'Gỡ vướng' chi trả dịch vụ môi trường rừng cho hộ gia đình

4 giờ trướcBài gốc

Nhiều diện tích rừng của chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân được UBND tỉnh phê duyệt chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Hơn 3 năm nay, gia đình anh Hoàng Văn Sô ở bản Mai Chung, xã Xuân Hòa, huyện Bảo Yên vẫn chưa nhận được tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng, dù trong tổng số hơn 4 ha rừng sản xuất đang quản lý, có 0,8 ha được xác nhận đủ điều kiện hưởng chi trả. Anh Sô chia sẻ: “Gia đình tôi trồng chủ yếu là quế. Những năm trước, nhờ tiền dịch vụ môi trường rừng, chúng tôi có thêm kinh phí mua phân bón, giống cây. Nhưng từ 3 năm nay, do chưa được chi trả, việc đầu tư cho rừng cũng chững lại”.

Cơ quan chuyên môn kiểm tra, đối chiếu diện tích rừng của hộ gia đình trên thực địa với giấy chứng nhận quyền sử sụng đất.

Không riêng gia đình anh Sô, mà hàng nghìn hộ dân trên địa bàn tỉnh cũng đang rơi vào tình trạng tương tự. Theo thống kê của Quỹ Bảo vệ rừng và Môi trường tỉnh, hiện có khoảng 20.000 hộ gia đình, cá nhân là chủ rừng nhưng tạm thời chưa được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng, tổng số tiền tồn đọng lên đến hơn 70 tỷ đồng.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự không thống nhất giữa diện tích đất trên giấy tờ và thực tế, nhiều trường hợp một diện tích rừng nhưng được hai hộ khai báo quản lý, hay vị trí trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) ở một nơi và vị trí đang quản lý, canh tác lại ở một nơi khác… Trước thực trạng đó, năm 2025, tỉnh Lào Cai đã quyết định triển khai thí điểm mô hình chi trả gộp theo nhóm hộ, cộng đồng dân cư tại 22 thôn, bản với 261 hộ dân, tổng số tiền chi trả đợt này là hơn 4 tỷ đồng. Huyện Bảo Yên và thị xã Sa Pa là hai địa phương được lựa chọn để thực hiện thí điểm.

Nhiều hộ gia đình có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở một nơi nhưng vị trí đang quản lý, canh tác lại ở một nơi khác.

Tại bản Mai Thượng, xã Xuân Hòa (Bảo Yên) - một trong những thôn, bản thực hiện thí điểm hình thức chi trả này, hiện có hơn 150 hộ dân đang quản lý gần 180 ha rừng trồng sản xuất được hưởng lợi từ chính sách. Trước đây, việc chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng được thực hiện trực tiếp tới từng hộ, nhưng từ năm 2021 đến nay, việc chi trả bị tạm dừng do các vướng mắc về pháp lý. Ông Hoàng Văn Thưởng, Trưởng bản Mai Thượng cho biết: “Bà con quản lý rừng trồng chứ không phải rừng tự nhiên, nhưng vẫn có vai trò lớn trong bảo vệ môi trường sinh thái. Khi được thông báo chi trả gộp theo cộng đồng, bà con đồng thuận rất cao. Bản đã tổ chức họp, thống nhất bầu tổ gồm ba người đại diện mở tài khoản, nhận tiền về và phân chia lại cho từng hộ theo diện tích đã được niêm yết công khai”.

Cơ quan chuyên môn tuyên truyền về chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng cho người dân.

Theo ông Thưởng, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã tạo động lực để người dân gìn giữ rừng tốt hơn, giảm dần việc khai thác sớm, chuyển hướng sang chăm sóc, đầu tư trồng rừng gỗ lớn. “Tiền dịch vụ rừng không lớn nhưng rất thiết thực. Có thêm tiền là bà con lại lo mua giống, chăm bón thêm cho cây rừng” - ông Thưởng nói.

Gia đình anh Hoàng Văn Sô (áo vàng) phấn khởi khi chuẩn bị được nhận tiền dịch vụ môi trường rừng.

Anh Hoàng Văn Sô, bản Mai Chung, xã Xuân Hòa - người được thụ hưởng chính sách rất phấn khởi với cách làm mới. Anh Sô nói: “Thôn làm đại diện, đứng ra nhận hộ rồi chia công khai, minh bạch là hợp lý. Tôi thấy cách làm này vừa giải quyết được tình trạng vướng mắc hồ sơ, vừa tạo sự công bằng. Nhận được tiền, tôi và các hộ cũng thống nhất dành một phần góp vào quỹ chung của thôn để tu sửa nhà văn hóa, đường thôn, còn lại tôi sẽ đầu tư bón phân cho rừng quế, vì cây phát triển tốt thì vài năm nữa sẽ có thu hoạch lớn”.

Ông Phạm Văn Đăng, Giám đốc Quỹ Bảo vệ rừng và Môi trường tỉnh cho biết: “Việc triển khai chi trả theo nhóm hộ, cộng đồng thôn là một giải pháp linh hoạt trong bối cảnh nhiều năm liền việc chi trả bị đình trệ. Thực tế cho thấy, nếu cứ đợi từng hộ hoàn thiện hồ sơ thì rất khó triển khai đồng bộ. Trong khi đó, bà con đều có ý thức giữ rừng, nhất là rừng trồng sản xuất, nguồn sinh kế quan trọng của nhiều hộ”.

Quỹ Bảo vệ rừng và Môi trường tỉnh hướng dẫn các thôn quy trình chi trả, chuẩn bị các biểu mẫu, sổ ghi chép, tổ chức tập huấn cho tổ đại diện để triển khai đúng quy định.

Hiện các thôn được chọn thực hiện thí điểm đã bầu tổ đại diện, việc chi trả sẽ được thực hiện công khai, đúng diện tích và đúng mục đích. Quỹ đã hướng dẫn đầy đủ các địa phương về quy trình chi trả, chuẩn bị biểu mẫu, sổ ghi chép và tổ chức tập huấn cho tổ đại diện để triển khai đúng quy định.

Việc thí điểm chi trả dịch vụ môi trường rừng theo nhóm hộ, cộng đồng dân cư là giải pháp linh hoạt, phù hợp trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc pháp lý chưa thể tháo gỡ dứt điểm. Cách làm này không chỉ giúp bảo đảm quyền lợi chính đáng cho các hộ dân đang trực tiếp quản lý rừng, mà còn tạo động lực để người dân gắn bó với rừng, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường.

Kim Thoa

Nguồn Lào Cai : https://baolaocai.vn/go-vuong-chi-tra-dich-vu-moi-truong-rung-cho-ho-gia-dinh-post403944.html