Hà Nội: Giữ hồn nón Việt trong hành trình xây dựng nông thôn mới ở Thanh Oai

5 giờ trướcBài gốc

Giữ nghề truyền thống từ niềm tự hào và tình yêu quê hương

Trong căn nhà nhỏ ở trung tâm làng Chuông, nghệ nhân Lê Văn Tuy vẫn đều tay khâu từng đường kim, xếp từng lớp lá cọ.

Gần 50 năm gắn bó với nghề, ông chia sẻ: "Có những thời điểm nghề nón không còn thịnh, nhiều người bỏ nghề, nhưng tôi vẫn kiên trì bám trụ vì càng làm càng thấy yêu.

Mỗi chiếc nón không chỉ che nắng che mưa mà còn là tinh hoa của người Việt, là một phần đời của quê hương mình".

Các em nhỏ thích thú khi được nghệ nhân Lê Văn Tuy hướng dẫn là phẳng lá cọ, bước đầu tiên trong quy trình làm nón lá truyền thống.

Theo nghệ nhân Tuy, chiếc nón làng Chuông khác biệt hơn so với những nơi khác, bởi kết cấu "ba tầng" chắc chắn, gồm 16 vòng tre đan khéo léo, lớp lá cọ mỏng được là phẳng và khâu tỉ mỉ.

Từng chiếc nón hoàn thiện không chỉ thể hiện sự khéo léo mà còn chứa đựng câu chuyện về truyền thống, về niềm tự hào của bao thế hệ người dân Thanh Oai.

Không chỉ là nơi sản xuất, làng Chuông hôm nay còn là điểm đến du lịch trải nghiệm được nhiều gia đình lựa chọn.

Chị Nguyễn Thị Hồng Ngát, du khách đến từ quận Cầu Giấy, chia sẻ sau chuyến tham quan: "Tôi đưa hai con nhỏ về thăm làng Chuông để các cháu được thử làm nón.

Các con rất thích khi được tự tay ghép lá, quay nón, rồi nghe các bác kể về nghề. Đây là cách để trẻ hiểu hơn về văn hóa truyền thống và trân trọng công sức người lao động".

Nhờ có tình yêu mãnh liệt với nghề truyền thống do cha ông truyền lại, nghệ nhân Lê Văn Tuy đã góp phần không nhỏ trong việc giữ gìn và phát triển nghề làm nón.

Trước sự thay đổi nhanh chóng của thị trường, khi người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các sản phẩm công nghiệp, nón lá tưởng chừng như đang dần mất ưu thế.

Nhưng bằng kinh nghiệm học hỏi từ những bậc tiền bối và những trải nghiệm tích lũy từ thuở bé, ông Tuy đã mạnh dạn bước ra khỏi "vùng an toàn", tự tìm thị trường và mở ra hướng đi mới cho nón Chuông.

Không dừng lại ở việc làm nón thủ công, ông cùng người dân địa phương xây dựng không gian trưng bày và trải nghiệm nón lá ngay tại làng Chuông, nơi du khách có thể đến tham quan, tìm hiểu quy trình làm nón như: Là từng chiếc lá cho phẳng phiu, xếp những chiếc mo vào khung, hay thử khâu từng mũi chỉ lên chiếc nón…

Không gian ấy vừa gìn giữ nét truyền thống, vừa mở ra cơ hội phát triển kinh tế du lịch bền vững cho làng nghề.

Ông Vũ Quỳnh, Chủ tịch UBND xã Thanh Oai cho biết: "Chúng tôi xác định giữ nghề truyền thống không chỉ là bảo tồn di sản, mà còn là phát triển kinh tế bền vững.

Xã đã phối hợp với các doanh nghiệp du lịch, hỗ trợ nghệ nhân mở lớp truyền dạy, quảng bá sản phẩm OCOP "Nón làng Chuông". Đây chính là cách để vừa giữ hồn quê, vừa tạo sinh kế ổn định cho người dân".

