Đến cuối năm 1994, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thị xã, các phường, xã được kiện toàn sau cuộc bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp và đi vào hoạt động theo luật định, phát huy đầy đủ vai trò quản lý nhà nước của các cấp chính quyền địa phương trên địa bàn.
Thành phố Lào Cai ngày càng hiện đại.
Trải qua các nhiệm kỳ, nhất là từ năm 2004, cùng với việc thành phố Lào Cai được thành lập, Hội đồng nhân dân thành phố Lào Cai đã liên tục đổi mới, nâng cao chất lượng, góp phần xây dựng thành phố Lào Cai giàu đẹp, văn minh, hiện đại.
Thông qua cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp được nâng lên về trình độ, cơ cấu bảo đảm đúng theo yêu cầu và phù hợp với điều kiện của thị xã (thành phố).
Hội đồng nhân dân 2 cấp đã bám sát chức năng, nhiệm vụ, xây dựng chương trình hoạt động giai đoạn, từng năm và tổ chức thực hiện nghiêm túc chương trình đề ra; từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng các kỳ họp; ban hành được nhiều nghị quyết, cụ thể hóa chủ trương của cấp ủy các cấp và bảo đảm tính chấp hành pháp luật trong quá trình xây dựng và ban hành các nghị quyết...
Từ năm 2004 đến năm 2010, Hội đồng nhân dân thành phố đã tổ chức được 16 kỳ họp (gồm 14 kỳ họp thường kỳ và 2 kỳ họp bất thường). Quy trình tổ chức các kỳ họp được thực hiện đảm bảo đúng luật.
Trọng tâm của các kỳ họp thường kỳ là xem xét và quyết nghị về nhiệm vụ, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh trên địa bàn; thực hiện quyền giám sát của các vị đại biểu đối với các cơ quan Nhà nước trong thực hiện nghị quyết Hội đồng nhân dân thành phố. Đồng thời, các kỳ họp còn xem xét, quyết nghị những vấn đề quan trọng khác của địa phương trên cơ sở báo cáo, tờ trình do Ủy ban nhân dân thành phố chuẩn bị.
Trong nhiệm kỳ, Hội đồng nhân dân thành phố đã ban hành 108 nghị quyết, trong đó có 54 nghị quyết là văn bản quy phạm pháp luật. Các nghị quyết đã ban hành cơ bản đảm bảo đúng trình tự quy định của pháp luật, sát hợp với tình hình thực tế và giải quyết kịp thời các vấn đề bức xúc tại địa phương.
Chất lượng các kỳ họp HĐND thành phố ngày càng được nâng cao.
Đồng thời, với trách nhiệm cao của Ủy ban nhân dân thành phố, Ủy ban nhân dân các xã, phường và các phòng, ban chức năng từ việc xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện nghị quyết, đến việc kiểm tra, đánh giá kết quả đạt được trong công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện từng nghị quyết nên các nghị quyết đã ban hành phù hợp với thực tiễn, được Nhân dân đồng tình thực hiện.
Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thành phố đi vào chiều sâu, tập trung vào những vấn đề kinh tế - xã hội trọng tâm và những bức xúc, nổi cộm trong các lĩnh vực. Công tác tiếp xúc cử tri được tổ chức theo hướng lựa chọn đối tượng, địa điểm tiếp xúc phù hợp.
Hoạt động của Hội đồng nhân dân thành phố diễn ra thường xuyên thông qua vai trò chủ trì phối hợp của Thường trực Hội đồng nhân dân theo luật định. Nét mới trong nhiệm kỳ này là duy trì, tổ chức đều đặn chế độ giao ban Thường trực với các ban Hội đồng nhân dân thành phố và thường trực Hội đồng nhân dân các xã, phường.
Thông qua đó, Hội đồng nhân dân 2 cấp thường xuyên được trao đổi, học hỏi kinh nghiệm trong hoạt động; thảo luận và tập hợp những vấn đề mới, phức tạp, đề xuất hướng tháo gỡ khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân mỗi cấp.
Rút kinh nghiệm từ nhiệm kỳ trước, Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố đã xây dựng quy trình tổ chức kỳ họp 5 bước, triển khai đồng bộ từ thành phố đến các xã, phường để nâng cao chất lượng các kỳ họp. Trong nhiệm kỳ, HĐND thành phố đã ban hành 109 nghị quyết, trong đó có 36 nghị quyết về công tác tổ chức cán bộ, 54 nghị quyết thường kỳ và 19 nghị quyết chuyên đề về cơ chế phát triển đô thị và hỗ trợ chính sách phát triển kinh tế, xã hội...
Hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp được quan tâm.
Công tác tiếp xúc cử tri đã được Thường trực HĐND thành phố quan tâm. Trong nhiệm kỳ đã tổ chức 30 cuộc tiếp xúc cử tri của các tổ đại biểu và hơn 200 cuộc tiếp xúc cử tri tại 17/17 xã, phường; tiếp thu 888 ý kiến, kiến nghị của cử tri chuyển các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, tạo niềm tin của người dân với chính quyền thành phố.
Nhiệm kỳ 2016 - 2021, hoạt động tổ chức bộ máy của Ủy ban nhân dân thành phố có sự thay đổi từ thực hiện Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân ngày 26/11/2003 sang thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015. Cơ cấu đại biểu được bố trí hợp lý giữa các thành phần trong xã hội nên cơ bản đã phát huy tốt vai trò của đại biểu trong quá trình hoạt động.
Trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, Hội đồng nhân dân thành phố đã tổ chức 15 kỳ họp, trong đó có 10 kỳ họp thường lệ, 5 kỳ họp chuyên đề (chủ yếu chuyên đề về công tác tổ chức cán bộ).
Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố luôn thực hiện tốt việc quyết định các vấn đề quan trọng tại địa phương; thông qua hoạt động giám sát đã chủ động đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố có những đề xuất về cơ chế hỗ trợ phát triển đô thị trên địa bàn... để trình kỳ họp Hội đồng nhân dân quyết định.
Hội đồng nhân dân thành phố đã ban hành 137 nghị quyết, trong đó có 38 nghị quyết về tổ chức cán bộ, 1 nghị quyết về cơ chế cải tạo cây xanh đô thị và các nghị quyết quyết định về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, thu ngân sách, đầu tư công trung hạn nguồn vốn ngân sách thành phố...
Trên cơ sở chương trình hoạt động từng năm, Hội đồng nhân dân, Thường trực và các ban Hội đồng nhân dân thành phố đã thực hiện 59 cuộc giám sát chuyên đề, đã tổng hợp chuyển các cơ quan giải quyết 552 ý kiến, kiến nghị sau giám sát. Bên cạnh đó, Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố luôn quan tâm nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri. Toàn bộ các ý kiến, kiến nghị của cử tri đã được các cấp, các ngành tiếp thu chỉ đạo kiểm tra, giải quyết.
Việc thực hiện lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Hội đồng nhân dân bầu được quan tâm lãnh đạo thực hiện theo hướng dẫn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đây là cơ sở để người được lấy phiếu tín nhiệm tiếp tục phát huy kết quả đạt được, nghiêm túc rút kinh nghiệm, khắc phục những hạn chế để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Thành phố Lào Cai cũng đã tổ chức thành công cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, với số cử tri đi bầu là 99.417/99.346 người, đạt tỷ lệ 99,98% (tăng 0,09% so với nhiệm kỳ 2016 - 2021). Thực hiện chương trình công tác hằng năm, đến nay, Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, các ban Hội đồng nhân dân thành phố đã thực hiện 28 cuộc giám sát chuyên đề, tổng hợp chuyển các cơ quan giải quyết 397 ý kiến, kiến nghị sau giám sát.
Bên cạnh đó, Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố luôn quan tâm nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri, đến thời điểm hiện tại đã tổ chức tiếp xúc tại 259 điểm, tiếp thu 1.471 ý kiến, kiến nghị.
Toàn bộ các ý kiến, kiến nghị của cử tri đã được các cấp, các ngành tiếp thu chỉ đạo kiểm tra, giải quyết. Hiện tại, HĐND thành phố đã tổ chức thành công 18 kỳ họp (6 kỳ họp thường lệ, 12 kỳ họp chuyên đề, giải quyết công việc phát sinh); ban hành 139 nghị quyết để quyết định những vấn đề quan trọng của thành phố...
Trong chặng đường 20 năm hoạt động từ khi thành lập thành phố Lào Cai, trải qua 4 nhiệm kỳ (từ khóa XVI đến khóa XX), dù đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhưng Hội đồng nhân dân thành phố Lào Cai đã từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động; làm tốt vai trò, trách nhiệm là cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng, quyền làm chủ của Nhân dân, cơ quan quyền lực của Nhà nước ở địa phương, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao; góp phần tạo nên những thành tựu quan trọng và tương đối toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung và của thành phố Lào Cai nói riêng.
TRẦN VĂN THIỆN