GS Dương Nguyên Vũ: 'Hãy dùng tư duy phản biện để làm chủ AI, đừng trở thành nô lệ cho công nghệ'

2 giờ trướcBài gốc

AI – Từ công cụ tra cứu đến "đồng sáng tạo" đột phá

Mở đầu buổi nói chuyện, GS Dương Nguyên Vũ đã giải đáp một trong những câu hỏi lớn nhất hiện nay là: Liệu AI có thể thực sự sáng tạo? Câu trả lời là "Có". Ông khẳng định AI tạo sinh (Generative AI) ngày nay không chỉ dừng lại ở việc tổng hợp thông tin có sẵn mà đã có khả năng tạo ra tri thức hoàn toàn mới, thậm chí vượt qua giới hạn của con người.

Minh chứng rõ nét là AlphaGeometry của Google DeepMind, một hệ thống AI đã giải thành công những bài toán hình học ở cấp độ Olympic Quốc tế phức tạp, bằng cách tự học hỏi và phát triển những chiến lược giải toán chưa từng có. Giáo sư cũng chia sẻ trải nghiệm cá nhân khi dùng AI (cụ thể là Grok của xAI) để cùng "brainstorming". Chính AI đã đề xuất một ý tưởng đột phá là áp dụng mô hình hợp tác công tư vào đầu tư hạ tầng hàng không, một lĩnh vực chưa từng có tiền lệ. Theo ông, nền tảng của sự sáng tạo này là khả năng liên kết, áp dụng kiến thức từ một lĩnh vực này để giải quyết vấn đề ở một lĩnh vực khác.

GS Dương Nguyên Vũ đã có buổi trò chuyện với các bạn học sinh, sinh viên tại trường ĐH Quốc tế, ĐHQG TP. HCM về chủ đề "AI, dữ liệu lớn và các ứng dụng".

Sự hỗ trợ của AI cũng đang đẩy nhanh tốc độ nghiên cứu khoa học đến chóng mặt. "Nếu trước đây, một nghiên cứu sinh tiến sĩ mất 6 - 9 tháng chỉ để hoàn thành phần tổng quan tài liệu, thì giờ đây công việc đó có thể được rút xuống chỉ còn vài giờ hoặc vài ngày”, Giáo sư cho biết. Tương tự, quá trình hình thành giả thuyết khoa học cũng được rút ngắn từ nhiều tháng xuống còn khoảng một tuần.

Tư duy phản biện và bảo mật cá nhân: "Tấm khiên" trong kỷ nguyên số

Tuy nhiên, đi cùng với sức mạnh to lớn là những trách nhiệm và thách thức không nhỏ. GS Dương Nguyên Vũ đặc biệt nhấn mạnh rằng, tư duy phản biện chính là "tấm khiên" quan trọng nhất để bảo vệ để con người không bị AI dẫn dắt một cách thụ động. Ông cảnh báo, việc mù quáng tin vào mọi kết quả do AI cung cấp sẽ biến chúng ta thành "nô lệ" của công nghệ.

Giáo sư ví von, tri thức như một "tảng băng trôi", phần mà AI hiển thị chỉ là phần nổi rất nhỏ trên bề mặt. Để thực sự làm chủ kiến thức, bạn trẻ phải rèn luyện thói quen luôn đặt câu hỏi, xem xét vấn đề từ nhiều lăng kính từ góc nhìn cá nhân, gia đình, thầy cô để đào sâu xuống phần chìm của tảng băng, nơi chứa đựng bản chất tri thức.

Các bạn sinh viên đặt câu hỏi tại buổi trò chuyện.

Bên cạnh đó, vấn đề bảo mật thông tin cá nhân cũng được cảnh báo ở mức độ cao. AI có thể trở thành một "người bạn" để tâm sự, nhưng mọi chia sẻ đều có thể bị thu thập. Giáo sư khuyên người dùng nên chủ động tìm đến phần cài đặt của các ứng dụng AI để kích hoạt chế độ bảo mật, đảm bảo dữ liệu riêng tư không bị sử dụng cho các mục đích thương mại hay huấn luyện mô hình mà mình không hay biết.

GS Dương Nguyên Vũ cùng chụp ảnh với các bạn học sinh, sinh viên.

Thông điệp cuối cùng và quan trọng nhất mà GS Dương Nguyên Vũ gửi gắm là lời kêu gọi bạn trẻ hãy trở thành người “làm chủ cuộc chơi” trong kỷ nguyên số hiện nay. “Tương lai không thuộc về những người chỉ biết sử dụng AI mà thuộc về những người hiểu nó, điều khiển nó và định hướng sự phát triển của nó. Bằng cách trang bị tư duy phản biện sắc bén và ý thức bảo mật cao, bạn trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể tự tin khai phá tiềm năng vô hạn của AI để phụng sự cho sự phát triển của xã hội”, GS Dương Nguyên Vũ khẳng định.

GS Dương Nguyên Vũ lấy bằng Tiến sĩ Trí tuệ nhân tạo năm 1990, tại Trường Quốc gia Cầu Đường tại Pháp. Sau khi tốt nghiệp, GS Dương Nguyên Vũ làm việc tại Schlumberger Lab for Computer Science nghiên cứu ứng dụng Thị giác Máy tính để khám phá các mỏ dầu.
Từ năm 1995 - 2012, GS Dương Nguyên Vũ giữ vai trò Trưởng đơn vị Nghiên cứu Sáng tạo và sau đó là Cố vấn Khoa học Cấp cao của EUROCONTROL (Tổ chức An toàn Không lưu châu Âu). Ông được xem là "kiến trúc sư" của các sáng kiến đột phá về Quản lý Không lưu (ATM). Ở đỉnh cao sự nghiệp, GS Dương Nguyên Vũ trở về Việt Nam làm việc và cống hiến. GS Dương Nguyên Vũ trở thành Giám đốc sáng lập Viện John von Neumann (ĐHQG TP. HCM), một mô hình tiên phong kết nối đại học với doanh nghiệp tại Việt Nam.

Từ năm 2017, GS Dương Nguyên Vũ được mời làm Giáo sư Kỹ thuật Hàng không Vũ trụ và Giám đốc Viện Nghiên cứu Quản lý Không lưu tại ĐH Công nghệ Nanyang (NTU), Singapore. Từ tháng 7/2025, GS Dương Nguyên Vũ là Phó Hiệu trưởng kiêm Giám đốc Khoa học Trung tâm Nghiên cứu AI Tạo sinh Vinuni-NTU.

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/gs-duong-nguyen-vu-hay-dung-tu-duy-phan-bien-de-lam-chu-ai-dung-tro-thanh-no-le-cho-cong-nghe-post1782015.tpo