GV có chứng chỉ bồi dưỡng môn tích hợp vẫn chỉ dạy một phân môn là rất lãng phí

13 giờ trướcBài gốc

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở cấp trung học cơ sở có 2 môn học luôn được dư luận luôn đặc biệt quan tâm, đó là: Khoa học tự nhiên; Lịch sử và Địa lí suốt mấy năm nay. Sự quan tâm của dư luận cũng là điều bình thường bởi 2 môn học này vẫn còn xảy ra những bất cập trong quá trình phân công, giảng dạy ở nhiều trường học.

Mấy năm nay, thực hiện theo hướng dẫn của Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT mà Bộ ban hành ngày 21/7/2021, các địa phương học bố trí mở lớp bồi dưỡng, các trường trung học cơ sở đã cử giáo viên đi học bồi dưỡng và có chứng chỉ tích hợp.

Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân khác nhau mà hiện nay đa phần các trường trung học cơ sở vẫn chưa bố trí những giáo viên đã hoàn thành chương trình bồi dưỡng từ 1-2 năm qua dạy cả môn tích hợp, nhất là đối với môn Khoa học tự nhiên.

Việc chậm trễ này không chỉ lãng phí kinh phí mà địa phương, nhà trường đã chi trả cho các trường sư phạm; chi trả các chế độ cho giáo viên đi học mà còn làm mai một kiến thức của những thầy cô đã được nhà trường bố trí đi học bồi dưỡng.

Ảnh minh họa: Doãn Nhàn

Hai môn học tích hợp ở cấp trung học cơ sở vẫn là một câu hỏi lớn cho dư luận

Năm học 2024-2025 là năm cuối cùng trong lộ trình cuốn chiếu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với 3 cấp học phổ thông. Khác với 2 cấp học còn lại, cấp trung học cơ sở có một số môn học tích hợp nhưng 2 môn: Khoa học tự nhiên; Lịch sử và Địa lí đã được dư luận quan tâm nhiều nhất.

Trước khi triển khai chương trình 2018 ở cấp trung học cơ sở, ngày 21/7/2021, Bộ ban hành Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT hướng dẫn các địa phương, nhà trường về việc bồi dưỡng chuyên môn cho các giáo viên, sinh viên sư phạm các môn: Hóa học; Sinh học; Vật lí; Lịch sử; Địa lí.

Nếu như năm đầu tiên triển khai chương trình mới- khi chưa có giáo viên được bồi dưỡng kiến thức tích hợp thì việc các nhà trường phân công giáo viên dạy theo phân môn là điều hợp lý.

Nhưng, mấy năm nay các trường đã liên tục cử giáo viên đi học bồi dưỡng kiến thức, được các trường sư phạm cấp chứng chỉ đã hoàn thành chương trình nhưng nghịch lý ở chỗ giáo viên vẫn dạy theo phân môn.

Có hai nguyên nhân cơ bản mà nhiều trường học chưa bố trí giáo viên đã có chứng chỉ tích hợp dạy cả môn học.

Thứ nhất: những giáo viên đã được nhà trường cử đi bồi dưỡng chứng chỉ tích hợp nhiều tháng trời nhưng họ chưa tự tin để dạy thêm 1-2 phân môn còn lại của môn tích hợp. Đặc biệt là đối với môn Khoa học tự nhiên ở lớp 8 và lớp 9.

Giáo viên chưa tự tin cũng là điều dễ hiểu vì trong số những giáo viên đã được bồi dưỡng kiến thức tích hợp đã có quá trình trên dưới 20 năm công tác- một khoảng thời gian quá xa kể từ khi họ học xong chương trình trung học phổ thông.

Việc học đại học, hoặc cao đẳng sư phạm thì chỉ học 1 chuyên ngành chính, ra trường mấy chục năm chỉ dạy 1 môn, giờ học thêm mấy tháng để dạy thêm 1-2 phân môn chắc chắn là điều không dễ dàng khi mà Bộ đang triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 hướng đến phát triển phẩm chất, năng lực người học.

Thời đại công nghệ thông tin, học sinh không còn đơn thuần học theo kiến thức của thầy cô truyền thụ mà các em có nhiều kênh để học tập, tương tác. Nếu thầy cô dạy sai kiến thức, không tự tin với kiến thức mình giảng dạy dễ “mất điểm” trong mắt học trò.

Thứ hai: Ngày 10/10/2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn số 5636/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn về việc xây dựng kế hoạch dạy học các môn Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lí cho phép các phân môn dạy song song. Kiến thức phân môn nào, giáo viên môn đó dạy, giáo viên đó kiểm tra.

