Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng Đánh dấu sự đổi mới về tầm nhìn chiến lược trong Đảng, chú trọng hơn đến thu hút nhân lực

4 giờ trướcBài gốc

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh:
Phát triển nguồn nhân lực phải đi trước một bước

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, ĐBQH tỉnh Tuyên Quang phát biểu tại tổ. Ảnh: Phạm Thắng

Việc tích hợp 3 Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế - xã hội, Báo cáo xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng thành một Báo cáo chính trị thống nhất là bước đi cần thiết và đúng đắn. Cách làm này giúp việc nghiên cứu, tổ chức thực hiện thuận lợi hơn, tránh sự chồng chéo, trùng lặp và bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán trong chỉ đạo, điều hành.

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đến nay luôn được cập nhật thường xuyên, chất lượng biên tập tốt, bổ sung nhiều nội dung mới, có những điểm đột phá quan trọng, thể hiện tầm nhìn phát triển sâu sắc. Trong đó, ở các văn kiện trước đây, chính sách phát triển nguồn nhân lực chủ yếu tập trung vào khâu đào tạo, chưa quan tâm đúng mức đến việc thu hút nhân tài. Điểm mới của dự thảo Văn kiện lần này là đã chú ý hơn đến yếu tố thu hút nguồn nhân lực.

Trong thời gian qua, nước ta đã có nhiều nỗ lực trong đầu tư cho giáo dục, song chất lượng ở một số lĩnh vực, nhất là giáo dục đại học và dạy nghề vẫn còn khoảng cách so với các nước phát triển. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc thu hút nhân lực chất lượng cao từ nước ngoài không chỉ mang lại hiệu quả trước mắt mà còn có tác động lâu dài đối với sự phát triển trong nước.

Thực tế cho thấy, việc mời chuyên gia quốc tế ở các lĩnh vực như thể thao, khoa học, công nghệ hay kinh tế đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Ở nhiều doanh nghiệp lớn, khi nhập dây chuyền sản xuất hiện đại, giai đoạn đầu luôn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài để chuyển giao công nghệ, sau đó đội ngũ trong nước mới tiếp quản. Điều này cho thấy nếu có chính sách tốt, môi trường làm việc và điều kiện sống thuận lợi, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hấp dẫn của nhân lực chất lượng cao.

Do vậy, tôi rất tán thành việc dự thảo Văn kiện bổ sung mục tiêu thu hút nhân lực, tạo cơ sở để chúng ta xây dựng những cơ chế, chính sách cụ thể để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về đất nước.

Cơ cấu lao động của Việt Nam hiện vẫn nghiêng về lao động giản đơn, nhân công giá rẻ, trong khi nhu cầu về lao động trình độ cao chưa lớn. Tỷ lệ học sinh phổ thông vào đại học hiện khoảng 50%, song thị trường lao động không phải lúc nào cũng hấp thụ hết lực lượng này.

Nếu mở rộng quy mô đào tạo đại học quá nhanh, trong điều kiện nguồn lực hạn chế, sẽ dẫn tới phân tán đầu tư, giảm chất lượng và lãng phí nguồn lực của xã hội. Cùng với đó, với cơ chế tự chủ đại học hiện nay, do phụ thuộc nhiều vào học phí, khiến các trường có xu hướng tuyển sinh ồ ạt, trong khi giảng viên và cơ sở vật chất không đáp ứng đủ yêu cầu, ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo.
Do vậy, tôi cho rằng, cần sớm xác lập lại cơ cấu thị trường lao động hợp lý, nâng cao chất lượng giáo dục đại học; đồng thời thực hiện sắp xếp, thu gọn các cơ sở yếu kém theo chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, hướng tới một hệ thống đào tạo tinh gọn, hiệu quả, gắn chặt với nhu cầu của nền kinh tế.

Đối với đào tạo nghề, trong bối cảnh mới, khi công nghệ và nhu cầu sử dụng lao động biến động nhanh như hiện nay, tư duy đào tạo nghề cũng cần thay đổi để thích ứng kịp thời. Không thể chỉ “học một lần cho cả đời”, mà cần hình thành thị trường đào tạo linh hoạt, nơi người lao động có thể được học lại, cập nhật kỹ năng nhiều lần trong suốt quá trình làm việc. Nhà nước và các cơ sở giáo dục cần đầu tư cho chất lượng đào tạo nền tảng, giúp người học có đủ năng lực thích ứng với thay đổi.

