Bộ Tư pháp Mỹ đang theo đuổi hai vụ kiện chống độc quyền với Google – một liên quan đến tìm kiếm và một liên quan đến công nghệ quảng cáo.
"Chúng tôi thường xuyên gặp gỡ các cơ quan quản lý, gồm cả Bộ Tư pháp, để thảo luận về vụ kiện này. Như đã nói công khai, chúng tôi lo ngại rằng các đề xuất hiện tại có thể gây tổn hại đến nền kinh tế Mỹ và an ninh quốc gia", người phát ngôn Google cho biết.
Bộ Tư pháp Mỹ chưa phản hồi ngay lập tức khi Reuters đề nghị bình luận.
Bộ này đã đề xuất một số biện pháp khắc phục trong vụ kiện liên quan đến tìm kiếm, gồm cả buộc Google phải thoái vốn một số bộ phận kinh doanh, chẳng hạn trình duyệt Chrome, và chấm dứt các thỏa thuận giúp Google trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên các thiết bị như iPhone và smartphone Android.
Phiên tòa về các biện pháp khắc phục phù hợp dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 4, với phán quyết cuối cùng được mong đợi sẽ có vào tháng 8.
Các chuyên gia trong ngành cho biết Tổng thống Trump dự kiến sẽ giảm bớt một số chính sách chống độc quyền được thực hiện dưới thời ông Joe Biden, có thể gồm cả bỏ kế hoạch chia tách Google do sự thống trị của công ty này trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến.
Điểm đáng chú ý là ông Trump từng chỉ trích Google trong một cuộc phỏng vấn của hãng tin Bloomberg đầu tháng 10.2024, trước khi đắc cử Tổng thống Mỹ. Thế nhưng, chính trị gia đảng Cộng hòa thừa nhận Google có sức mạnh và không ủng hộ việc chia tách công ty này.
Khi được hỏi "Google có nên bị chia tách không?", Trump cho biết Google có "nhiều quyền lực" và ông sẽ "làm điều gì đó" về vấn đề này nhưng không đến mức ủng hộ việc chia tách công ty.
"Họ đối xử rất tệ với tôi", Trump nói, cáo buộc rằng gã khổng lồ tìm kiếm này đã "gian lận" và không đưa ra những câu chuyện tích cực về ông. Thời điểm đó, Trump cho biết ông đã gọi điện cho lãnh đạo Google để bày tỏ mối quan ngại của mình.
Thế nhưng, các vấn đề chống độc quyền liên quan đến Google khó khăn hơn để xem xét, ông Trump cho biết.
"Tôi dành cho Google rất nhiều sự tín nhiệm, họ đã trở thành một thế lực lớn. Bạn biết đấy, cách họ trở thành một thế lực là chủ đề đáng bàn luận. Việc có các công ty lớn mạnh như Google là cần thiết cho nước Mỹ. Chúng ta không muốn Trung Quốc có những công ty tương tự. Hiện tại, Trung Quốc sợ Google", ông Trump nói.
Ông Trump từng cho biết không ủng hộ việc chia tách Google - Ảnh: NYT
Hồi tháng 11.2024,Bộ Tư pháp Mỹ yêu cầu thẩm phán Amit Mehta buộc Google bán trình duyệt web Chrome. Amit Mehta là thẩm phán liên bang từng ra phán quyết vào tháng 8.2024 rằng Google vi phạm luật chống độc quyền, chi hàng tỉ USD để tạo ra thế độc quyền bất hợp pháp và trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trên toàn thế giới.
Bộ Tư pháp Mỹ cũng yêu cầu Amit Mehta đưa ra các biện pháp liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) và hệ điều hành Android của Google.
Google kiểm soát cách mọi người xem internet và những quảng cáo họ thấy một phần thông qua Chrome. Đây là trình duyệt mặc định sử dụng công cụ tìm kiếm Google, thu thập thông tin quan trọng với hoạt động quảng cáo của gã khổng lồ công nghệ này và ước tính chiếm khoảng 2/3 thị phần trình duyệt toàn cầu.
Thông qua tuyên bố của Phó chủ tịch phụ trách các vấn đề pháp lý Lee-Anne Mulholland, Google cho rằng Bộ Tư pháp Mỹ đang thúc đẩy một "chương trình nghị sự cực đoan vượt xa các vấn đề pháp lý trong vụ án" và điều này sẽ gây hại cho người tiêu dùng.
