Trong bối cảnh ngành Y tế cả nước nói chung và Hà Nội nói riêng còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt ở tuyến y tế cơ sở như thiếu nhân lực, hạn chế cơ sở vật chất, thiếu đồng bộ trong dữ liệu và chuyển đổi số, việc xây dựng mô hình “Trạm y tế số” được xem là một bước đi chiến lược, đột phá, góp phần nâng cao năng lực y tế tuyến đầu, đồng thời hiện đại hóa hệ thống y tế một cách toàn diện và bền vững.
Ảnh minh họa.
Theo bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Đoàn thành phố Hà Nội, việc phát triển mô hình “Trạm y tế số” không chỉ là xu thế tất yếu trong chuyển đổi số quốc gia, mà còn là giải pháp thiết thực để chăm sóc sức khỏe nhân dân hiệu quả, toàn diện hơn.
Mô hình này không đơn thuần chỉ ứng dụng công nghệ thông tin, mà là một hệ thống quản lý y tế hiện đại, kết nối chặt chẽ giữa y tế cơ sở với các bệnh viện tuyến trên và cơ sở khám chữa bệnh khác.
Mỗi người dân sẽ có một mã định danh y tế điện tử, trong đó lưu trữ đầy đủ các thông tin về lịch sử khám chữa bệnh, tiêm chủng, xét nghiệm, dinh dưỡng, điều trị và dữ liệu sức khỏe khác.
Những thông tin này được cập nhật thường xuyên, đồng bộ giữa các tuyến và cơ sở y tế, giúp người dân được chăm sóc liên tục, tiết kiệm thời gian và chi phí do không phải làm lại các xét nghiệm, thủ tục tại mỗi nơi khám.
Hà Nội có đặc thù là nơi tập trung nhiều bệnh viện Trung ương, cơ sở y tế thuộc các bộ, ngành và một mạng lưới y tế cơ sở rộng khắp.
Đây vừa là lợi thế, vừa là thách thức khi hệ thống y tế còn thiếu sự liên thông về dữ liệu giữa các tuyến, gây cản trở cho công tác quản lý, chẩn đoán và điều trị.
Chính vì vậy, việc xây dựng một hệ sinh thái y tế số thống nhất, kết nối từ Trung ương đến địa phương, từ bệnh viện tuyến cuối đến trạm y tế xã, phường là yêu cầu cấp thiết.
Nếu thực hiện thành công, người dân sẽ được hưởng lợi nhiều nhất với dịch vụ y tế thuận tiện, minh bạch, hiệu quả và tiết kiệm.
Trong nhiệm kỳ 2020-2025, mặc dù chịu nhiều áp lực từ đại dịch Covid-19, ngành Y tế Hà Nội vẫn ghi nhận những kết quả nổi bật, trong đó đáng chú ý là thành phố đã hoàn thành triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân trở thành địa phương đầu tiên trên cả nước đạt được kết quả này.
Đây là bước tiến lớn trong quản lý sức khỏe cộng đồng, tạo nền tảng cho việc chăm sóc y tế chủ động, phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Đồng thời, Hà Nội cũng đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật trong y học hiện đại với hàng loạt kỹ thuật cao được triển khai tại các bệnh viện chuyên sâu như Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, Bệnh viện Tim Hà Nội, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội… không thua kém các cơ sở tuyến Trung ương.
Công tác chuyển đổi số y tế của Hà Nội cũng đạt nhiều kết quả rõ nét. Tính đến tháng 9/2025, đã có 75 cơ sở phát sinh và liên thông dữ liệu giấy chứng sinh lên Cổng Giám định Bảo hiểm y tế, với tổng cộng hơn 244.000 hồ sơ. 100% cơ sở khám và cấp giấy khám sức khỏe lái xe đã liên thông hơn 542.000 hồ sơ.
