Từ việc ban hành hàng loạt kế hoạch, chương trình hành động cụ thể cho đến triển khai đồng bộ trên toàn hệ thống, công tác này được coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, gắn chặt với xây dựng Đảng và xây dựng chính quyền liêm chính, hiện đại, gần dân. Tất cả đang hướng tới mục tiêu lớn chuẩn bị thật tốt cho Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 -2030.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài - Trưởng Ban Chỉ đạo phát biểu kết luận phiên họp của Ban Chỉ đạo Thành ủy Hà Nội về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Thể chế hóa chủ trương, lan tỏa quyết tâm chính trị
Ngày 29/5/2025, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội ban hành Kế hoạch số 335-KH/TU triển khai thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW, ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị "về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực thành pháp luật của Nhà nước". Đây không chỉ là một văn bản hành chính mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về cam kết của Đảng bộ Thủ đô trong việc cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng vào thực tiễn, xây dựng hệ thống pháp luật ngày càng đầy đủ, đồng bộ, công khai, minh bạch.
Kế hoạch nêu rõ phải quán triệt sâu sắc, thống nhất nhận thức và hành động trong toàn hệ thống chính trị. Từ Thành ủy đến cơ sở, từng tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị đều phải xem công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên; người đứng đầu phải nêu gương, chịu trách nhiệm nếu để xảy ra sai phạm.
Thành ủy yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tránh hình thức, nặng tuyên truyền mà thiếu hành động. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời sơ kết, tổng kết để rút kinh nghiệm.
Bên cạnh đó, công tác thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng được triển khai với tinh thần chủ động, bài bản. Từ Chương trình số 10-CTr/TU về “Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí” cho đến các kế hoạch cụ thể từng giai đoạn, Hà Nội đã thể hiện rõ sự nhất quán trong tư duy và hành động “lấy phòng ngừa là chính, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục, kiểm tra và xử lý”.
Trong thực tiễn, nhiều giải pháp mang tính đột phá đã được TP áp dụng. Công tác luân chuyển cán bộ ở những vị trí nhạy cảm, tăng cường minh bạch trong tuyển dụng, bổ nhiệm, quản lý tài sản công và ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát, tiếp nhận phản ánh của người dân được coi là những công cụ hữu hiệu. Hệ thống đường dây nóng, hộp thư điện tử, cổng thông tin tiếp dân… đã trở thành kênh phản ánh nhanh, giúp phát hiện sớm những biểu hiện tiêu cực ngay từ cơ sở.
Không chỉ chú trọng phòng ngừa, Hà Nội còn tăng cường kiểm tra, giám sát ở các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng như: đầu tư công, đấu thầu, đất đai, tài chính – ngân sách. Các đoàn giám sát chuyên đề của HĐND, MTTQ và các tổ chức đoàn thể được triển khai thường xuyên hơn với phương châm “nói thật, làm thật, kiểm tra thật”.
Nhờ vậy, nhiều sai phạm được phát hiện và xử lý nghiêm. Điển hình, chỉ riêng trong năm 2024, Công an TP Hà Nội đã thụ lý hơn 170 vụ án với trên 490 bị can, thu hồi tài sản trị giá hơn 95 tỷ đồng và 2.300m² đất. Đây là minh chứng rõ ràng cho quyết tâm “không có vùng cấm” trong xử lý vi phạm và thể hiện hiệu quả của công tác giám sát xã hội.
Chiều 30/9/2025, tại Trụ sở HĐND, UBND xã Quang Minh, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đại biểu thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội (Đơn vị bầu cử số 10) đã tiếp xúc cử tri 9 xã (Sóc Sơn, Đa Phúc, Nội Bài, Trung Giã, Kim Anh, Mê Linh, Yên Lãng, Tiến Thắng, Quang Minh) trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Tại buổi tiếp xúc, Tổng Bí thư nhấn mạnh, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải được tiến hành không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Đồng thời, cần coi trọng công tác cảnh tỉnh, phòng ngừa hơn là chỉ xử lý, qua đó rút ra những bài học để “không cho tham nhũng và không thể, không dám tham nhũng”.
