GS.TS Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại hội trường chiều 30/10
Chiều 30/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình thực hiện ngân sách năm 2025, dự toán ngân sách và phân bổ năm 2026.
Cần cải cách toàn diện bảo hiểm xã hội trước năm 2030
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TPHCM) cho rằng, chúng ta đã trải qua hơn 30 năm tăng trưởng kinh tế hơn 6%, thuộc hàng cao trên thế giới và dự kiến 20 năm tới phấn đấu 10%/năm. Tuy nhiên, thực tế các nước đã chỉ ra rằng ngay cả khi tăng trưởng kinh tế cao hàng chục năm, vẫn không đảm bảo được người về hưu có mức lương sống đàng hoàng.
Ông dẫn chứng đất nước Hàn Quốc, một quốc gia trải qua 43 năm tăng trưởng kinh tế bình quân trên 9%/năm và có quỹ hưu trí lớn thứ 3 thế giới nhưng vẫn dự báo sẽ vỡ quỹ vào năm 2055. Tương tự, Trung Quốc cũng dự báo quỹ hưu trí cả nước sẽ vỡ vào năm 2035 khi số người nghỉ hưu tăng vọt.
Lý do, theo GS Nguyễn Thiện Nhân, mức sinh thấp dưới mức thay thế kéo dài trong khi số người già ngày càng tăng, dẫn đến tình trạng số người đóng vào quỹ hưu trí ngày càng giảm còn số người nhận lương hưu ngày càng tăng, gây mất cân đối nghiêm trọng.
Dẫn chứng bài học Hàn Quốc vỡ quỹ hưu trí sau 37 năm khi lực lượng lao động đạt đỉnh, ông Nguyễn Thiện Nhân cảnh báo Việt Nam có nguy cơ vỡ quỹ vào năm 2072. Từ đó, ông kiến nghị trước năm 2030, Việt Nam cần có đề án cải cách toàn diện bảo hiểm xã hội để người về hưu có mức sống đàng hoàng.
Chiều 30/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận về tình hình thực hiện ngân sách năm 2025, dự toán ngân sách và phân bổ năm 2026.
Tăng tuổi hưu để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số
GS Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, mục tiêu tăng trưởng kinh tế 10%/năm trong 20 năm sắp tới rất đáng khích lệ, song câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đảm bảo tính khả thi?
Đại biểu TPHCM phân tích, để đạt tăng trưởng 10%/năm trong giai đoạn 2026-2030 với mục tiêu năng suất lao động tăng 8,5% thì quy mô lao động phải tăng 1,45%/năm. Tuy nhiên, dự kiến mức tăng lao động thực tế giai đoạn này chỉ khoảng 0,7%/năm.
Vì vậy, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng cần một đột phá để tăng năng suất lao động gần gấp đôi so với hiện nay thông qua khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Thiện Nhân chỉ ra, một lãng phí lớn nhất hiện nay là nguồn lực con người. Hiện nay tuổi hưu chúng ta là nam là 59, nữ là 54 và đang có lộ trình tăng lên nam là 62 năm 2028, nữ là 60 tuổi năm 2035. Như vậy, tuổi nghỉ hưu bình quân của cả nước năm 2028 là dưới 60 và năm 2035 là 61 tuổi.
Theo vị đại biểu này, nếu tăng tuổi hưu lên 65 như các nước, Việt Nam sẽ có thêm hơn 5 triệu người lao động. Con số này tương đương với việc có thêm lực lượng lao động của một quốc gia 80 triệu dân, lớn hơn cả dân số Singapore, Phần Lan, Na Uy, Lào và Đan Mạch cộng lại.
"Nếu chúng ta có lộ trình tăng tuổi hưu trong 10 năm, yêu cầu về tăng quy mô lao động để đạt tăng trưởng 10% là hoàn toàn khả thi", ông Nhân nói.
Ông kiến nghị cần sớm có lộ trình tăng tuổi hưu trước năm 2035 để tận dụng nguồn lực lao động. Đồng thời, phải sớm có giải pháp thông qua luật dân số để đưa mức sinh trở lại mức 2,1 con/phụ nữ trước năm 2035, nhằm ổn định quy mô lao động trong dài hạn. Có như vậy mới đảm bảo phát triển bền vững về kinh tế, con người và dân tộc.
Hải Yến