Tối 29-5, J97 Entertainment - công ty quản lý của ca sĩ Trịnh Trần Phương Tuấn (ca sỹ Jack - J97), thông tin TAND TP Thuận An, tỉnh Bình Dương đã thụ lý vụ án hôn nhân gia đình về việc "tranh chấp về xác định cha cho con" giữa nguyên đơn là ông Trịnh Trần Phương Tuấn và bị đơn là bà Trần Nguyễn Thiên An (diễn viên Thiên An).
Theo đó, ca sỹ Jack - J97 đã yêu cầu tòa án giải quyết một số vấn đề, gồm: Xác định cháu TNYĐ là con của mình; diễn viên Thiên An không được quyền ngăn cấm nam ca sỹ thực hiện trách nhiệm làm cha với cháu TNYĐ.
Hiện vụ án đang được TAND TP Thuận An, tỉnh Bình Dương thụ lý và tiến hành các bước tố tụng tiếp theo.
Trước diễn biến mới, nhiều bạn đọc đặt câu hỏi: Pháp luật quy định ra sao về những vấn đề mà nam ca sỹ đặt ra khi hai bên không có đăng ký kết hôn. Đồng thời, nghĩa vụ cấp dưỡng cho con được quy định và thực hiện ra sao?
Ca sĩ Jack-J97 và diễn viên Thiên An trong một video ca nhạc trước đây. Ảnh: MV
Không kết hôn, xác định quan hệ cha - con thế nào?
Trao đổi với PLO, Luật sư Phùng Thị Huyền, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết tranh chấp về xác định cha con là một trong những tranh chấp về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo khoản 4 Điều 28 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. Vì vậy, trình tự, thủ tục giải quyết vụ án sẽ được thực hiện theo quy định tại Bộ luật này.
Luật sư Phùng Thị Huyền.
Trong các vụ án xác định cha cho con, giám định huyết thống ADN là một trong những chứng cứ có tính khoa học và có giá trị chứng minh, làm căn cứ để Tòa án giải quyết vụ án.
Vì vậy, Tòa án có thể dựa vào kết quả giám định được các bên cung cấp, hoặc căn cứ theo khoản 2 Điều 102 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thẩm phán sẽ ra quyết định trưng cầu giám định theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết.
Ngoài ra, cũng theo Luật sư Huyền, trong trường hợp cả hai đều xác định bé TNYĐ là con chung thì đây cũng chỉ là một căn cứ để tòa xem xét. Để đảm bảo tính chính xác và khách quan trong một vụ án thì thẩm phán cũng có quyền ra quyết định trưng cầu giám định.
Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con quy định ra sao?
Về nghĩa vụ cấp dưỡng, Luật sư Đào Thị Bích Liên (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, khoản 2 Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình (HN&GĐ) 2014 quy định cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. Điều này khẳng định, nghĩa vụ cấp dưỡng không phụ thuộc vào việc cha mẹ có đăng ký kết hôn hay không, mà chỉ cần có quan hệ huyết thống và không trực tiếp nuôi con.
Luật sư Đào Thị Bích Liên, Đoàn Luật sư TP.HCM
Ngoài ra, Điều 110 Luật HN&GĐ 2014 quy định cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
Về mức và phương thức cấp dưỡng, Điều 116 Luật HN&GĐ 2014 quy định: Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
"Tòa án quyết định mức cấp dưỡng căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Mức cấp dưỡng do Tòa án quyết định nhưng không thấp hơn một nửa tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người cấp dưỡng đang cư trú cho mỗi tháng đối với mỗi người con, theo Điều 7 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP", Luật sư Liên nói.
Cũng theo luật sư, trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng thì tòa án giải thích cho họ việc yêu cầu cấp dưỡng cho con là nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy người trực tiếp nuôi con có khả năng, điều kiện nuôi dưỡng và việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện thì Tòa án không buộc bên kia phải cấp dưỡng cho con.
Nếu không chịu cấp dưỡng theo quyết định của tòa thì sao?
Trong trường hợp nếu có bản án hoặc quyết định có hiệu lực của Tòa án nhưng người có nghĩa vụ vẫn không thi hành, người trực tiếp nuôi con có quyền nộp đơn yêu cầu thi hành án dân sự tại Chi cục Thi hành án dân sự cấp huyện nơi Tòa án đã giải quyết vụ việc.
Cơ quan thi hành án sẽ tiến hành xác minh điều kiện thi hành. Nếu phát hiện người phải thi hành án có điều kiện nhưng cố tình trốn tránh, cơ quan sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án, bao gồm:
- Khấu trừ tiền lương, tiền công, tiền trợ cấp hoặc các khoản thu nhập hợp pháp khác;
- Trích tiền trong tài khoản ngân hàng, phong tỏa tài khoản;
Trường hợp cố tình không thi hành dù có điều kiện, người này có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 144/2021 với mức phạt từ 5-10 triệu đồng.
Đáng chú ý, trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi nêu trên mà còn vi phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng".
Khung hình phạt với tội này là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Luật sư ĐÀO THỊ BÍCH LIÊN, Đoàn Luật sư TP.HCM
TUẤN ANH