Đào tạo con người là quá trình lâu dài, đòi hỏi tính toán sớm, tầm nhìn xa và chiến lược rõ ràng, để khi cơ hội phát triển đến, đất nước đã sẵn sàng về nhân lực.

ĐBQH Nguyễn Quang Huân (TP. Hồ Chí Minh):
Tăng cường phát triển khoa học ứng dụng

ĐBQH Nguyễn Quang Huân (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu tại tổ. Ảnh: Quang Khánh

Tôi hoàn toàn nhất trí với nội dung đánh giá kết quả đạt được về kinh tế, văn hóa, quốc phòng - an ninh và xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong dự thảo Báo cáo chính trị. Dự thảo báo cáo đã nêu rất thẳng thắn phần hạn chế, yếu kém theo đúng tinh thần Tổng Bí thư nói: “nêu rõ vấn đề để chúng ta tìm cách khắc phục” và rút ra bài học kinh nghiệm sau 40 năm đổi mới. Dự thảo Báo cáo chính trị đã đưa ra được 5 bài học lớn, là cơ sở để đưa ra 5 quan điểm, mục tiêu xây dựng đất nước trong giai đoạn mới rất sát thực tiễn.

Về quan điểm, mục tiêu xây dựng phát triển đất nước trong giai đoạn mới, dự thảo Báo cáo đưa ra các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển chủ yếu 5 năm (2026 - 2030), về môi trường, trong đó có chỉ tiêu giảm phát thải khí nhà kính 8 - 9%. Tôi thấy ở đây chưa rõ ý. Bởi lẽ, chỉ tiêu 8 - 9% so với kịch bản nào hay cứ hàng năm chúng ta giảm 8 - 9%? Nếu giảm 8 - 9% so với kịch bản phát triển thông thường thì quá thấp, không trùng khớp với Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị vừa ban hành ngày 20/8/2025 về mục tiêu giảm phát thải đến 2030, theo đó, phải đạt từ 15 - 35% so với kịch bản phát triển thông thường, đó là riêng ngành năng lượng giảm phát thải đến 35%, có nghĩa là cả nền kinh tế phải giảm phát thải tới 25%.

Chính phủ nên lập một mô hình rõ ràng về giảm phát thải để thấy các ngành sẽ giảm bao nhiêu và lộ trình để đạt được giảm phát thải “bằng 0” đến 2050 như thế nào? Nếu chúng ta không có lộ trình, đến 2050 toàn nền kinh tế sẽ phát thải khoảng 1,4 tỷ tấn carbon, vậy đưa từ 1,4 tỷ tấn về bằng 0 như thế nào? Cần có mô hình giảm phát thải để các cơ quan của Đảng, các cơ quan của Chính phủ thống nhất số liệu để cùng thực hiện, cụ thể hóa.

Về phần cơ chế, dự thảo Báo cáo chính trị nêu “có cơ chế, chính sách đột phá vượt trội để phát triển các mô hình kinh tế mới và các dự án trọng điểm quy mô lớn như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn...”, đề nghị bổ sung cụm từ “doanh nghiệp ESG”, doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn về Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance) vào nội dung này, vì hiện nay Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã nêu các chủ trương khuyến khích phát triển doanh nghiệp ESG nhưng Việt Nam chưa nội địa hóa tiêu chuẩn ESG, trong khi thế giới hiện có hơn 600 tiêu chuẩn ESG. Do đó, khi Nghị quyết số 68-NQ/TW khuyến khích hỗ trợ lãi suất 2% đối với các doanh nghiệp ESG nhưng thực tế không tìm được doanh nghiệp ESG Việt Nam, cũng không doanh nghiệp nào dám nhận đạt tiêu chuẩn ESG vì không có tiêu chí đánh giá. Để cụ thể hóa Nghị quyết 68-NQ/TW, dự thảo Văn kiện Đại hội lần này nên đưa vào khái niệm “doanh nghiệp ESG”.