Động thái đó sẽ là một trong những nỗ lực quyết liệt nhất của chính quyền Biden nhằm hạn chế những gì họ cáo buộc là độc quyền của các hãng công nghệ lớn. Tuy nhiên, việc ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ có thể tạo ra tác động lớn đến vụ án.
Google có kế hoạch kháng cáo sau khi Amit Mehta đưa ra phán quyết cuối cùng, dự kiến vào tháng 8.2025. Amit Mehta đã lên kế hoạch xét xử các đề xuất biện pháp khắc phục vào tháng 4.2025.
Các công tố viên đã đưa ra hàng loạt các biện pháp khắc phục tiềm năng trong vụ án, từ việc chấm dứt các thỏa thuận độc quyền mà Google trả hàng chục tỉ USD hàng năm cho Apple cùng các công ty khác để tiếp tục là công cụ tìm kiếm mặc định trên máy tính bảng lẫn smartphone, đến việc thoái vốn một số bộ phận kinh doanh của hãng, chẳng hạn Chrome và hệ điều hành Android.
Thẩm phán Amit Mehta từng lưu ý rằng Google đã trả 26,3 tỉ USD chỉ riêng trong năm 2021 để đảm bảo rằng công cụ tìm kiếm của họ là mặc định trên hầu hết smartphone và trình duyệt, đồng thời giữ vững thị phần thống lĩnh của mình.
"Vị trí mặc định trên các thiết bị hoặc trình duyệt là tài sản cực kỳ có giá trị... Dù có sản phẩm tốt có thể đủ sức cạnh tranh để trở thành lựa chọn mặc định khi hợp đồng hiện tại hết hạn, một công ty mới chỉ có thể làm được điều đó nếu sẵn sàng trả cho các đối tác một khoản tiền lớn và bù đắp cho bất kỳ tổn thất doanh thu nào mà họ gặp phải do sự thay đổi này. Tất nhiên Google thừa nhận rằng việc mất vị trí mặc định sẽ ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận ròng của mình. Ví dụ, Google đã dự đoán rằng việc mất vị trí mặc định trên Safari sẽ dẫn đến sự sụt giảm đáng kể về truy vấn và hàng tỉ USD doanh thu bị mất", Amit Mehta viết.
Chrome có thị phần rất lớn nên đóng vai trò quan trọng trong doanh thu của Google. Khi người dùng đăng nhập vào Chrome bằng tài khoản Google, công ty có thể cung cấp quảng cáo tìm kiếm nhắm mục tiêu tốt hơn.
Google khẳng định công cụ tìm kiếm của mình đã chiếm được người dùng nhờ chất lượng, đồng thời nhấn mạnh công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Amazon và các trang web khác, đồng thời người dùng có thể chọn công cụ tìm kiếm khác làm mặc định.
Theo Bloomberg, chính phủ Mỹ có thể quyết định liệu việc Google bán Chrome có cần thiết hay không nếu một số khía cạnh khác của biện pháp khắc phục tạo ra một thị trường cạnh tranh hơn.
Cuối tháng 9.2024, hai tháng trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, Trump đã đe dọa sẽ truy tố Google "ở mức tối đa" nếu ông đắc cử, nói rằng công ty này ưu ái bà Kamala Harris trong kết quả tìm kiếm của mình. Đây là điều mà Google phủ nhận.
Tuy nhiên, Sundar Pichai (Giám đốc điều hành Google) và Sergey Brin (nhà đồng sáng lập Google) đã gặp Trump sau cuộc bầu cử hồi tháng 11.2024, công khai chúc mừng ông đắc cử trên mạng xã hội X.
Không những thế, Google đã quyên góp 1 triệu USD cho quỹ nhậm chức của ông Trump để cố gắng tạo thiện chí với Tổng thống Mỹ và chính quyền mới.
"Google rất vui khi được hỗ trợ cho lễ nhậm chức năm 2025 của ông Donald Trump, thông qua chương trình phát trực tiếp trên YouTube và đăng liên kết trực tiếp trên trang chủ. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng quyên góp kinh phí cho ủy ban nhậm chức", Karan Bhatia, người đứng đầu bộ phận chính sách công và quan hệ chính phủ toàn cầu của Google, cho biết hôm 9.1.
Không riêng Google, Meta Platforms, Amazon, Apple, Microsoft và Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) cũng đóng góp kinh phí cho lễ nhậm chức của Trump vì muốn tạo thiện chí với ông.
Sơn Vân