Góp ý hoàn thiện pháp luật về bảo vệ môi trường

7 giờ trướcBài gốc

Đoàn viên, thanh niên phường Châu Đốc thu gom rác thải trong ngày chủ nhật xanh năm 2025. Ảnh: GIA KHÁNH

Nhiều vấn đề bức xúc về môi trường

Các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh bày tỏ sự thống nhất, đánh giá cao kết quả giám sát của Đoàn giám sát Quốc hội khóa XV. Báo cáo giám sát phản ánh khách quan thực trạng công tác bảo vệ môi trường hiện nay, nêu nhiều bất cập và đề xuất hàng loạt kiến nghị thiết thực, trúng tâm tư cử tri và Nhân dân cả nước. Theo Báo cáo số 69/BC-MTTW-ĐCT của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn là vấn đề nhức nhối, gây mất mỹ quan, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Cử tri mong muốn Đảng, Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường quản lý nhà nước và xử lý nghiêm vi phạm về môi trường.

Thực tế triển khai Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 cho thấy, bên cạnh những chuyển biến tích cực, vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập. Cụ thể, việc ban hành văn bản quy định chi tiết về đầu tư hạ tầng phục vụ phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt còn chậm, thiếu đồng bộ. Hạ tầng thu gom, xử lý chất thải nông nghiệp ở nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu. Việc xử lý chất thải từ sản xuất, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản còn manh mún, hiệu quả thấp.

Đặc biệt, rác thải nhựa vẫn là thách thức lớn. Mặc dù nhiều chiến dịch tuyên truyền được triển khai, song việc thay đổi thói quen sử dụng vẫn gặp nhiều trở ngại. Hiện mỗi năm cả nước phát sinh khoảng 3,1 triệu tấn rác thải nhựa, nhưng chỉ khoảng 20% được tái chế. Các chuyên gia nhận định, cần có sự tham gia của nhà sản xuất, hệ thống thu gom - tái chế và chuỗi cung ứng chứ không thể chỉ dừng lại ở tuyên truyền thay đổi nhận thức. Công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt hiện đại ít được áp dụng do chi phí cao và khó chuyển giao phù hợp. Nhiều địa phương vẫn chủ yếu chôn lấp rác thải (chiếm gần 60%), trong khi một số bãi rác đã quá tải, ô nhiễm nhưng chậm được khắc phục, gây bức xúc trong Nhân dân.

Đồng bộ về thể chế

Phát biểu tại phiên thảo luận, đồng chí Trần Thị Thanh Hương - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh cho rằng: “Việc phân loại, xử lý rác tại nguồn cần được tiếp cận một cách đồng bộ, toàn diện và có lộ trình rõ ràng. Không thể triển khai “một chiều” mà phải chuẩn bị kỹ về hạ tầng, công nghệ, cơ chế tài chính, chế tài và chính sách hỗ trợ phù hợp với đặc thù từng địa phương”.

Trên cơ sở ý kiến cử tri, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang kiến nghị Chính phủ, bộ, ngành Trung ương và Đoàn giám sát Quốc hội bổ sung một số nội dung trọng tâm. Thứ nhất, cần xây dựng đồng bộ hệ thống thể chế, chính sách về thuế, phí, lệ phí, đồng thời có chế tài nghiêm minh đủ sức răn đe hành vi vi phạm. Các địa phương cần rà soát lại quy hoạch bảo vệ môi trường, đặc biệt là khu tập kết, xử lý rác nhằm giảm quá tải, khắc phục tình trạng ô nhiễm tại bãi rác tạm. “Tránh tình trạng thu gom và xử lý rác nơi này, nhưng nơi khác người dân lại phải gánh chịu, phải sống cạnh bãi rác cao “như núi”, sống trong môi trường ô nhiễm và thường xuyên ảnh hưởng đến sức khỏe”, đồng chí Trần Thị Thanh Hương nhấn mạnh.

Thứ hai, cần bổ sung quy định về trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu trong thu hồi, tái chế sản phẩm, bao bì, đặc biệt là bao bì hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật. Điều này vừa góp phần giảm thiểu ô nhiễm vừa nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Thứ ba, việc đầu tư hạ tầng và công nghệ xử lý chất thải phải phù hợp đặc thù từng địa phương. Bộ, ngành cần nghiên cứu mô hình, xác định quy chuẩn kỹ thuật cụ thể để hỗ trợ địa phương chuyển giao công nghệ phù hợp, tránh lãng phí đầu tư trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế.

Huy động nguồn lực bảo vệ môi trường

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang Lý Anh Thư nhận định, việc giải quyết các vấn đề môi trường không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà cần sự chung tay của toàn xã hội. Nhà nước cần có cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa, nhất là từ khu vực tư nhân trong đầu tư hạ tầng thu gom, xử lý nước thải, chất thải rắn sinh hoạt.

Đại biểu đề xuất: “Trước hết, xem hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường là hạ tầng thiết yếu, được ưu tiên trong danh mục đầu tư công trung hạn, gắn với chỉ tiêu phát triển của từng địa phương. Thứ hai, Bộ Tài chính cần rà soát dự án hạ tầng môi trường chậm tiến độ để tháo gỡ khó khăn về vốn, quỹ đất, quy hoạch; đồng thời, tạo cơ chế đặc thù thu hút đầu tư tư nhân. Thứ ba, đối với các công trình đã hoàn thành, cần có cơ chế vận hành, giám sát thường xuyên, khuyến khích áp dụng công nghệ tiên tiến, giao cho đơn vị chuyên nghiệp hoặc tư nhân quản lý, tránh tình trạng “đắp chiếu” do thiếu kinh phí. Thứ tư, đưa chỉ tiêu đầu tư công về môi trường vào tiêu chí đánh giá năng lực quản lý, điều hành của người đứng đầu bộ, ngành, địa phương, tạo động lực thúc đẩy thực hiện nghiêm túc, hiệu quả”.

Với phương châm “phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường”, An Giang xác định bảo vệ môi trường là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, góp phần bảo đảm chất lượng sống của Nhân dân, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và hiện thực hóa cam kết quốc tế về giảm phát thải, ứng phó với biến đổi khí hậu. Những ý kiến, kiến nghị của Đoàn ĐBQH tỉnh tại kỳ họp lần này thể hiện tinh thần chủ động, trách nhiệm và quyết tâm đồng hành cùng Quốc hội, Chính phủ trong việc hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường.

GIA KHÁNH

Nguồn An Giang : https://baoangiang.com.vn/gop-y-hoan-thien-phap-luat-ve-bao-ve-moi-truong-a466016.html