Về nội dung đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, trong dự thảo Báo cáo ghi “tạo môi trường thuận lợi để các khu vực tư nhân tin tưởng, sẵn sàng tham gia đầu tư nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ”, đề nghị bổ sung một đoạn “tăng cường phát triển khoa học ứng dụng và loại bỏ cơ chế nghiên cứu khoa học theo đơn đặt hàng”, bởi lẽ, để thực sự tạo ra thị trường khoa học, công nghệ phải thiên về khoa học ứng dụng, tránh nghiên cứu cơ bản như trước, chỉ phát triển về lý thuyết mà không phát triển được về thực tế.

ĐBQH Trần Thị Hồng An (Quảng Ngãi):
Đối ngoại, hội nhập quốc tế cùng với quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên

ĐBQH Trần Thị Hồng An (Quảng Ngãi) phát biểu tại Tổ. Ảnh: Hồ Long

Điểm mới của dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng xác định đối ngoại, hội nhập quốc tế cùng với quốc phòng, an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Theo đó, đã mở ra khung chiến lược toàn diện cho công tác bảo vệ Tổ quốc, đánh dấu sự đổi mới về tầm nhìn chiến lược trong Đảng trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng và cạnh tranh địa chính trị, kinh tế toàn cầu ngày càng gay gắt.

Quan điểm mới này là cơ sở để tạo lập các phương thức ngoại giao, thu hút vốn, công nghệ, nguồn lực quốc tế và gia tăng sức mạnh mềm quốc gia. Đây không chỉ là sự thay đổi tư duy mà còn là đòn bẩy chiến lược đưa đối ngoại, hội nhập quốc tế thành công cụ cốt lõi của an ninh quốc gia và vì sự phát triển bền vững của đất nước.

Đáng lưu ý, dự thảo Báo cáo chính trị cũng đặt ra yêu cầu riêng đối với đối ngoại, đó là phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, phải tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế của đất nước.

Như vậy, đối ngoại tới đây sẽ có ba nhiệm vụ đó là, tạo dựng cục diện, môi trường thuận lợi cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình; kiến tạo động lực, mở ra các cơ hội cho đất nước phát triển; góp phần nâng cao vị thế, uy tín của đất nước. Với thế và lực mới, Việt Nam hoàn toàn có thể chủ động tham gia đóng góp tích cực, duy trì vào hòa bình, ổn định trong khu vực cũng như trên thế giới.

Như vậy, lần đầu tiên, yêu cầu đối ngoại phải tương xứng với tầm vóc của đất nước, xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột gồm đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân.

Mô hình vận hành của đối ngoại được xác định là hệ sinh thái đối ngoại, thống nhất, đồng bộ, trong đó có kết nối chặt chẽ giữa ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao quốc phòng, an ninh, ngoại giao khoa học, công nghệ và chuyển đổi số.

Đặc biệt, bên cạnh Báo cáo chính trị, chúng ta cũng có Chương trình hành động để tổ chức thực hiện Nghị quyết, đây là điểm mới, bảo đảm cho các nghị quyết khi thông qua sẽ được tổ chức thực hiện ngay ở các bộ, ngành, địa phương.

Trong phần thể chế quốc phòng, an ninh của Chương trình hành động, chúng ta mới quy định: “Hoàn thiện và ban hành các văn bản pháp lý, điều chỉnh hoạt động của ba trụ cột đối ngoại, đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân, đẩy mạnh phát triển các hình thức ngoại giao Nhân dân, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, ngoại giao công nghệ và ngoại giao số”. Tuy nhiên, trong Chương trình hành động đề nghị cần bổ sung phương thức ngoại giao môi trường. Vì, trong dự thảo Văn kiện đã xác định, môi trường cùng phát triển kinh tế - xã hội trở thành nhiệm vụ trọng tâm.

Cùng với đó, bổ sung hình thức ngoại giao nhân đạo và y tế. Bởi trong thời gian phòng, chống dịch Covid - 19, chính ngoại giao vaccine đã trở thành điểm sáng, giúp cho Việt Nam thoát khỏi dịch bệnh một cách ngoạn mục.

Thanh Chi - Hoàng Ngọc - Thanh Hải ghi

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/gop-y-du-thao-van-kien-dai-hoi-xiv-cua-dang-danh-dau-su-doi-moi-ve-tam-nhin-chien-luoc-trong-dang-chu-trong-hon-den-thu-hut-nhan-luc-10395019.html