Hà Nội đẩy mạnh chuyển đổi xanh hướng tới đô thị bền vững

12 giờ trướcBài gốc

Hình ảnh một góc công viên Thống Nhất. Ảnh: Khánh Huy.

Hoàn thiện thể chế, định hình mô hình phát triển bền vững

Trong những năm gần đây, Hà Nội đã có những bước tiến mạnh mẽ trong hành trình chuyển đổi xanh, gắn kết phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường. Từ thể chế, hạ tầng, công nghệ đến thay đổi trong nhận thức cộng đồng, Thủ đô đang hướng tới mục tiêu trở thành đô thị xanh – thông minh – đáng sống.

Theo Quyết định 1259/QĐ-TTg về Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, Hà Nội phát triển theo mô hình “chùm đô thị” với hành lang xanh chiếm tới 60% diện tích. Trong đó, 40% dành cho bảo tồn và 20% phát triển dựa trên yếu tố bảo tồn, bảo đảm sự cân bằng giữa không gian tự nhiên và đô thị hóa.

UBND TP đã cụ thể hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2050 bằng các kế hoạch hành động cụ thể: giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng, quản lý chất thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và tích hợp mục tiêu môi trường vào mọi quy hoạch.

Nhiều khu vực ngoại thành được quy hoạch theo hướng xanh và bền vững. Đan Phượng phát triển khu đô thị sinh thái ven vành đai 4; Thạch Thất trở thành trung tâm khoa học – công nghệ, giáo dục và nông nghiệp sinh thái; Mê Linh hướng đến mô hình đô thị dịch vụ gắn nông nghiệp công nghệ cao. Đây là những bước đi cụ thể thể hiện tầm nhìn dài hạn của Thủ đô trong việc kết hợp phát triển kinh tế với bảo tồn thiên nhiên.

Cùng với hoàn thiện thể chế, Hà Nội chú trọng mở rộng không gian xanh và đầu tư hạ tầng thân thiện môi trường. Hàng loạt công viên, hồ điều hòa, dải cây xanh được quy hoạch và cải tạo, góp phần cải thiện chất lượng không khí và điều hòa vi khí hậu.

Theo báo cáo của UBND TP, diện tích đất cây xanh bình quân đầu người tại đô thị đang tăng dần, tuy vẫn thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn quốc gia (12–15 m²/người). TP đang tập trung nâng tỷ lệ này thông qua việc chuyển đổi quỹ đất sau di dời các cơ sở công nghiệp, y tế, giáo dục thành công viên, quảng trường và không gian công cộng.

Đặc biệt, Hà Nội đã ghi dấu ấn trong việc phát triển giao thông xanh. Tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông đi vào hoạt động, cùng mạng lưới xe buýt điện VinBus đang mở rộng, góp phần giảm ùn tắc, khí thải và thói quen sử dụng phương tiện cá nhân. Đây là bước tiến quan trọng hướng tới hệ thống giao thông công cộng hiện đại, văn minh.

Bên cạnh hạ tầng vật chất, Hà Nội cũng thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong quản lý đô thị xanh. Các hệ thống camera giám sát giao thông, cơ sở dữ liệu dân cư điện tử và nền tảng dịch vụ công trực tuyến đang góp phần nâng cao hiệu quả điều hành, giám sát chất lượng môi trường và quản lý năng lượng theo thời gian thực.

Việc tích hợp công nghệ vào quy hoạch và quản lý giúp TP vận hành hiệu quả hơn, giảm tiêu hao tài nguyên và hướng đến mô hình đô thị thông minh, bền vững. Đây là minh chứng rõ nét cho chiến lược kết hợp “chuyển đổi số” và “chuyển đổi xanh” mà Hà Nội đang theo đuổi.

Dòng chảy xanh giữa lòng Thủ đô

Những nỗ lực hồi sinh các con sông đang mang lại niềm tin mới cho người dân. Sông Tô Lịch, từng là biểu tượng ô nhiễm nay đã thay đổi đáng kể sau khi được nạo vét, bổ cập nước từ hồ Tây và xử lý nước thải tại Nhà máy Yên Xá. Màu nước đã trong hơn, mùi hôi giảm rõ rệt, thắp lên hy vọng về “dòng sông xanh giữa lòng Thủ đô”.

Không chỉ Tô Lịch, Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn 2050 đã khẳng định lại vai trò trung tâm của sông Hồng, trục xanh chủ đạo trong phát triển đô thị Hà Nội. Theo ông Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, việc khai thác không gian hai bên sông Hồng sẽ mở ra cơ hội định hình lại cấu trúc đô thị, tạo bản sắc riêng cho Thủ đô.

Đại biểu HĐND TP Hà Nội Nguyễn Minh Đức cũng nhấn mạnh: “Để tạo ra kỳ tích sông Hồng, Hà Nội cần một cơ chế quản trị đặc biệt, kết hợp chặt chẽ giữa quyết tâm chính trị và sáng kiến quản lý hiện đại”.

Luật Thủ đô năm 2024 đã đặt nền móng quan trọng cho quá trình chuyển đổi xanh của Hà Nội. Phó Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc Nguyễn Bá Nguyên cho biết, quỹ đất sau di dời các cơ sở công nghiệp, y tế, giáo dục sẽ được ưu tiên cho cây xanh và hạ tầng công cộng. TP đang rà soát, điều chỉnh quy hoạch để tăng diện tích đất xanh, bảo vệ hệ thống sông hồ và hành lang sinh thái.

Theo kế hoạch, đến năm 2028, Hà Nội sẽ phục hồi bốn dòng sông nội đô gồm Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét; triển khai phân loại rác tại nguồn, xử lý 70% nước thải sinh hoạt và tăng mạnh không gian xanh. Đây là những mục tiêu cụ thể nhằm hiện thực hóa chiến lược “Hà Nội – thành phố xanh của tương lai”.

Dù có nền tảng tốt, Hà Nội vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức: đô thị hóa nhanh, quỹ đất hạn chế, ô nhiễm không khí và nước thải đô thị. Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An, TP cần xác định các dự án trọng điểm, tránh đầu tư dàn trải để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững.

Phát triển xanh không chỉ là khẩu hiệu, mà phải trở thành tư duy xuyên suốt trong mọi chính sách: từ quy hoạch đô thị, giao thông, công nghiệp đến du lịch và dịch vụ. Không gian xanh cần được coi là yếu tố hạ tầng thiết yếu, “lá phổi” của TP thay vì chỉ là tiện ích phụ trợ.

Hà Nội đang đứng trước cơ hội lớn để khẳng định vị thế của một đô thị hiện đại, văn minh và thân thiện với môi trường. Nếu kiên định với chiến lược này, Thủ đô hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu của Việt Nam về phát triển xanh – bền vững – nhân văn.

Nguyễn Đăng

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ha-noi-day-manh-chuyen-doi-xanh-huong-toi-do-thi-ben-vung-434971.html