Nhiều dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa được Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác nhưng do vướng quy hoạch các cấp và các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, khoáng sản qua các thời kỳ nên vẫn chưa hoàn thành được các thủ tục đầu tư, không đủ cơ sở cho thuê đất... UBND tỉnh đã giao các sở, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.
Một số vướng mắc
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT), trên địa bàn tỉnh có 6 mỏ khoáng sản đá granite làm ốp lát đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ NN-MT) cấp giấy phép khai thác khoáng sản, UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng chưa hoàn thiện thủ tục thuê đất do vướng mắc thủ tục đầu tư hoặc thủ tục thu hồi đất và các khu vực này chưa được cập nhật vào quy hoạch tỉnh. Cụ thể, Dự án Khai thác và chế biến đá granite làm ốp lát Cây Sung 1 (xã Diên Tân, huyện Diên Khánh) với diện tích 8,96ha, thời hạn giấy phép còn đến ngày 17-11-2046. Nhưng trong quá trình điều chỉnh đầu tư, dự án bị vướng mắc do quy hoạch tỉnh không có loại hình khoáng sản đá granite làm ốp lát. Tương tự, Dự án Đầu tư xây dựng công trình khai thác đá granite làm ốp lát khu vực Cây Sung 3 (xã Diên Tân) được cấp phép ngày 17-1-2019, thời hạn 30 năm. Qua kết luận thanh tra, dự án chậm triển khai do việc giao đất bị vướng Quyết định số 2412, ngày 19-12-2011 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch tổng thể bố trí quốc phòng kết hợp phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020. Trong quá trình điều chỉnh dự án đầu tư, dự án này bị vướng mắc do quy hoạch tỉnh không có loại hình khoáng sản đá granite làm ốp lát…
Một mỏ khoáng sản trên địa bàn huyện Cam Lâm.
Đối với nhóm dự án mỏ khoáng sản do UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản, hiện tại có 10 mỏ khoáng sản (trong đó có 3 mỏ sét bùn, 2 mỏ cát, 1 mỏ đất, 4 mỏ đá) làm vật liệu xây dựng thông thường chưa có thủ tục đầu tư nên không đủ cơ sở cho thuê đất ở các địa phương: Cam Ranh, Vạn Ninh, Ninh Hòa, Cam Lâm, Diên Khánh… Nguyên nhân do tại thời điểm UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản, các doanh nghiệp được hướng dẫn không phải thực hiện chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư. Nhưng theo Luật Đất đai hiện hành và các quy định trong lĩnh vực đầu tư, khoáng sản thì hiện nay không có đủ căn cứ pháp lý để hoàn thiện các thủ tục đầu tư, không đủ cơ sở cho thuê đất. Ngoài ra, có 6 mỏ khoáng sản đã được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản, đã hoạt động nhưng chưa được thuê đất. Trong đó, có 2 mỏ được cấp phép trước khi Luật Khoáng sản năm 2010 có hiệu lực nên tại thời điểm cấp phép, dự án không thực hiện thủ tục đầu tư. Hiện nay, chủ đầu tư 2 mỏ tiến hành điều chỉnh dự án đầu tư để điều chỉnh giấy phép khai thác khoáng sản, gia hạn thuê đất thì vướng mắc liên quan đến quy hoạch tỉnh; 4 mỏ đang thực hiện thủ tục đầu tư nhưng chưa thực hiện được do vị trí các mỏ này không phù hợp với vị trí khu vực khoáng sản của phương án bảo vệ, thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản trong quy hoạch tỉnh.
Trong số các dự án đang gặp vướng mắc nêu trên, hiện nay, một số dự án chưa phát sinh nguồn thu từ khai thác khoáng sản nên chưa hoàn thành được nghĩa vụ tài chính, nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản từ 7 tỷ đồng đến gần 20 tỷ đồng, dẫn đến nguy cơ bị thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản theo công văn kiến nghị thu hồi ngày 10-3-2025 của Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa (nay là Chi cục Thuế khu vực XIII) gửi UBND tỉnh.
Gỡ vướng để hài hòa lợi ích Nhà nước và doanh nghiệp
Tại cuộc họp với UBND tỉnh để bàn giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho các dự án khoáng sản mới đây, Sở NN-MT kiến nghị UBND tỉnh cho phép sử dụng chỉ tiêu đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản đã phân bổ trong quy hoạch tỉnh để thực hiện thủ tục cho thuê đất đối với các mỏ khoáng sản đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường (trước đây) và UBND tỉnh cấp giấy phép, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã lập thời kỳ 2021 - 2030. Đồng thời, chỉ đạo Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương có liên quan xử lý việc cấp, điều chỉnh thủ tục đầu tư để tạo điều kiện cho nhà đầu tư thực hiện nghĩa vụ về đất đai theo quy định.
Một mỏ khoáng sản trên địa bàn thị xã Ninh Hòa.
Để tháo gỡ những vướng mắc cho các dự án khoáng sản, ông Trần Hòa Nam - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã giao Sở NN-MT, Sở Tài chính phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan khẩn trương nghiên cứu tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất 10 năm cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2025 và mức độ phù hợp của từng dự án khai thác khoáng sản. Quá trình rà soát, tổng hợp, tham mưu cần nêu rõ quá trình hình thành, cấp phép, vướng mắc thủ tục về đầu tư, đất đai… của từng dự án khoáng sản để thực hiện điều chỉnh giấy phép khai thác, cấp thủ tục đầu tư lần đầu cho các dự án trước đây chưa làm thủ tục đầu tư, điều chỉnh thủ tục đầu tư. Đồng thời, tổ chức cuộc họp với các chủ đầu tư dự án khai thác khoáng sản còn gặp vướng mắc để trao đổi, phân tích và hướng dẫn cho doanh nghiệp những thủ tục cần thiết để bổ sung hoàn thiện. Với các doanh nghiệp còn nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản do gặp những vướng mắc nêu trên, chưa phát sinh nguồn thu từ khai thác khoáng sản, ông Trần Hòa Nam giao Sở NN-MT, Sở Tài chính phối hợp với các đơn vị chức năng có thẩm quyền căn cứ quy định hiện hành và kiến nghị của doanh nghiệp để xem xét giãn thu hoặc hoãn thu đối với các doanh nghiệp nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đảm bảo lợi ích hài hòa giữa doanh nghiệp và Nhà nước; đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật.
THÁI THỊNH