"Phương án thiết kế mới đang ở giai đoạn đầu"
Những ngày qua, phương án thiết kế quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục (Hà Nội) thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Theo UBND phường Hoàn Kiếm, dự án cải tạo, chỉnh trang, mở rộng quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục đã thực hiện xong phân kỳ 1.
Sau khi phá bỏ công trình "Hàm cá mập", quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục được mở rộng, nâng cốt nền, các tòa nhà xung quanh được cải tạo mặt tiền.
Theo đó, Hà Nội đã triển khai một số hạng mục quan trọng như phá dỡ tòa nhà "Hàm cá mập"; chỉnh trang tòa Hapro số 7-9 Đinh Tiên Hoàng; khôi phục kiến trúc gốc Nhà hàng Thủy Tạ; chỉnh trang mặt tiền nhà dân dọc các phố Đinh Tiên Hoàng - Cầu Gỗ - Hàng Đào.
Giao thông và không gian công cộng quanh hồ được tổ chức lại theo hướng thuận lợi hơn cho người dân và du khách. Màn hình LED cỡ lớn được lắp đặt để phục vụ sự kiện Quốc khánh 2/9...
Toàn bộ mặt nền của quảng trường được nghiên cứu, sắp xếp lại hệ thống tiện nghi đô thị, trong đó có việc bố trí ghế ngồi, bồn hoa theo dạng mô đun linh hoạt, có thể tháo lắp, di chuyển theo từng sự kiện.
Trước những ý kiến nhiều chiều về việc cải tạo không gian quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch Kiến trúc Đô thị (Đại học Xây dựng Hà Nội), đơn vị tư vấn phương án thiết kế cải tạo, chỉnh trang quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục cho biết: Phương án thiết kế mới đang ở giai đoạn đầu, chưa hoàn thiện. Sau phân kỳ 1 sẽ còn nhiều bước tiếp theo. Kiến trúc của khu vực đang được nghiên cứu thiết kế đồng bộ, kết nối với không gian xung quanh.
Người dân đổ dồn về quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục trong những ngày diễn ra đại lễ kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh.
Đối với thiết kế kiến trúc công trình có gắn màn hình LED gây nhiều tranh cãi, ông Cường cho biết, đây không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là một tiện ích đô thị. Màn hình LED này có chức năng tuyên truyền, giới thiệu và quảng bá hình ảnh của thành phố.
Về kiến trúc công trình, tư vấn không đi theo xu hướng cổ điển như kiến trúc các phố cổ xung quanh mà chủ động giản lược, đưa về hình thức đơn giản, chú trọng các mảng miếng, màu sắc. Thiết kế được tính toán để hài hòa với công trình lân cận, nhằm tạo tổng thể phù hợp với khung cảnh không gian hiện tại.
Theo ông Cường, trong dịp đại lễ kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh (A80) vừa qua, không gian này trở thành điểm nhấn để người dân theo dõi diễu hành A80 và tổ chức các sự kiện quan trọng. Đơn vị tư vấn nhận nhiều phản hồi trực tiếp, tích cực từ những người trải nghiệm.
Ông Cường cho biết, không gian này được thiết kế phục vụ cộng đồng. Do vậy, sau khi hoàn thành giai đoạn 1, tư vấn đang tiếp tục ghi nhận phản hồi để điều chỉnh, cải thiện và nghiên cứu các công việc triển khai ở giai đoạn tiếp theo.
Trước mắt, đơn vị tiến hành khảo sát, điều tra xã hội học với những người dân trực tiếp tham gia, sinh hoạt trong không gian này. Sau khi lắng nghe đầy đủ ý kiến đóng góp của cộng đồng, đơn vị sẽ đưa ra được phương án hài hòa, phù hợp nhất với thời điểm công trình hoàn thành, để quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục trở thành một không gian ý nghĩa, bảo đảm sự hài hòa và được người dân đón nhận.
Không gian quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục những ngày diễn ra đại lễ.
Ông Nguyễn Vũ Linh, Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư hạ tầng phường Hoàn Kiếm cho biết: Sau phân kỳ 1, dự án sẽ bước sang phân kỳ 2 với nhiều điểm nhấn mới như phát triển không gian ngầm, chỉnh trang đồng bộ dãy nhà mặt phố quanh quảng trường và nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để xứng tầm với hồ Hoàn Kiếm - di tích quốc gia đặc biệt.
Các chuyên gia: Thiết kế cảnh quan quảng trường phải tính đến các công trình lân cận
Chia sẻ quan điểm về việc cải tạo quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, KTS Đỗ Thanh Tùng, nguyên Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia (Bộ Xây dựng) cho biết, đối với việc mở rộng quảng trường, Hà Nội làm rất tốt.
Bởi vì thứ nhất, không gian quảng trường được trả lại phạm vi trước đây, những năm đầu thế kỷ XX. Tuy có khác một chút về bố cục, không gian cảnh quan nhưng nhìn chung, quy mô, diện tích, khuôn viên quảng trường ngày xưa đã được trả lại.
