Sáng 14.3, UBND TP.Hà Nội phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Thực trạng và giải pháp xử lý các vấn đề cấp bách trong công tác bảo vệ môi trường Thủ đô Hà Nội”.
Chủ tịch UBND Thành phố (TP) Trần Sỹ Thanh cho biết Thủ đô Hà Nội là đô thị đặc biệt, giữ vai trò trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học và an ninh quốc phòng, cũng là đô thị có diện tích và dân số lớn hàng đầu cả nước; tốc độ đô thị hóa nhanh, tốc độ tăng dân số cơ học rất lớn. Với đặc thù này, Hà Nội luôn đối mặt với rất nhiều vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí, quá tải trong xử lý chất thải rắn, nước thải...
Vì vậy, theo ông Thanh, công tác bảo vệ môi trường thủ đô luôn là vấn đề trọng tâm, được Trung ương và lãnh đạo TP quan tâm hàng đầu.
“Luật Thủ đô đã nêu cụ thể một số nhiệm vụ cần triển khai về xác định vùng phát thải thấp. Tại quy hoạch Thủ đô, vấn đề môi trường được đặt lên là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong số các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần giải quyết của thủ đô trong giai đoạn 2025 - 2030”, ông Thanh nêu và cho hay Hà Nội đang quyết liệt thực hiện nhiều hoạt động nhằm cải thiện môi trường.
Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh phát biểu
Về xử lý ô nhiễm không khí, Hà Nội đang thực hiện các giải pháp giảm phương tiện xe cá nhân, tăng cường đầu tư, đưa vào sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng, chuyển đổi giao thông xanh, xóa bỏ tình trạng đốt than tổ ong, tăng cường rửa đường, giám sát vệ sinh môi trường các công trình xây dựng…
Về xử lý nước thải, làm sạch các dòng sông, Hà Nội cũng khẩn trương thực hiện các giải pháp bổ cập nước sông Tô Lịch, làm sống lại dòng sông theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm (Hà Nội đặt quyết tâm tháng 9.2025 sẽ hoàn thành nhiệm vụ bổ cập nước sông Tô Lịch).
Ngoài ra, thành phố cũng hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn tại 5 quận nội thành…
Tuy nhiên, theo Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh, chất lượng môi trường tại Hà Nội chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt là chất lượng môi trường không khí.
Để giải quyết "bài toán" này, TP rất mong muốn có sự chung tay, đồng hành, chia sẻ của các chuyên gia, nhà khoa học, các tổ chức, doanh nghiệp và người dân.
Giáo sư, Viện sĩ Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho hay Hà Nội đang đối mặt với những vấn đề môi trường nghiêm trọng.
Theo ông Minh, các vấn đề như ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn PM2.5; ô nhiễm nguồn nước gồm cả nước mặt lẫn nước ngầm; áp lực từ chất thải rắn hay tác động của biến đổi khí hậu với tình trạng thời tiết cực đoan, suy giảm diện tích cây xanh và hệ sinh thái đô thị đã không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống, sức khỏe cộng đồng mà còn có thể làm giảm khả năng thu hút đầu tư của Hà Nội cũng như sự phát triển bền vững của thủ đô.
Chính vì vậy, ông Minh cho rằng việc tìm kiếm các giải pháp hiệu quả để xử lý các vấn đề môi trường cấp bách là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu hiện nay. Trước những thách thức đó, vai trò của khoa học và công nghệ trong quản lý và bảo vệ môi trường ngày càng trở nên quan trọng.
Ông Minh cho biết trên thế giới, nhiều đô thị lớn đã ứng dụng thành công các giải pháp khoa học và công nghệ để cải thiện môi trường, chẳng hạn như hệ thống quan trắc không khí tự động, công nghệ xử lý nước thải tiên tiến, mô hình kinh tế tuần hoàn trong quản lý chất thải, hay sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giám sát và dự báo môi trường.
Các đại biểu tham dự hội thảo
Ông Minh dẫn ra, Chính phủ đã có nhiều chủ trương quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển đô thị bền vững và gần đây nhất là Quyết định số 1569/QĐ-TTg ngày 12.12.2024 về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, và Quyết định số 1668/QĐ-TTg ngày 27.12.2024 về Điều chỉnh Quy hoạch chung Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến 2065… Những nghị quyết này đều đã nhấn mạnh vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong bảo vệ môi trường.
TS Hoàng Dương Tùng, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã đề cập đến vấn đề rất “nóng” hiện nay là ô nhiễm không khí, với chỉ số PM2.5 cao, vượt quá quy chuẩn cho phép 1,5 - 2 lần trong nhiều ngày. Số ngày có chất lượng không khí tốt chỉ chiếm 15%, trung bình 50%, kém và xấu 34%.
Theo ông Tùng, nguồn gây ô nhiễm không khí gồm giao thông (ô tô xe máy chạy xăng dầu; bụi đường); công nghiệp (các huyện ngoại thành): các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng tái chế, làng nghề; các công trình xây dựng đô thị, nhà cao tầng, xây dựng và sửa chữa hạ tầng; trang trại chăn nuôi, sử dụng phân bón trong trồng trọt (phát sinh PM2.5 thứ cấp); đốt phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch... và từ các tỉnh lân cận như: Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc...
Do đó, TS Hoàng Dương Tùng đề xuất mỗi địa phương cần phải có chỉ tiêu, trách nhiệm cụ thể về giảm thiểu ô nhiễm không khí (rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ hiệu quả); ưu tiên giao thông xanh, sử dụng nhiên liệu sạch, cần kiểm tra khí thải xe máy trong nội thành; đến năm 2030 chuyển đổi toàn bộ xe buýt sang xe buýt điện (nhanh hơn 5 năm so với kế hoạch); hạn chế đăng ký xe ô tô xe máy mới chạy xăng/dầu; thắt chặt hơn một số quy chuẩn phát thải công nghiệp đối với các cơ sở ở thủ đô và vùng thủ đô; lắp đặt camera kiểm soát các công trường xây dựng...
Về vấn đề "nhà máy dệt vô tư xả khói bụi vào khu dân cư", mới đây, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND quận Hoàng Mai và đơn vị liên quan khẩn trương kiểm tra làm rõ, xử lý nghiêm sai phạm (nếu có) liên quan đến "nhà máy dệt vô tư xả khói bụi vào khu dân cư" ở quận Hoàng Mai (Hà Nội).
Người đứng đầu chính quyền TP.Hà Nội yêu cầu các cơ quan báo cáo kết quả xử lý trước ngày 20.3.
Trước đó, báo chí phản ánh việc người dân phường Mai Động (quận Hoàng Mai) bức xúc vì Công ty cổ phần Dệt công nghiệp Hà Nội xả khói thải giữa khu dân cư đông đúc. Việc xả khói thải gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày.
Công ty cổ phần Dệt công nghiệp Hà Nội xả khói thải giữa khu dân cư đông đúc
Theo một số người dân, năm 2017, một cuộc họp dân cư được tổ chức để phản ánh tình trạng ô nhiễm. Khi đó, đại diện nhà máy cam kết di dời trong vòng 3 - 5 năm song 8 năm trôi qua vẫn chưa thực hiện.
Người dân cho biết hiện mỗi tháng có khoảng 3-4 đợt nhà máy xả khói ồ ạt phục vụ quy trình nhuộm vải.
Lam Thanh