu như trạm xăng, nhà vệ sinh đạt chuẩn, điểm sạc điện, và bãi đỗ xe đúng quy chuẩn. Việc trạm dừng nghỉ có nhưng dịch vụ kém, nhà vệ sinh không đạt chuẩn, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý lái xe mà còn là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến mệt mỏi, thiếu tập trung và dừng đỗ sai quy định trên cao tốc.

Việc quy hoạch và đầu tư các điểm dừng xe, đỗ xe thường được xác định trong quá trình lập dự án ban đầu. Tuy nhiên, tiến độ đầu tư thực tế thường chậm hơn nhu cầu phát triển. Sự chậm trễ trong quy hoạch và đầu tư này dẫn đến tình trạng xe phải đỗ sai quy định, gây mất an toàn. Hơn nữa, sự phối hợp giữa các cơ quan và đơn vị đầu tư còn gặp nhiều khó khăn, làm chậm tiến độ triển khai các dự án trạm dừng nghỉ.

Cần gỡ khó từ hạ tầng, quản lý đến pháp lý

Theo các chuyên gia, để tháo gỡ những bất cập trên, cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ cấp độ hạ tầng, quản lý đến pháp lý. Đầu tiên là giải pháp hạ tầng và đầu tư tức thời. Theo đó, trong khi chờ đợi các trạm dừng nghỉ chính thức được xây dựng, giải pháp trước mắt là thiết lập các trạm dừng nghỉ tạm thời để đáp ứng nhu cầu cấp thiết.

“Về dài hạn, cần tăng cường đầu tư trạm dừng nghỉ chính thức bằng cách thúc đẩy các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ. Đồng thời, cần xử lý nghiêm các nhà đầu tư chậm tiến độ so với cam kết. Các cơ quan quản lý Nhà nước và chủ đầu tư cần khẩn trương nghiên cứu đầu tư, khắc phục những bất cập và hoàn thiện hạ tầng công trình đường bộ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vận tải”, ông Lê Kim Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban an toàn giao thông quốc gia kiến nghị.

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh mạng lưới cao tốc đang mở rộng, cần sớm xây dựng khung pháp lý đồng bộ về quản lý, vận hành, bảo trì đường cao tốc.

Về cơ chế tài chính, cần đổi mới thông qua việc xem xét hình thành Quỹ bảo trì đường cao tốc hoạt động độc lập, nhằm bảo đảm nguồn vốn ổn định cho công tác sửa chữa định kỳ, đột xuất.

Bên cạnh đó, Thông tư 58 được xem là giải pháp pháp lý quan trọng giúp gỡ vướng trong đầu tư bằng cách quy định rõ ràng các tiêu chí xác định vị trí và quy mô trạm dừng nghỉ, dựa trên quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và khả năng đầu tư thực tế. Theo đó, Thông tư 58 quy định rõ việc đầu tư điểm dừng xe, đỗ xe được xem xét và quyết định trong quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Cơ quan quyết định đầu tư dự án (đối với đầu tư công) hoặc cơ quan phê duyệt dự án (đối với PPP) sẽ quyết định đầu tư căn cứ vào đề xuất của đơn vị chuẩn bị dự án.

Địa điểm được đề xuất đầu tư cần thỏa mãn các tiêu chí: Có cảnh quan thiên nhiên hoặc danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hóa nhằm phát triển du lịch, quảng bá văn hóa địa phương; Có đường ra, vào thuận tiện, không che khuất tầm nhìn, phù hợp với tính chất, điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn của công trình dự án, và phải đảm bảo an toàn khi khai thác. Vị trí cả điểm dừng xe, đỗ xe và trạm dừng nghỉ đều phải được xây dựng ngoài phạm vi hành lang an toàn đường bộ. Quy mô diện tích tối thiểu là 500 m², không bao gồm đường ra vào. Về yêu cầu thiết kế, đường ra, vào phải tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đường bộ cao tốc

Thông tư 58 được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong việc xử lý các vấn đề hạ tầng. Tuy nhiên, để giải quyết triệt để tình trạng này, cần sự cam kết mạnh mẽ và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, chủ đầu tư, và sự điều chỉnh linh hoạt trong chính sách pháp luật, nhằm đảm bảo mạng lưới cao tốc không chỉ hiện đại về kết cấu mà còn đồng bộ về dịch vụ, góp phần đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro cho người tham gia giao thông.

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/giao-thong/go-vuong-bat-cap-trong-dau-tu-xay-dung-tram-dung-nghi-tren-duong-cao-toc-i786849/