Từ hướng dẫn này, giáo viên các nhà trường đã có chứng chỉ tích hợp có lí do đề nghị nhà trường phân công dạy theo phân môn cho…hiệu quả. Nhà trường cũng thấy điều hợp lý nên vẫn tiếp tục phân công dạy theo phân môn.

Vô tình, những giáo viên đã đi học bồi dưỡng, đã chứng chỉ tích hợp nhưng vẫn dạy như trước đây, phân môn của giáo viên nào, giáo viên đó dạy, kiểm tra. Có điều, các địa phương, nhà trường vẫn đang tiếp tục bồi dưỡng giáo viên hàng năm theo Quyết định 2454/QĐ-BGDĐT và Quyết định 2455/QĐ-BGDĐT.

Có nên bố trí giáo viên có chứng chỉ dạy cả môn tích hợp?

Năm học 2024-2025 đã thực hiện xong lộ trình cuốn chiếu chương trình 2018 nên sự lần lữa bố trí giáo viên có chứng chỉ tích hợp nhưng vẫn dạy theo phân môn là điều đáng băn khoăn.

Thứ nhất: chương trình tổng thể; chương trình môn học; sách giáo khoa đã được Bộ phê duyệt, ban hành và đi vào giảng dạy gần 4 năm qua.

Lứa sinh viên sư phạm đầu tiên về 2 môn tích hợp đã ra trường từ năm 2023 nên về cơ bản các môn tích hợp như chuyện “ván đã đóng thuyền”. Dù muốn, dù không thì 2 môn học này đã mặc định và trở thành 2 môn học bắt buộc ở cấp trung học cơ sở.

Thứ hai: mấy năm nay, địa phương, nhà trường đã đầu tư một khoản kinh phí khá lớn cho việc mở lớp và cử giáo viên đi học chứng chỉ tích hợp. Nhưng, học xong lại không “hành” là một sự lãng phí rất lớn về tiền của và công sức.

Thực tế là giáo viên bồi dưỡng gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận kiến thức của 1-2 phân môn còn lại nên dù có chứng chỉ nhưng rõ ràng sẽ không nhiều giáo viên nắm vững kiến thức các phân môn khác. Vì thế, nếu bố trí dạy ngay sau khi hoàn thành chương trình học sẽ giúp họ áp dụng những kiến thức vừa có được vào thực tiễn.

Để lâu, những kiến thức mà thầy cô đã học được sẽ mai một dần.

Trong khi, phần lớn giáo viên được nhà trường cử đi bồi dưỡng các khóa đầu tiên đang ở ngưỡng trên dưới 40 tuổi. Họ sẽ còn công tác trên dưới 20 năm nữa nên việc chậm trễ phân công dạy cả môn tích hợp càng khó khăn về sau.

Vì thế, chúng tôi cho rằng, Bộ cần có những hướng dẫn mang tính ràng buộc đối với những giáo viên đã có chứng chỉ tích hợp. Các nhà trường cần chủ động phân công giáo viên đứng lớp giảng dạy cả môn tích hợp khi đã có chứng chỉ.

Trước mắt, các môn tích hợp cần bố trí theo các hướng: nguồn tuyển mới từ sinh viên sư phạm mới ra trường sẽ bố trí dạy cả môn tích hợp.

Nguồn giáo viên tại chỗ đã được bồi dưỡng kiến thức cũng cần bố trí dạy cả kiến thức môn tích hợp. Đầu tiên, có thể phân công dạy ở lớp 6 và lớp 7 cho quen rồi bố trí dần ở lớp cao hơn.

Nguồn giáo viên tại chỗ chưa được bồi dưỡng tạm thời phân công giảng dạy theo phân môn như hướng dẫn của Công văn số 5636/BGDĐT-GDTrH mà Bộ ban hành ngày 10/10/2023.

Nếu triển khai đồng bộ, chủ động trong sắp xếp nhân sự thì 2 môn tích hợp sẽ dần được định hình rõ nét, không bị đứt, gãy, gián đoạn như hiện nay. Học sinh không phải học 1 môn học với 2-3 giáo viên và vở ghi chép cũng 2-3 cuốn như thời gian qua.

Bằng không, nếu vẫn bố trí giáo viên như nhiều trường học hiện nay, các môn học tích hợp vẫn tiếp tục rối rắm và đơn vị đang tự lãng phí nguồn nhân lực đã được cử đi bồi dưỡng chuyên môn hằng năm.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Nguyễn Thế Trung

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/gv-co-chung-chi-boi-duong-mon-tich-hop-van-chi-day-mot-phan-mon-la-rat-lang-phi-post249466.gd