"Phát súng" đầu tiên với Google tại Mỹ
Một bồi thẩm đoàn tại San Jose, California đã yêu cầu Google phải nộp phạt 314,6 triệu USD. Theo hãng tin Reuters, các điện thoại Android không sử dụng vẫn âm thầm gửi dữ liệu về Google mà không có sự đồng ý của người dùng.
Google một lần nữa bị chỉ trích vì cách công ty này quản lý dữ liệu người dùng. Theo cáo buộc, các thiết bị Android vẫn gửi và nhận dữ liệu với Google ngay cả khi đang ở trạng thái không hoạt động — mà không có sự chấp thuận từ người dùng.
Vụ kiện tập thể này được đệ trình từ năm 2019, ảnh hưởng đến khoảng 14 triệu người tại bang California. Các nguyên đơn cáo buộc Google sử dụng các luồng dữ liệu ngầm này chủ yếu để phục vụ quảng cáo cá nhân hóa — làm tiêu tốn lưu lượng dữ liệu di động của người dùng.
Vụ kiện này chỉ là một phần trong nhiều thách thức pháp lý mà Google đang phải đối mặt liên quan đến các hoạt động thu thập và sử dụng dữ liệu. Có một vụ kiện tương tự khác đang chờ xét xử ở cấp liên bang, bao gồm người dùng Android ở 49 bang còn lại của Mỹ, tiềm năng dẫn đến những khoản bồi thường lớn hơn nhiều. Các phán quyết như vậy có thể tạo tiền lệ, khuyến khích thêm nhiều vụ kiện khác trên toàn cầu.
Google phủ nhận mạnh mẽ các cáo buộc. Người phát ngôn Jose Castaneda cho biết bản án đã hiểu sai về các dịch vụ kỹ thuật số thiết yếu cho bảo mật, hiệu suất và độ ổn định của thiết bị Android. Do đó, Google dự định sẽ kháng cáo. Công ty cũng cho rằng người dùng không hề chịu thiệt hại thực tế nào.
Google viện dẫn điều khoản dịch vụ và chính sách quyền riêng tư của mình, cho rằng những hành vi xử lý dữ liệu như vậy đã được bao hàm. Miễn là phán quyết chưa có hiệu lực cuối cùng, Google chưa phải nộp phạt — và người dùng cũng chưa được bồi thường. Hiện vẫn chưa rõ cuộc chiến pháp lý này sẽ kéo dài bao lâu.
Mặc dù Google đã tuyên bố sẽ kháng cáo, nếu phán quyết được giữ nguyên hoặc các vụ kiện tương tự diễn ra, Google có thể buộc phải thay đổi cách thức thu thập, quản lý và sử dụng dữ liệu người dùng một cách minh bạch hơn và yêu cầu sự đồng ý rõ ràng hơn. Điều này có thể ảnh hưởng đến các mô hình kinh doanh dựa trên quảng cáo mục tiêu của họ.
Các cơ quan quản lý trên toàn thế giới, đặc biệt là ở châu Âu và các khu vực có luật bảo vệ dữ liệu mạnh mẽ, sẽ tăng cường giám sát các hoạt động của Google và các công ty công nghệ khác liên quan đến quyền riêng tư dữ liệu.
So với hệ điều hành của Apple, Android của Google nổi tiếng là thu thập nhiều dữ liệu hơn đáng kể. Dù có nhiều tùy chọn để kiểm soát việc thu thập dữ liệu, nhưng người dùng vẫn thiếu sự minh bạch đầy đủ về các hoạt động ngầm diễn ra trong nền. Bản án hiện tại có thể làm gia tăng áp lực buộc Google phải minh bạch hơn trong các thực tiễn bảo mật dữ liệu. Tuy nhiên, liệu điều này có thực sự xảy ra hay không vẫn còn là dấu hỏi, nhất là khi gã khổng lồ công nghệ này đang có xu hướng chống trả mạnh mẽ.
Ảnh hưởng tới Gemini
Vụ phạt này có thể tạo ra những ảnh hưởng gián tiếp nhưng quan trọng đối với Gemini, mô hình AI hàng đầu của Google.
Áp lực về quyền riêng tư dữ liệu trong AI: Các mô hình AI như Gemini dựa vào lượng dữ liệu khổng lồ để được đào tạo và cải thiện. Phán quyết về việc thu thập dữ liệu Android trái phép sẽ làm tăng cường sự giám sát và yêu cầu về tính minh bạch trong cách Gemini (và các mô hình AI khác của Google) thu thập, sử dụng và bảo vệ dữ liệu người dùng. Google sẽ phải chứng minh rằng việc thu thập dữ liệu cho mục đích AI của họ tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về quyền riêng tư và có sự đồng thuận rõ ràng từ người dùng.
Khả năng hạn chế dữ liệu đầu vào: Nếu Google buộc phải thay đổi chính sách thu thập dữ liệu của mình, điều này có thể dẫn đến việc giảm lượng dữ liệu mà họ có thể sử dụng để đào tạo và cải thiện Gemini trong tương lai. Dữ liệu chất lượng cao và đa dạng là yếu tố then chốt cho sự phát triển của AI, và bất kỳ sự hạn chế nào cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của Gemini.
Tăng cường sự xem xét về "dữ liệu nguồn": Người dùng và các nhà quản lý sẽ đặt câu hỏi nhiều hơn về nguồn gốc của dữ liệu được sử dụng để đào tạo Gemini. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về tính hợp pháp của việc thu thập dữ liệu này, nó có thể ảnh hưởng đến niềm tin vào Gemini và thậm chí dẫn đến các vấn đề pháp lý mới.
Thúc đẩy "AI có trách nhiệm": Google đã và đang nhấn mạnh cam kết của mình đối với "AI có trách nhiệm" (Responsible AI). Phán quyết này sẽ tăng áp lực buộc họ phải thực hiện cam kết đó một cách nghiêm túc hơn, không chỉ về mặt đạo đức mà còn về mặt pháp lý và tuân thủ. Điều này có thể dẫn đến việc ưu tiên hơn nữa các giải pháp AI bảo vệ quyền riêng tư (privacy-preserving AI) và các cơ chế kiểm soát dữ liệu người dùng chặt chẽ hơn trong Gemini.
Tác động đến trải nghiệm người dùng và tính năng: Nếu các hạn chế về dữ liệu được áp dụng, một số tính năng cá nhân hóa hoặc dự đoán của Gemini, vốn dựa trên dữ liệu người dùng, có thể bị ảnh hưởng. Google sẽ phải tìm cách cân bằng giữa việc cung cấp trải nghiệm AI mạnh mẽ và việc tuân thủ các quy định về quyền riêng tư.
Anh Tú