Song song với công tác xử lý, TP cũng chú trọng cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy tinh thần tiết kiệm, liêm chính trong quản lý, điều hành. Trong lộ trình chuyển các đơn vị sự nghiệp công lập sang tự chủ tài chính, Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2025 có tối thiểu 20% đơn vị đạt tự chủ, giảm gánh nặng ngân sách, qua đó hạn chế cơ chế xin cho - mảnh đất dễ nảy sinh tiêu cực.
Phòng, chống tham nhũng không ngừng, không nghỉ
Tinh thần chỉ đạo quyết liệt ấy tiếp tục được củng cố bằng Kế hoạch số 360-KH/TU ngày 28/8/2025 của Thành ủy Hà Nội về triển khai thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm về công tác nội chính, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và cải cách tư pháp.
Kế hoạch được xem như “kim chỉ nam” cho hành động trong giai đoạn mới và xác định ba định hướng lớn: giữ vững ổn định để phát triển Thủ đô; gắn công tác phòng, chống tham nhũng với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; phục vụ trực tiếp mục tiêu xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, công tác phòng, chống tham nhũng phải được tiến hành “không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, gắn chặt với trách nhiệm nêu gương của cán bộ lãnh đạo, đặc biệt là người đứng đầu. Hà Nội coi đây là nguyên tắc bất di bất dịch trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Thành ủy đã xác định 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai đồng bộ. Trong đó, nhấn mạnh việc chủ động tham mưu các giải pháp cụ thể về nội chính, rà soát, sửa đổi các quy chế phối hợp; đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực, không để tồn đọng kéo dài; tăng cường kiểm tra nhân sự, không để lọt những cán bộ suy thoái, tiêu cực vào cấp ủy nhiệm kỳ mới. Công tác thẩm tra nhân sự Đại hội XVIII Đảng bộ TP và bầu cử Quốc hội khóa XVI, HĐND các cấp được yêu cầu tiến hành kỹ lưỡng, chặt chẽ, minh bạch, bảo đảm “đúng người, đúng việc”.
Bên cạnh đó, Hà Nội cũng tập trung giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, chủ động nắm chắc tình hình an ninh, trật tự, không để xảy ra “điểm nóng”. Thành ủy yêu cầu các cấp ủy tăng cường tiếp dân, đối thoại, lắng nghe, xử lý kiến nghị chính đáng của người dân, nhất là các phản ánh liên quan đến tham nhũng, lãng phí.
Kết quả 6 tháng đầu năm 2025 cho thấy sự chuyển động mạnh mẽ của cả hệ thống. Ban Chỉ đạo Thành ủy đã kết thúc theo dõi, chỉ đạo 19 trong tổng số 24 vụ án, vụ việc; các cơ quan chức năng được yêu cầu đẩy nhanh tiến độ giải quyết 5 vụ còn lại. Công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường khi 296 tổ chức đảng và 284 đảng viên được kiểm tra; 214 đảng viên và 1 tổ chức đảng bị kỷ luật. Những con số đó thể hiện rõ tinh thần kỷ luật nghiêm minh, không có ngoại lệ, không nể nang, né tránh.
Hướng tới Đại hội XVIII Đảng bộ TP, Hà Nội tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu cả nước trong xây dựng chính quyền liêm chính, hiện đại, vì dân, vì sự phát triển bền vững của Thủ đô và đất nước
Cùng với đó, Ban Chỉ đạo Thành ủy đã chỉ đạo rà soát, xử lý các công trình, dự án chậm tiến độ, hiệu quả thấp, khắc phục tình trạng lãng phí trong quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và phát huy vai trò giám sát của MTTQ, báo chí và Nhân dân trong phòng chống tham nhũng. Chính từ đó, vai trò của công luận và Nhân dân ngày càng được đề cao và trở thành “tai mắt” hỗ trợ đắc lực cho công tác kiểm tra, giám sát, góp phần đưa “kỷ cương, phép nước” vào cuộc sống.