Thứ hai, không gian quảng trường này rất quan trọng. Với nhu cầu sống hiện tại và lượng dân cư hơn 10 triệu dân của Hà Nội, thì quy mô quảng trường như hiện nay vẫn còn nhỏ, nếu mở rộng hơn nữa thì tốt hơn.
Thứ ba, chắc chắn thiết kế kiến trúc quảng trường chưa hoàn thiện nên chưa được đáp ứng được như kỳ vọng. Hà Nội mới đang cải tạo công trình nhằm che bớt phần xấu xí, tạo ra một không gian sạch sẽ, đẹp đẽ hơn...
Theo KTS Đỗ Thanh Tùng, để làm đẹp, tốt hơn thì phải có thiết kế đô thị; phải gắn không gian chức năng cho từng khu vực quảng trường trong ngày thường, ngày lễ hội.
Hơn nữa, cần phải nghiên cứu rộng ra, không chỉ trong phạm vi hẹp quảng trường mà nghiên cứu tổng thể quy hoạch, kiến trúc khu vực hồ Gươm và vùng phụ cận; phải hình thành nhiều khu chức năng hỗ trợ lẫn nhau thì mới tạo ra diện mạo, nâng giá trị của các không gian cộng đồng.
"Không thể dồn tất cả các chức năng vào khu vực quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục", KTS Đỗ Thanh Tùng nhấn mạnh.
Không gian quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục sau đại lễ. Ảnh: Mai Thu.
Tương tự, KTS Phạm Thanh Tùng, Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận định, bước đầu, trong việc phá bỏ công trình "Hàm cá mập", trả lại không gian quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, Hà Nội đã làm rất tốt. Những ngày đại lễ diễn ra các sự kiện A80, quảng trường đã phát huy tác dụng, là nơi đi bộ, check-in, biểu diễn nghệ thuật, đúng chức năng của một không gian công cộng...
Dẫu vậy, KTS Phạm Thanh Tùng cũng cho rằng, để tạo nên một quảng trường hiện đại, văn minh, hài hòa với không gian văn hóa lịch sử hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội phải làm thiết kế cảnh quan quảng trường, có tính đến các công trình lân cận... Các đơn vị tư vấn phải nghiên cứu kỹ văn hóa khu vực này và cần lấy ý kiến nhân dân, ý kiến chuyên gia.
"Bước tiếp theo rất quan trọng. Sau đại lễ, Hà Nội phải nhanh chóng có thiết kế cảnh quan, cải tạo cụ thể và lấy ý kiến cộng đồng; phải đưa đồ án ra triển lãm, lấy ý kiến nhân dân trước khi thực hiện. Làm gì cũng phải để người dân, người hưởng thụ tham gia", KTS Phạm Thanh Tùng nói.
"Nếu làm được như vậy, hồ Hoàn Kiếm sẽ có cảnh quan đẹp, văn minh, thân thiện, trở thành không gian phát triển công nghiệp văn hóa, góp phần nâng cao giá trị văn hóa, du lịch của Hà Nội, lan tỏa tinh thần Thủ đô văn hiến, hiện đại, sáng tạo...".
Giao thông và không gian công cộng quanh hồ được tổ chức lại. Ảnh: Mai Thu.
Cùng chung quan điểm, KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội KTS Hà Nội cho rằng, Hà Nội cần tham vấn rộng rãi ý kiến chuyên gia và người dân; thiết kế quảng trường theo từng phân khu chức năng rõ ràng, nhưng vẫn có khả năng "biến hình" linh hoạt. Như vậy, quảng trường vừa đáp ứng nhu cầu hàng ngày, vừa phục vụ lễ hội, sự kiện lớn.
Đặc biệt, phải có giai đoạn giám sát sau khi đưa vào sử dụng. Chỉ khi theo dõi thực tế người dân có dùng không, có hài lòng không thì mới biết cần điều chỉnh thêm gì. "Đây là điều nhiều dự án đô thị trước đây còn thiếu" , KTS Trần Huy Ánh nhấn mạnh.
Một phần đường trên phố Đinh Tiên Hoàng được bố trí thành không gian đi bộ. Ảnh: Mai Thu.
Trước đó, UBND TP Hà Nội thông tin: Việc nghiên cứu, xây dựng cải tạo quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục và không gian công cộng phía Đông hồ Hoàn Kiếm sẽ góp phần nâng cao giá trị lịch sử vốn có về văn hóa, lịch sử; kết nối 2 khu vực rất quan trọng là Khu di tích Quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm (phía Nam) với khu vực di tích Quốc gia Khu phố cổ (phía Bắc).
Riêng khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm được nghiên cứu, thực hiện theo mô hình TOD trong việc triển khai tuyến đường sắt đô thị ngầm (tuyến số 2 - đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) gắn với nhà ga ngầm C9 tại phía Tây khu đất (bao gồm các hệ thống lối lên xuống nhà ga tại khu vực này).
Dự án góp phần tăng cường hạ tầng kỹ thuật đô thị và không gian công cộng, phục vụ cộng đồng nhân dân Thủ đô, phù hợp với chủ trương, chỉ đạo của Trung ương, Thành ủy, UBND Thành phố Hà Nội và định hướng tại đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045 tầm nhìn đến năm 2065.
Tâm Vũ