Góp ý Dự thảo văn kiện Đại hội XIV: Thể chế còn dư địa cải cách lớn nhất

5 giờ trướcBài gốc

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) phát biểu tại tổ.

Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, chiều 4/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng (Dự thảo).

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nhận xét, Dự thảo Văn kiện đã thể hiện rất nhiều điểm mới và đặc biệt là thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược, tư duy phát triển toàn diện và khát vọng phát triển mạnh mẽ của Đảng trong giai đoạn mới để biến tầm nhìn thành động lực phát triển thực chất.

Góp ý vào hoàn thiện thể chế - đột phá chiến lược số một, đại biểu Hà Sỹ Đồng nói, thể chế vẫn là điểm nghẽn lớn nhất, đồng thời cũng còn dư địa cải cách lớn nhất. Nhiều chủ trương, chính sách đúng đắn, nhưng khi thể chế hóa và triển khai thực hiện lại chậm, thiếu tính thống nhất, khiến nguồn lực xã hội chưa được giải phóng đầy đủ.

Vị đại biểu Quảng Trị cho rằng, cần nhấn mạnh rõ hơn vai trò của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện đại, kiến tạo và liêm chính - một Nhà nước không chỉ quản lý mà dẫn dắt và tạo không gian thể chế cho đổi mới sáng tạo. Trong kỷ nguyên số, thể chế phải chuyển từ tư duy “quản lý - cấp phép” sang “kiến tạo - dẫn dắt – phục vụ”, tạo môi trường thuận lợi cho các mô hình kinh tế mới.

Nhiều quốc gia như Singapore, Hàn Quốc đã mạnh dạn áp dụng cơ chế “sandbox thể chế”, cho phép thử nghiệm chính sách trong các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, tài chính số, năng lượng tái tạo. Việt Nam cần sớm thể chế hóa mô hình này để vừa kiểm soát rủi ro vừa khuyến khích sáng tạo, đại biểu Đồng góp ý.

Bên cạnh đó, theo đại biểu, cần tiếp tục phân quyền, phân cấp gắn với kiểm soát quyền lực, nhằm phát huy tính chủ động, dám nghĩ dám làm của các địa phương, nhất là vùng động lực, khu kinh tế, khu công nghệ cao. Phân quyền thực chất phải đi liền với cơ chế giải trình minh bạch, kiểm soát quyền lực hiệu quả.

Nguyên Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị lấy ví dụ hiện tại cả nước trên 7 triệu ha đất lúa, nhưng thực chất chỉ cần khoảng một nửa số đó là đủ đảm bảo được an ninh lương thực, trong khi thu từ xuất khẩu lúa gạo không được bao nhiêu, mà người nông dân sản xuất lúa “may lắm chỉ đủ ăn”. “Đấy là mưa thuận gió hòa chứ còn tính khí ông trời như năm nay dẫn đến mất mùa như vậy thì giữ quỹ đất trồng lúa, đất nông nghiệp như thế là lớn, trong khi phát triển về công nghiệp lại khó khăn về quỹ đất”, ông Đồng nêu thực tế.

Từ đó, ông Đồng cho rằng nên giao cho chính quyền địa phương tự cân đối để chuyển đổi các loại đất, dựa trên quy hoạch để tự điều chỉnh và tự chịu trách nhiệm và tự cân đối nguồn lực.

“Tổng Bí thư cũng đã gợi ý nói thẳng vào những vấn đề mà địa phương muốn, địa phương cần, người dân cần, người dân muốn, doanh nghiệp cần, doanh nghiệp muốn, cho nên tôi cũng xin mạnh dạn đề xuất phân cấp, phân quyền mạnh và triệt để hơn”, vị đại biểu Quảng Trị phát biểu.

Cũng góp ý về thể chế, đại biểu Trần Anh Tuấn (TP.HCM) cho rằng cần nhấn mạnh hơn đến chất lượng của thể chế phát triển.

Cụ thể, trong phần “đột phá về thể chế”, cần làm rõ hơn yêu cầu đột phá mạnh mẽ về chất lượng thể chế, tức là không chỉ có thể chế tốt, mà phải là thể chế có chất lượng, hiệu lực và hiệu quả cao để đáp ứng yêu cầu phát triển trong mô hình tăng trưởng mới.

Từ góc độ quản lý nhà nước và thanh tra, kiểm tra, cần có cách hiểu linh hoạt, thuận lợi, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể khơi thông được nguồn lực cho phát triển, ông Tuấn góp ý.

Đại biểu Phan Văn Mãi (TP.HCM), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhận xét, vấn đề thể chế phát triển, tức là kiến tạo thể chế phát triển bền vững, đã được thể hiện khá đậm trong nhiều phần của Dự thảo văn kiện.

Tuy nhiên, ông Mãi cho rằng cần làm rõ hơn thể chế phát triển ở đây là nói về chất lượng thể chế, hay là hiệu lực, hiệu quả của thể chế, và cụ thể hơn là ở khâu thực thi pháp luật. Bởi vì nếu phân cấp, phân quyền nhưng cán bộ ở cấp đó không dám làm hoặc làm không đến nơi đến chốn, thì cuối cùng hiệu quả vẫn không đạt được.

Trong quan điểm chỉ đạo thứ ba, ngoài việc nhấn mạnh xây dựng hệ thống pháp luật tốt, nên bổ sung thêm một ý là cần có quan điểm cởi mở, kiến tạo cho khâu thực thi, ông Mãi góp ý.

Nhắc lại ý kiến của Tổng Bí thư Tô Lâm khi gợi ý thảo luận, Bí thư Thành Ủy TP.HCM Trần Lưu Quang cho biết ông tâm đắc nhất 2 ý rất quan trọng.

Thứ nhất, "tại sao luật thì đúng mà làm khó vậy”? Thứ 2, liên quan đến phân cấp phân quyền, phải đảm bảo việc phân cấp, phân quyền (kèm theo phân bổ nguồn lực) không được “đẩy” rủi ro xuống cho cơ sở, trong khi cán bộ cơ sở không thể kiểm soát được. “Xuống phường thì thấy anh em lúng túng lắm”, Bí thư Trần Lưu Quang chia sẻ.

Từ các ý kiến khác tại tổ TP.HCM, ông Trần Lưu Quang nhấn mạnh, luật pháp cần phải rõ ràng hơn, chi tiết hơn, minh bạch hơn, đồng bộ hơn (bao gồm cả đồng bộ giữa các luật với nhau và đồng bộ giữa luật với nghị định, thông tư, hướng dẫn. Luật pháp cũng linh hoạt hơn, cởi mở hơn để tạo được động lực phát triển, thậm chí có tính cạnh tranh quốc tế cao. "Làm thế nào để đọc luật, người ta hào hứng, người ta muốn làm", Bí thư Thành ủy TP.HCM nhấn mạnh.

Nguyễn Lê

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/gop-y-du-thao-van-kien-dai-hoi-xiv-the-che-con-du-dia-cai-cach-lon-nhat-d428795.html