Các cơ sở khám chữa bệnh tiếp nhận hơn 14 triệu lượt khám bằng căn cước công dân gắn chip, thay thế thẻ bảo hiểm y tế truyền thống.
Về sổ sức khỏe điện tử tích hợp trên VNeID, đã có hơn 9,6 triệu hồ sơ được xác thực và liên thông, đồng thời toàn bộ 42 bệnh viện công lập của thành phố cũng đã hoàn thành triển khai hồ sơ bệnh án điện tử.
Thành phố cũng triển khai thanh toán không dùng tiền mặt tại 100% bệnh viện công lập qua các hình thức như POS, QR tĩnh, QR động, ví điện tử. Ngoài ra, 5 bệnh viện đã triển khai hệ thống khám chữa bệnh từ xa.
Trong năm 2025, Hà Nội cũng đã thí điểm mô hình “Trạm y tế số” hai cấp tại xã Quang Minh (huyện Mê Linh cũ) và xã Quảng Oai (huyện Ba Vì cũ), đồng bộ được hơn 85.000 lượt khám chữa bệnh và gần 190.000 dữ liệu dân số.
Một số bệnh viện lớn như Đức Giang, Xanh Pôn, Ung bướu Hà Nội cũng đã triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán X-quang phổi, nội soi tiêu hóa và hỗ trợ sàng lọc ung thư sớm, giúp nâng cao độ chính xác, giảm thời gian chẩn đoán và giảm tải cho bác sĩ.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, quá trình chuyển đổi số y tế tại Hà Nội vẫn đối mặt với không ít thách thức. Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trương Việt Dũng chỉ rõ, hiện dữ liệu y tế còn phân tán, thiếu kết nối hiệu quả, việc khai thác và phân tích dữ liệu còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến việc ra quyết định và dự báo.
Hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, nhân lực công nghệ thông tin còn yếu, việc lưu trữ và chia sẻ hình ảnh y tế còn thiếu chuẩn hóa.
Trước thực tế đó, Hà Nội đang hướng đến xây dựng một hệ thống dữ liệu y tế tích hợp, bao gồm 4 lớp dữ liệu như cơ bản, chuyên ngành, ứng dụng và tương tác.
Để thực hiện, TP sẽ thành lập các nhóm công tác liên ngành, huy động sự tham gia của các đơn vị công nghệ lớn, tạm dừng một số hoạt động nhỏ lẻ để tập trung nguồn lực cho xây dựng hệ thống dữ liệu mới.
Đồng thời, Hà Nội sẽ bố trí ngân sách hợp lý, xác định rõ cơ chế đặc thù và chọn nhà đầu tư chiến lược để triển khai hiệu quả hệ thống hạ tầng số trong y tế.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Vũ Thu Hà nhấn mạnh rằng, đây là dự án tổng thể, cần sự chỉ đạo tập trung, bài bản từ thành phố. Các sở, ngành, đơn vị liên quan phải phối hợp chặt chẽ, triển khai thống nhất theo chỉ đạo chung để đảm bảo hiệu quả, tránh manh mún, dàn trải.
Cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm, có kế hoạch và lộ trình cụ thể trong triển khai các ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trạm y tế số, nơi gần dân nhất, có khả năng tạo chuyển biến mạnh mẽ nhất.
Với quyết tâm chính trị cao, nền tảng công nghệ sẵn có và mạng lưới y tế rộng khắp, Hà Nội có đầy đủ điều kiện để trở thành địa phương tiên phong xây dựng “Trạm y tế số” và mô hình y tế cơ sở hiện đại.
Đây không chỉ là giải pháp ứng phó trước những thách thức y tế hiện nay, mà còn là định hướng dài hạn giúp thành phố quản lý hiệu quả sức khỏe cộng đồng, nâng cao chất lượng sống, phòng chống dịch bệnh và phát triển y tế bền vững, toàn diện thực sự lấy người dân làm trung tâm của mọi hoạt động chăm sóc sức khỏe.
D.Ngân