Du khách nước ngoài thích thú tìm hiểu về chiếc nón lá truyền thống của người dân làng Chuông.

Lan tỏa giá trị làng nghề trong diện mạo nông thôn mới

Thanh Oai hôm nay đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai đồng bộ, toàn diện. Theo báo cáo của UBND xã, tổng nguồn lực huy động giai đoạn 2021 - 2025 đạt hơn 2.100 tỷ đồng.

Nguồn vốn này đã được sử dụng để đầu tư xây dựng và nâng cấp kết cấu hạ tầng giao thông, trường học, nhà văn hóa, sân thể thao, hệ thống điện chiếu sáng, cùng nhiều công trình phúc lợi phục vụ đời sống dân sinh.

Song song đó, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh qua hệ thống loa truyền thanh, pano, tranh tường bích họa… góp phần lan tỏa phong trào "Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu".

Không chỉ nổi tiếng với làng nghề làm nón Chuông, xã Thanh Oai còn duy trì và phát triển một số nghề truyền thống khác như mộc, may, sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ và chế biến nông sản, góp phần tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người dân.

Các nghề này được khuyến khích mở rộng quy mô, gắn với xây dựng thương hiệu, từng bước tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), phù hợp định hướng phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Ông Nguyễn Văn Thành, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Kinh tế xã Thanh Oai cho biết: "Nghề làm nón được đưa vào nhóm ngành nghề trọng điểm của xã Thanh Oai cần bảo tồn.

Các hộ sản xuất được hỗ trợ vay vốn ưu đãi, tham gia chương trình OCOP, đăng ký nhãn hiệu tập thể "Nón làng Chuông", đồng thời kết nối với các trường học, công ty du lịch để tổ chức hoạt động trải nghiệm.

Bên cạnh đó, xã cũng tạo điều kiện để các nghề truyền thống khác tiếp cận nguồn vốn, mở rộng sản xuất và ứng dụng kỹ thuật mới".

Hướng tới giai đoạn tiếp theo, xã Thanh Oai đã xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026 - 2030 với khoảng 100 dự án, tổng vốn hơn 3.351 tỷ đồng, trong đó có các dự án trọng điểm về giao thông, thủy lợi, giáo dục, di tích, cảnh quan và môi trường.

Một góc xã Thanh Oai hôm nay nhìn từ trên cao.

Đây là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng đời sống người dân, tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu và tạo điều kiện phát triển bền vững cho các làng nghề truyền thống như làng Chuông.

Giữ hồn quê trong hành trình hiện đại hóa

Hơn ba thế kỷ trôi qua, nón làng Chuông vẫn vẹn nguyên dáng hình của người Việt, giản dị, tinh tế và bền bỉ.

Giữa hành trình phát triển nông thôn mới, chiếc nón ấy không chỉ là sản phẩm thủ công, mà còn là biểu tượng cho sự gắn bó giữa truyền thống và hiện đại, văn hóa và kinh tế, người dân và chính quyền.

Theo ông Vũ Quỳnh, Chủ tịch UBND xã Thanh Oai, địa phương đang hướng tới mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng xanh, văn minh và phát triển bền vững, đồng thời chú trọng gìn giữ bản sắc làng quê, phát huy giá trị văn hóa của các làng nghề truyền thống như làng nón Chuông.

Diện mạo hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại của xã Thanh Oai.

Từ đôi tay khéo léo của người thợ đến tầm nhìn phát triển của chính quyền, Thanh Oai đang viết tiếp câu chuyện nông thôn mới nơi mỗi con đường, mỗi công trình đều thấm đẫm hơi thở văn hóa và mỗi chiếc nón Chuông lại là minh chứng cho bản sắc Việt được gìn giữ giữa thời đại đổi thay.

Tham khảo thêm

Hà Nội: Xã Thanh Oai huy động hơn 2.100 tỷ đồng phát triển nông thôn mới