Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm. Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất gỡ vướng cho trường hợp chủ xe đã nộp phạt nguội nhưng hệ thống chưa cập nhật, dẫn đến không thể đăng kiểm.
5 hình thức chứng minh đã nộp phạt nguội
Pháp luật hiện hành quy định phương tiện chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp phạt vi phạm hành chính sẽ bị từ chối kiểm định. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều chủ xe dù đã nộp phạt mà dữ liệu trên hệ thống của cơ quan công an vẫn hiển thị “chưa xử phạt”, khiến các trung tâm đăng kiểm không thể tiếp nhận hồ sơ.
Anh N.S (ngụ phường Cự Khê, Hà Nội) kể đầu năm 2025, khi đưa ô tô đến trung tâm đăng kiểm Mỹ Đình, anh được thông báo phương tiện không đủ điều kiện kiểm định do còn một lỗi vi phạm phạt nguội ở Hà Tĩnh. Sau khi liên hệ và nộp phạt, anh trở lại kiểm định nhưng hệ thống vẫn hiện “chưa xử phạt”, buộc anh phải tiếp tục liên hệ công an Hà Tĩnh để yêu cầu cập nhật.
Thời gian qua, một số chủ xe đã nộp phạt nguội nhưng hệ thống vẫn chưa kịp gỡ cảnh báo. Ảnh: V.LONG
Theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm, trong các tình huống như trên, cơ quan đăng kiểm không thể can thiệp vì không có thẩm quyền thay đổi dữ liệu của ngành công an. “Chủ xe có xuất trình biên lai nộp phạt, quyết định xử phạt, chúng tôi vẫn không thể xác minh thật giả hay tự ý thay đổi trạng thái xử phạt trên hệ thống” – vị này cho biết.
Để khắc phục bất cập này, Bộ Xây dựng đề xuất bổ sung quy định nếu tra cứu thấy cảnh báo vi phạm hành chính nhưng chủ xe xuất trình được đầy đủ bằng chứng chứng minh đã khắc phục thì xe vẫn được kiểm định.
Các loại giấy tờ được chấp nhận gồm: Biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt, biên lai thu phạt, biên lai thu thuế - phí, hoặc thông tin trên Cổng dịch vụ công quốc gia thể hiện trạng thái “đã thanh toán”.
“Thực tế có nhiều trường hợp người dân đã hoàn thành nghĩa vụ nhưng dữ liệu chưa kịp cập nhật, dẫn đến không được đăng kiểm. Điều này gây bức xúc và ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh, vận tải” – Bộ Xây dựng nêu trong tờ trình.
Anh Trần Văn Kiên (phường Tây Mỗ, Hà Nội) cho rằng đề xuất trên rất hợp tình, hợp lý. “Nhiều người nộp phạt xong vẫn phải chạy ngược chạy xuôi để xin gỡ cảnh báo, rất mất thời gian. Nếu có quy định rõ ràng thì người dân đỡ vất vả hơn” – anh Kiên nói.
Thêm vào đó, anh Kiên cho rằng việc chậm gỡ trạng thái đã nộp phạt trên hệ thống không phải lỗi chủ xe nên việc từ chối kiểm định phương tiện trong tình huống này chưa phù hợp, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, doanh nghiệp.
Giảm điều kiện trình độ đối với đăng kiểm viên hạng III
Cũng trong dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất sửa quy định về điều kiện trở thành đăng kiểm viên hạng III.
Theo quy định hiện hành, đăng kiểm viên phải có chứng chỉ do Cục Đăng kiểm cấp, được phân theo ba hạng I, II, III. Trong đó, hạng III yêu cầu tối thiểu trình độ trung cấp chuyên ngành kỹ thuật liên quan đến xe cơ giới, xe máy chuyên dùng.
Tuy nhiên, nhiều cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa xe máy cho rằng quy định này khiến họ khó tuyển dụng nhân sự khi triển khai kiểm định khí thải xe máy. Khảo sát của Bộ Xây dựng tại các đại lý thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) và cơ sở tư nhân ở Hà Nội cũng cho thấy phần lớn thợ kỹ thuật hiện chỉ tốt nghiệp phổ thông, có tay nghề nhưng không có bằng trung cấp.
Nhân viên đăng kiểm hạng III được tham gia kiểm định khí thải đối với xe máy. Ảnh: V.LONG
Vì vậy, Bộ Xây dựng đề xuất hạ điều kiện xuống mức tốt nghiệp trung học phổ thông đối với đăng kiểm viên hạng III. Theo cơ quan này, đây là bước chuẩn bị cần thiết để đáp ứng nhu cầu nhân lực khi triển khai kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy theo chỉ đạo của Thủ tướng.
Anh Nguyễn Văn Thắng, chủ cơ sở sửa chữa xe máy tại đường Tây Mỗ bày tỏ đồng tình. Nếu giữ quy định hiện nay thì rất khó tìm người. Công việc kiểm định khí thải xe máy thực ra không quá phức tạp, chỉ cần đào tạo kỹ năng là làm được.
Tuy vậy, anh Thắng cũng cho rằng điều kiện đầu tư mở cơ sở kiểm định khí thải vẫn còn quá cao so với khả năng của các hộ kinh doanh nhỏ.
“Mặt bằng phải rộng, đủ chỗ để xe vào đo khí thải; thêm yêu cầu về phòng cháy, an toàn lao động… Tính sơ sơ cũng gần 200 triệu đồng mới đủ đầu tư. Với thợ nhỏ lẻ như tôi thì gần như không kham nổi” – anh nói.
Theo Bộ Xây dựng, việc sửa đổi, bổ sung các quy định lần này nhằm tháo gỡ khó khăn thực tế, giúp người dân, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận dịch vụ đăng kiểm và bảo đảm tiến độ triển khai kiểm định khí thải xe máy. Các nội dung mới sẽ tiếp tục được lấy ý kiến rộng rãi trước khi hoàn thiện, trình ban hành trong thời gian tới.
VIẾT LONG