Xây dựng chính quyền liêm chính, gần dân
Trong chỉ đạo tại các hội nghị của Ban Chỉ đạo Thành ủy Hà Nội về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gần đây, Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài - Trưởng Ban Chỉ đạo yêu cầu toàn hệ thống chính trị phải chuyển biến rõ rệt, thực chất hơn nữa trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Theo Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài, nhiệm vụ trọng tâm là triển khai đồng bộ công tác phòng, chống tham nhũng với quá trình tổ chức Đại hội Đảng các cấp và Đại hội XVIII Đảng bộ TP. Đồng thời kết hợp với việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp để xây dựng bộ máy hành chính thực sự liêm chính, gần dân, sát dân, vì dân phục vụ.
Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài cũng nhấn mạnh, phải kiểm soát quyền lực trong tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp cơ sở, không để xảy ra tình trạng nhũng nhiễu, phiền hà, tiêu cực trong giải quyết thủ tục hành chính. Cán bộ phải chủ động, trách nhiệm, không đùn đẩy, trì hoãn, chờ chỉ đạo; mỗi việc làm cụ thể phải được giám sát, đánh giá bằng hiệu quả phục vụ người dân.
Ngày 13/5/2022, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội ban hành Quyết định số 2835-QĐ/TU thành lập Ban Chỉ đạo Thành ủy về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Ban Chỉ đạo gồm 15 thành viên, trong đó đồng chí Bí thư Thành ủy Hà Nội làm Trưởng ban Chỉ đạo và có 5 Phó trưởng Ban Chỉ đạo. Hà Nội là TP đầu tiên cụ thể hóa chỉ đạo của Ban Chấp hành T.Ư tại Hội nghị lần thứ 5 về việc thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh.
Song song đó, Bí thư Thành ủy chỉ đạo tiếp tục rà soát, thẩm định các công trình, dự án chậm tiến độ, hiệu quả thấp, đưa vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo; tăng cường kiểm tra, thanh tra việc sử dụng trụ sở, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính; xử lý nghiêm các trường hợp lãng phí, sử dụng sai mục đích.
Các cơ quan chức năng được giao đẩy nhanh tiến độ giải quyết dứt điểm 5 vụ án còn lại và đưa thêm một số vụ việc lãng phí nghiêm trọng, dư luận quan tâm vào diện theo dõi, chỉ đạo. Thành ủy yêu cầu đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn với việc phát huy giám sát của HĐND và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp, báo chí và Nhân dân…
Thực tế cho thấy, ở bất kỳ cấp nào, khi người đứng đầu thể hiện rõ trách nhiệm và gương mẫu, hiệu quả công tác chống tham nhũng, tiêu cực đều cao hơn. Đó cũng là lý do Hà Nội kiên trì phương châm “nói đi đôi với làm, làm đến nơi đến chốn, làm cho dân thấy và tin”. Từ đó, từng bước hình thành nền hành chính phục vụ, liêm chính, minh bạch – nền tảng vững chắc để phát triển bền vững.
Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở Hà Nội thời gian qua đã vượt ra khỏi phạm vi một nhiệm vụ quản lý. Nó trở thành thước đo năng lực lãnh đạo, uy tín chính trị và tinh thần trách nhiệm của Đảng bộ Thủ đô trước Nhân dân. Từ việc thể chế hóa chủ trương của Đảng, triển khai nghiêm kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm đến sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị của TP tất cả đã tạo nên khí thế mới, niềm tin mới.
Hà Nội đang đi đúng hướng trong coi trọng công tác phòng ngừa, tăng cường kiểm soát quyền lực, xử lý nghiêm sai phạm và tạo cơ chế để cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Với tinh thần “không thể, không dám, không muốn và không cần tham nhũng”, Đảng bộ và chính quyền Thủ đô đang từng bước khẳng định bản lĩnh chính trị, năng lực quản trị, uy tín và niềm tin trong lòng Nhân dân. Hướng tới Đại hội XVIII Đảng bộ TP, Hà Nội tiếp tục khẳng định vị thế đầu tàu cả nước trong xây dựng chính quyền liêm chính, hiện đại, vì dân, vì sự phát triển bền vững của Thủ đô và đất nước.
Nguyên Bảo