Gỡ vướng để biến dự án trên giấy thành tổ ấm

2 giờ trướcBài gốc

Trước thực trạng này, Bộ Xây dựng đã dự thảo Nghị quyết về cơ chế đặc biệt, nhận được sự đồng thuận cao từ giới chuyên gia và DN. Đây được kỳ vọng là "chìa khóa" giải quyết triệt để những điểm nghẽn về quy hoạch, thủ tục và nguồn vốn; song vẫn cần những tinh chỉnh quan trọng để chính sách thực sự đi vào đời sống.

Nghị quyết có, nhưng thực thi khó

Phát triển NƠXH là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, nhằm bảo đảm an sinh xã hội và đáp ứng nhu cầu nhà ở thiết yếu cho người dân có thu nhập thấp, công nhân tại các khu công nghiệp. Tuy nhiên, dù đã có Nghị quyết số 201/2025/QH15 của Quốc hội, thực tiễn triển khai vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Nhà ở xã hội Ecohome Đông Ngạc, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh khẳng định: “Cơ chế chính sách về phát triển NƠXH đến thời điểm hiện tại đã cơ bản hoàn chỉnh. Tuy nhiên, câu chuyện cần giải quyết ở đây là việc thực thi”. Để hóa giải những điểm nghẽn hiện hữu, Bộ Xây dựng đã dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về một số cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, cùng chỉ tiêu pháp lệnh đột phá phát triển NƠXH. Theo đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất UBND cấp tỉnh sẽ quyết định chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất, kiến trúc, cảnh quan cho các khu đất chưa có hoặc chưa phù hợp quy hoạch, làm cơ sở chấp thuận chủ trương đầu tư. Sau đó, chủ đầu tư lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500, đồng thời cập nhật vào quy hoạch chung của địa phương.

Chủ đầu tư được dành tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong dự án (đã có hạ tầng) để xây nhà thương mại (nộp tiền sử dụng đất theo bảng giá đất). Hoặc nếu dự án không có quỹ đất riêng, được dành tối đa 20% tổng diện tích sàn nhà ở để kinh doanh dịch vụ, thương mại (không bao gồm diện tích sinh hoạt chung và chỗ để xe).

NƠXH tại các phường thuộc tỉnh, TP trực thuộc T.Ư phải là nhà chung cư. Tại các khu vực khác, UBND cấp tỉnh quyết định loại hình nhà chung cư hoặc nhà ở riêng lẻ tùy điều kiện địa phương. Người được bố trí tái định cư hoặc hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất sẽ được ưu tiên mua, thuê mua NƠXH mà không cần đáp ứng điều kiện về nhà ở và thu nhập.

Chủ đầu tư có quyền lựa chọn áp dụng quy định tại Nghị quyết số 201/2025/QH15 hoặc Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung) để cấp giấy phép hoặc được miễn giấy phép xây dựng. Ưu tiên DN có năng lực tài chính, kinh nghiệm, cam kết trách nhiệm xã hội, sẵn sàng dành nguồn lực, cam kết tiến độ hoàn thành nhanh nhất (không quá 3 năm) và bảo hành chất lượng, giá thành hợp lý.

Tôi hoàn toàn đồng tình với cơ chế đặc biệt cho NƠXH, song để phát huy tối đa hiệu quả, cần tinh giản sâu rộng quy trình thẩm định tài chính. Ngân hàng nên tin tưởng chuyên môn của chủ đầu tư đã được cơ quan quản lý thẩm định, tránh can thiệp quá sâu. Sự tin tưởng này sẽ trực tiếp rút ngắn thời gian giải ngân vốn, giảm gánh nặng tài chính và đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án NƠXH ra thị trường.

Chuyên gia kinh tế Phan Dũng Khánh

Dự thảo được dư luận xã hội đánh giá cao về tính cấp thiết, xem đây là chìa khóa để tháo gỡ những rào cản hiện hành. Tuy nhiên, giới chuyên gia và DN cũng đưa ra nhiều ý kiến tâm huyết nhằm tinh chỉnh, tối ưu hóa để bảo đảm chính sách đạt hiệu quả cao nhất và phát huy bền vững trong thực tiễn.

Kỳ vọng vào “cú hích” cơ chế đặc biệt

Từ góc độ của một DN đang trực tiếp tham gia thị trường NƠXH, Giám đốc Công ty Lê Thành Lê Hữu Nghĩa bày tỏ sự kỳ vọng khi cơ chế đặc biệt được phê duyệt và triển khai quyết liệt, các dự án NƠXH sẽ nhanh chóng khởi động, thu hút thêm nhà đầu tư, giúp tăng nguồn cung NƠXH trong thời gian tới. Tuy nhiên, để cơ chế này hiệu quả tối đa, cần cải cách đồng bộ cả tài chính lẫn thủ tục hành chính.

