Thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm
Việc phát triển kết cấu hạ tầng giao thông giữ vai trò rất quan trọng và là tiền đề để phát triển kinh tế - xã hội, hoàn thiện kết cấu đô thị cũng như phục vụ nhu cầu sinh sống, đi lại của nhân dân Thủ đô.
Theo Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Hà Nội hướng tới hoàn thiện 14 tuyến đường sắt đô thị vào năm 2035, đồng thời hoàn thành Vành đai 5 và cảng hàng không thứ hai của Thủ đô trước năm 2040. Đặc biệt, thành phố sẽ xây dựng 20 tuyến giao thông và 10 khu đô thị sinh thái ven sông Hồng, tạo ra không gian phát triển mới và bền vững. Mục tiêu đến năm 2030, 100% giao thông đô thị trung tâm sẽ được quản lý bằng hệ thống thông minh, giảm 50% ùn tắc giao thông.
Góp ý về vấn đề phát triển hạ tầng giao thông, nhiều ý kiến đánh giá cao Dự thảo Báo cáo chính trị khi đã nêu rõ các mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp về phát triển hạ tầng giao thông rất cụ thể, không đơn thuần là những quan điểm, định hướng chung, mà còn nêu con số, các dự án gắn với tiến độ hoàn thành. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị của Đảng bộ thành phố, cũng như thể hiện tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Tuyến đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội (đoạn trên cao). Ảnh: Phạm Hùng
Tuy nhiên, nội dung góp ý nhiều nhất là thực trạng, những hạn chế về hạ tầng giao thông. GS.TS Lê Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, tại mục IV, của Phụ lục 3 về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thực hiện các mục tiêu chủ yếu đến năm 2030 và sau năm 2030: “Phát triển hạ tầng giao thông hiện đại, thông minh, sông Hồng là biểu tượng phát triển mới của Thủ đô” có đặt mục tiêu 100% giao thông đô thị trung tâm quản lý bằng hệ thống thông minh, giảm 50% ùn tắc giao thông; phát triển 20 tuyến giao thông, 10 khu đô thị sinh thái ven sông Hồng (sau 2030). Tuy nhiên, trong Phụ lục 4 chỉ có 1 dự án chuyển đổi xe buýt sang buýt điện, các dự án khác đều là dự án ưu tiên giao thông vành đai, giao thông xuyên tâm để kết nối với các khu vực với nội đô, chưa thể hiện được mục tiêu về giao thông đô thị.
“Việc đặt chỉ tiêu tăng tỷ lệ vận tải hành khách công cộng từ con số 20% của năm 2025 lên 30% vào năm 2030 (tăng 50%) cùng với các giải pháp áp dụng vùng hạn chế phương tiện chạy xăng dầu đòi hỏi các dự án lớn liên quan đến hạ tầng giao thông đô thị, bao gồm hệ thống đường giao thông, khu vực kết nối, bến đỗ, hệ thống điều hành và giám sát…”, GS.TS Lê Anh Tuấn nói.
Trong khi đó, GS.TS Trần Thanh Hải, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỏ - Địa chất cho rằng, cơ sở hạ tầng giao thông Hà Nội nhìn chung còn hạn chế, chưa có quy hoạch dài hạn. Sự gia tăng nhu cầu về phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch là một trong những thành tố làm trầm trọng hóa ô nhiễm môi trường, khi triển khai giải pháp thì phải có giải pháp mang tính tổng thể và thấu đáo. Ví dụ muốn hạn chế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch truyền thống vào nội thành thì phải có bãi đỗ, phương tiện giao thông thay thế và trung chuyển cho người bên ngoài vào nội đô.
“Muốn thay phương tiện thường bằng phương tiện sử dụng điện thì hệ thống cung cấp điện, công suất điện phải đủ lớn và đủ an toàn, có thể chịu tải cao, hệ thống sạc điện đồng bộ và an toàn cho từng khu dân cư, từng hộ dân; đi cùng là các giải pháp phòng ngừa rủi ro cháy nổ và các kế hoạch và phương án cấp cứu, sơ tán khi cháy nổ xảy ra...”, GS.TS Trần Thanh Hải chia sẻ.
Hạ tầng giao thông phải "đi trước mở đường"
Nhiều ý kiến khẳng định, trong giai đoạn mới, Hà Nội phải đầu tư phát triển mạnh hạ tầng giao thông, coi đây là nhiệm vụ có tính chất “đi trước mở đường”, bởi sự phát triển của nhiều khu vực của Thủ đô đang phụ thuộc rất nhiều vào đầu tư cho giao thông.
Vì vậy, Hà Nội phải tăng tốc đầu tư các dự án giao thông trọng điểm để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới.
Một số ý kiến cho rằng, những vùng như các xã Mỹ Đức, Hương Sơn có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa, tâm linh đặc sắc, nhất là khu di tích Chùa Hương; nhưng đi từ trung tâm Thủ đô về tới chùa Hương có khi còn lâu hơn từ Hà Nội xuống Hải Phòng, nên rất khó để thu hút khách du lịch, gia tăng doanh thu phát triển dịch vụ, du lịch...
Hay một ví dụ rất điển hình khác là Hà Nội muốn thu hút nhân lực chất lượng cao về với Khu công nghệ cao Hòa Lạc nhằm biến nơi đây trở thành “cú đấm thép” thúc đẩy tăng trưởng hai con số, hay đưa Khu công nghệ cao này trở thành một mô hình phát triển ấn tượng như Thung lũng Silicon của Hoa Kỳ hay Trung tâm phần mềm lớn của Ấn Độ. Để giải bài toán này, nhiều ý kiến đề nghị thành phố phải nhanh chóng đầu tư mạnh về giao thông, nhất là hệ thống giao thông công cộng kết nối giữa vùng lõi Hà Nội với Khu công nghệ cao Hòa Lạc.
TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội cho rằng, thành phố phải triển khai đầu tư trước hết là tuyến đường sắt đô thị số 5 từ phố Văn Cao (Ba Đình) đến Hòa Lạc (Thạch Thất).
Với tầm nhìn đến năm 2030, Hà Nội đặt ra những mục tiêu phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông hiện đại, thông minh, đồng bộ và kết nối hiệu quả cả trong và ngoài Thủ đô. Với quyết tâm của Đảng bộ thành phố cùng sự chia sẻ, tâm huyết của các tầng lớp nhân dân, chắc chắn hạ tầng giao thông Hà Nội sẽ “lột xác” trong giai đoạn mới.
GS Lã Ngọc Khuê, nguyên Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải:
Tổ chức các dòng giao thông đồng bộ
Tôi tin rằng nếu có các giải pháp tốt, thành phố Hà Nội đủ sức tổ chức và vận hành mạng lưới giao thông đô thị đạt tỷ lệ sử dụng giao thông công cộng 50% (vào năm 2030). Đồng thời, đưa Thủ đô thoát khỏi vị thế là thành phố ô nhiễm và ùn tắc giao thông vào bậc nhất, nhì trên thế giới.
GS Lã Ngọc Khuê. Ảnh: Quang Thái
Điều đầu tiên Hà Nội cần làm là hoàn thành dứt điểm trong năm 2027 các công trình giao thông trọng điểm có vai trò quan trọng trong việc kiến tạo mạng lưới giao thông công cộng. Tiếp theo, cần tận dụng các cơ sở vật chất đã có để xây dựng và đưa vào hoạt động tuyến đường sắt đô thị số 6 từ Văn Điển qua Hà Đông và các địa bàn An Khánh, Cổ Nhuế, cầu Thăng Long, Ga Bắc Hồng và nối thêm 3km để tới sân bay Nội Bài.
Thành phố cần thiết lập mạng lưới xe buýt rộng khắp trên địa bàn, khép kín từ đoạn phía Tây của Vành đai 4 nối dài bên phía tả ngạn sông Hồng. Với yêu cầu đặt ra là tất cả các cư dân trong khu vực trung tâm này của thành phố chỉ cần đi bộ không quá 500m là có thể tiếp cận với mạng lưới xe buýt.
Ngoài ra, điều cần nhấn mạnh là phải gấp rút khởi công tuyến đường sắt đô thị số 1 từ Yên Viên đi Ngọc Hồi.
PGS.TS Hoàng Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Xây dựng Hà Nội:
Phát triển hạ tầng theo hướng ưu tiên TOD
Thành phố Hà Nội hiện có mô hình gần giống với Paris mở rộng: Một "thành phố trung tâm" (intra-muros) và vành đai ngoại vi rộng lớn (peri-urbain và rural). Mô hình này không xóa bỏ ranh giới hành chính truyền thống mà tạo ra một cấp quản lý vùng có thẩm quyền trong các lĩnh vực như quy hoạch không gian, phát triển kinh tế, nhà ở, môi trường và giao thông.
PGS.TS Hoàng Tùng. Ảnh: Quang Thái
Tuy nhiên, hạ tầng giao thông của Hà Nội hiện nay thiếu kết nối vùng lõi - ngoại vi, tuyến metro chưa đủ tầm bao phủ, các khu dân cư mới xa trung tâm phụ thuộc hoàn toàn vào xe cá nhân. Các khu vực phát triển còn chưa gắn với hạ tầng giao thông công cộng - đi ngược lại mô hình TOD (Transit-Oriented Development). Chính vì vậy, yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn tới là Hà Nội phải xác lập hệ thống hạ tầng ưu tiên TOD, như xung quanh các tuyến metro, BRT, ga đường sắt, từ đó tạo ra cực phát triển mới. Đồng thời, thành phố nên phân vùng đầu tư hạ tầng không theo địa giới hành chính mà theo lưu vực giao thông đô thị.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền:
Hành trình hướng tới một đô thị xanh và bền vững
Chuyển đổi phương tiện giao thông xanh là nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện quyết tâm rất lớn của thành phố trong hành trình hướng tới một đô thị xanh và bền vững.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền. Ảnh: Lê Hải
UBND thành phố đã giao Sở Xây dựng chủ trì rà soát tổng thể các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn về trạm sạc. Nội dung nào thuộc thẩm quyền Trung ương thì báo cáo, đề xuất Trung ương. Thành phố cũng đề xuất Trung ương cho phép thực hiện thí điểm theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”. Các dự án đầu tư trong khu vực đô thị khi phê duyệt quy hoạch cần hết sức chú ý bố trí trạm sạc. Việc phát triển trạm sạc phải bảo đảm thống nhất trên toàn địa bàn.
Thành phố đề nghị các doanh nghiệp khi có nhu cầu triển khai trạm sạc phải phối hợp với Sở Xây dựng để cập nhật các trạm đủ điều kiện, loại bỏ trạm không đủ điều kiện, từ đó sớm hoàn thành quy hoạch trạm sạc, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp chung tay làm thí điểm theo phương án chung của thành phố.
Hiền Lương - Ngọc Tân