Theo Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Quốc Dũng, hiện NHNN được giao thực hiện 3 chương trình tín dụng liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội. Chương trình thứ nhất là chương trình 120.000 tỷ đồng, đến nay đã có 9 ngân hàng đăng ký tham gia với số tiền 145.000 tỷ đồng, vượt mức quy định 120.000 tỷ đồng.
Chương trình thứ hai đang là chương trình tín dụng nhà ở cho người dưới 35 tuổi. Chương trình thứ ba là chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Về kết quả giải ngân, đối với gói tín dụng 145.000 tỷ đồng, đến 30/6, các ngân hàng thương mại cam kết 8.300 tỷ đồng cho 41 dự án nhà ở xã hội, tức mới đạt khoảng 5,7%.
Ngoài ra, Ngân hàng Chính sách xã hội, dư nợ cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100 đạt hơn 19.000 tỷ đồng.
Tiêu chí thu nhập để mua nhà ở xã hội dự kiến sẽ được nâng lên
Đối với nhóm người dưới 35 tuổi, có hai chương trình. Một là chương trình vay nhà ở xã hội. Tuy nhiên do chính sách này mới triển khai và nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế nên dư nợ cho vay đối với người dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội hiện nay khá khiêm tốn, mới chỉ vài chục tỷ đồng.
Ngoài ra, các ngân hàng cũng đã triển khai các gói cho vay với các loại hình nhà ở khác. Chỉ trong thời gian ngắn triển khai, tính riêng tại 4 ngân hàng thương mại nhà nước đã giải ngân gần 20.000 tỷ đồng.
Theo Phó thống đốc, nguyên nhân lớn nhất khiến giải ngân gói 145.000 tỷ đồng chậm là thiếu nguồn cung. Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, đến hết tháng 7 này, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công chỉ đạt 59,6% tiến độ.
Nghị quyết 201 của Quốc hội đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng Nghị quyết này mới ban hành và Nghị định 192 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Nghị quyết này cũng chỉ có hiệu lực từ 1/7, chưa kịp phát huy tác dụng. Phó Thống đốc kỳ vọng khi tất cả các chính sách này phát huy tác dụng thì nguồn cung nhà ở xã hội sẽ tăng lên, khi đó việc giải ngân của ngành ngân hàng sẽ được đẩy nhanh hơn.
Khó khăn thứ hai liên quan đến đối tượng vay. Quy định về đối tượng vay hiện nay khá chặt chẽ, áp dụng đồng loạt trên cả nước trong khi mức thu nhập bình quân ở các địa phương lại khác nhau là không hợp lý. Vì vậy, NHNN tán thành với kiến nghị của Bộ Xây dựng về xem xét điều chỉnh tiêu chí về thu nhập.
Cụ thể, theo đề xuất của Bộ Xây dựng, ngưỡng thu nhập được mua nhà ở xã hội của người độc thân sẽ tăng từ 15 triệu lên 20 triệu đồng/tháng và hộ gia đình từ 30 triệu lên 40 triệu đồng/tháng. Đề xuất này đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đồng ý.
Về lãi suất, lãnh đạo NHNN cho biết, gói tín dụng 145.000 tỷ đồng từ khi ban hành đến nay đã có 6 lần điều chỉnh lãi suất cho vay. Theo đó, NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay từ mức 8,2% ngày đầu xuống hiện chỉ còn 6,4% và cho người vay chỉ còn 5,9%/ năm. Mức cho vay này đang thấp hơn mức cho vay hộ nghèo theo Nghị định 100 mà Ngân hàng Chính sách xã hội đang cho vay là 6,6%/năm.
Phó tổng giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Vương Văn Minh cũng cho biết, tính đến 31/7, các địa phương đã ủy thác trên 1.600 tỷ đồng lên hệ thống cho vay nhà ở xã hội. Ngân hàng Chính sách sẽ phối hợp để triển khai giảm lãi suất phù hợp với thời điểm hiện nay và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.
Theo kế hoạch từ nay đến năm 2030, dự kiến hoàn thành trên 500.000 căn hộ nhà ở xã hội. Ngân hàng Chính sách đã chủ động phối hợp với các địa phương để rà soát nhu cầu, dự kiến, đến năm 2030, tín dụng nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách khoảng 33.000 tỷ đồng.
Do đó, Ngân hàng Chính sách đề nghị Bộ Tài chính đảm bảo cân đối chuyển nguồn vốn ngân sách đủ để thực hiện chương trình.
Nhật Linh