Đồng quan điểm, TS Đinh Thế Hiển khẳng định về sự cần thiết của cơ chế đặc biệt, song cũng chỉ rõ, mặc dù đã có chính sách nhưng phát triển NƠXH hiện nay vẫn thiếu linh hoạt trong thực thi, nguồn vốn giải ngân thấp. “Các thủ tục đầu tư và phê duyệt NƠXH thậm chí còn phức tạp hơn so với nhà ở thương mại, khiến nhiều DN ngại đầu tư" - TS Đinh Thế Hiển nhấn mạnh và khẳng định những vướng mắc này không chỉ làm chậm tiến độ dự án mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành và khả năng tiếp cận của người dân.

Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Thu Thảo (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) khẳng định sự cấp thiết của cơ chế đặc biệt dành cho NƠXH. Bà đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tinh gọn quy trình, từ khâu thiết kế đến quản lý sau sở hữu, nhằm bảo đảm NƠXH đến đúng tay đối tượng thụ hưởng và phát triển bền vững.

Để đẩy nhanh tiến độ và tối ưu chi phí dự án, luật sư Lê Thu Thảo kiến nghị xây dựng một cơ sở dữ liệu về thiết kế chung toàn quốc, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí và thời gian, đồng thời chỉ cần thẩm định một bước thay vì hai, giảm thiểu gánh nặng hành chính cho chủ đầu tư. Bà cũng đề xuất phát triển cơ sở dữ liệu chung về đối tượng NƠXH để đơn giản hóa quy trình xác nhận điều kiện, tăng tính minh bạch và bảo đảm đúng người, đúng chính sách.

Trong khi đó, Luật sư Trương Ngọc Liêu (Đoàn Luật sư Hà Nội) lại đặc biệt quan tâm đến công tác quản lý NƠXH sau 5 năm sở hữu, nhằm bảo vệ mục tiêu an sinh xã hội của chính sách này. Ông kiến nghị, việc chuyển nhượng NƠXH nên ưu tiên các đối tượng đủ điều kiện mua NƠXH đã được cơ quan thẩm quyền xác nhận. Nếu chuyển nhượng cho đối tượng không đủ điều kiện, chủ sở hữu phải có trách nhiệm hoàn trả lại các ưu đãi đã hưởng từ chính sách. Điều này sẽ ngăn chặn tình trạng trục lợi và duy trì quỹ nhà cho những người thực sự cần.

Về lâu dài, luật sư Trương Ngọc Liêu đưa ra gợi ý về giải pháp nhà ở cho thế hệ trẻ: “Song song với cơ chế đặc biệt cho NƠXH, công tác khuyến khích người trẻ xem xét mô hình thuê nhà thay vì sở hữu trong giai đoạn đầu sự nghiệp cũng rất quan trọng”. Ông bày tỏ mong muốn Chính phủ xây dựng quỹ nhà cho thuê với giá thấp, tương tự các mô hình đã thành công trên thế giới, nhằm bảo đảm an sinh xã hội và mang lại lựa chọn an cư linh hoạt.

Kỳ vọng vào “cú hích” cơ chế đặc biệt, các chuyên gia tin rằng, khi mọi nguồn lực cùng hướng về một mục tiêu, đưa từng nét vẽ chính sách ra khỏi trang giấy, kiến tạo nên những tổ ấm vững chắc trên thực địa, lúc đó, cánh cửa an cư lạc nghiệp mới thực sự rộng mở. Điều này không chỉ dành cho hàng triệu công nhân tại các khu công nghiệp hay người có thu nhập thấp ở đô thị, mà còn là đòn bẩy kép thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và củng cố nền tảng an sinh xã hội quốc gia một cách bền vững.

Cơ chế đặc biệt cho NƠXH là tín hiệu tích cực, nhưng sức mạnh thực sự nằm ở cải cách thủ tục hành chính. Tôi kiến nghị cần đơn giản hóa triệt để toàn bộ quy trình dự án, từ cấp phép đến hoàn công và cho phép các bước thực hiện song song thay vì tuần tự. Ví dụ, trong khi chờ phê duyệt một bước, DN có thể chuẩn bị các bước tiếp theo, giúp đẩy nhanh tổng thể tiến độ dự án mà vẫn bảo đảm sự kiểm soát chất lượng. Cách làm này không chỉ đẩy nhanh tiến độ tổng thể mà còn bảo đảm kiểm soát chất lượng chặt chẽ, tránh lãng phí thời gian và nguồn lực.

Tổng Giám đốc Công ty Bất động sản Việt An Hòa Trần Khánh Quang

Tiểu Thúy

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/go-vuong-de-bien-du-an-tren-giay-thanh-to-am.909998.html