Hà Nội kiến tạo mô hình phát triển mới từ khoa học, công nghệ, chuyển đổi số

3 giờ trướcBài gốc

Sáng 25/12, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (gọi tắt Ban Chỉ đạo Trung ương), tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Tổng Bí thư Tô Lâm - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương chủ trì hội nghị.

Tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo 57 Thành ủy Hà Nội đã tổ chức tiếp sóng Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đồng thời tổ chức Hội nghị hành động thực hiện Nghị quyết 57 - Hà Nội 2026 và ra mắt Mạng lưới đổi mới sáng tạo Hà Nội.

Trước khi diễn ra hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc cùng lãnh đạo thành phố, các đại biểu đã tham quan triển lãm tại điểm cầu Hà Nội.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc; Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Đại Thắng cùng các đại biểu tham quan các gian trưng bày sản phẩm tại triển lãm Mạng lưới đổi mới sáng tạo thành phố.

Trinh bày tham luận tại điểm cầu thành phố Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng đã chia sẻ cách tiếp cận mang tính kiến tạo của Thủ đô trong triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW với tinh thần đi trước, làm trước và chịu trách nhiệm trước…

Chuyển từ quản lý hành chính sang kiến tạo không gian phát triển

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng, Nghị quyết số 57-NQ/TW xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực nền tảng cho tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Với vai trò là Thủ đô, Hà Nội xác định việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW không chỉ là tổ chức thực hiện một chủ trương lớn mà là quá trình thử nghiệm và kiến tạo một mô hình phát triển mới. Trong đó, Nhà nước không chỉ điều hành mà tái thiết cách tổ chức phát triển trong bối cảnh các động lực tăng trưởng truyền thống đang dần tiệm cận giới hạn.

Các đồng chí lãnh đạo thành phố tham dự hội nghị tại điểm cầu thành phố Hà Nội.

Trong bối cảnh đó, Hà Nội nhận thức rõ, đột phá không đến từ việc làm nhiều chương trình hơn, hay đầu tư thêm những dự án rời rạc mà đến từ việc giải quyết những mâu thuẫn lớn của phát triển hiện nay, đó là giữa yêu cầu tăng trưởng nhanh với đòi hỏi phát triển bền vững; giữa tập trung nguồn lực với phân tán trong quản lý; giữa khát vọng đổi mới sáng tạo với năng lực hấp thụ của bộ máy và xã hội. Chính vì vậy, Hà Nội lựa chọn cách làm khó hơn là đi trước để thử nghiệm, làm trước để kiểm chứng và chịu trách nhiệm trước và coi đây là đóng góp thực tiễn cho việc hoàn thiện thể chế chung của cả nước.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết, sau một năm triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, Thành phố nhận thức rõ rằng trọng tâm không chỉ là thúc đẩy đổi mới sáng tạo theo nghĩa hẹp mà là kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo có năng lực dẫn dắt phát triển, nơi thể chế, không gian, dữ liệu và con người được tổ chức lại một cách căn bản. Trong chỉnh thể đó, khu công nghệ cao và đô thị thông minh không phải là những dự án độc lập mà là hai trụ cột không gian – hạ tầng – mô hình quản trị, tạo điều kiện để khoa học công nghệ đi vào thực chất và lan tỏa toàn bộ đời sống kinh tế – xã hội.

Kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và không gian công nghệ cao

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng cho biết, Hà Nội xác định đổi mới sáng tạo chỉ có thể phát triển bền vững trong một hệ sinh thái hoàn chỉnh, nơi các chủ thể không chỉ cùng tồn tại mà được kết nối, dẫn dắt và ràng buộc trách nhiệm trong chuỗi giá trị. Việc nhiều năm Hà Nội liên tiếp dẫn đầu Chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương không phải là mục tiêu cuối cùng mà là tín hiệu cho thấy hệ thống đang hình thành năng lực hấp thụ chính sách và mức độ kết nối cần thiết, đủ điều kiện để Thành phố chuyển sang giai đoạn chủ động kiến tạo và dẫn dắt thử nghiệm các mô hình phát triển mới.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng phát biểu tham luận tại điểm cầu thành phố Hà Nội.

Điểm đột phá cốt lõi của Hà Nội nằm ở đổi mới tư duy tiếp cận thể chế. Thành phố chuyển từ tư duy “hỗ trợ định kỳ” sang tư duy “kiến tạo đầu tư cho đổi mới sáng tạo”. Trong đó Nhà nước không làm thay thị trường mà tập trung xây dựng các cấu phần nền tảng của hệ sinh thái; chấp nhận thử nghiệm có kiểm soát, đo lường bằng kết quả đầu ra và tác động thực chất thay vì chỉ kiểm soát quy trình.

Trên cơ sở đó, Hà Nội đã ban hành đồng bộ các nghị quyết phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hình thành các thiết chế trung gian và triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, cho phép vừa làm, vừa điều chỉnh, vừa hoàn thiện thể chế.

Thực tiễn cho thấy, đột phá không đến từ ưu đãi dàn trải mà từ cách tổ chức không gian phát triển và mô hình quản trị phù hợp với chu kỳ công nghệ. Khu Công nghệ cao Hòa Lạc được xác định là hạt nhân không gian của hệ sinh thái khoa học – công nghệ Thủ đô. Thành phố đã thực hiện phân cấp, ủy quyền mạnh mẽ, chuyển từ tư duy quản lý dự án sang tư duy đồng hành phát triển, coi sự phát triển bền vững của nhà đầu tư và năng lực công nghệ nội sinh là thước đo hiệu quả quản trị.

Trên nền tảng đó, Hà Nội đang tổ chức lại toàn bộ không gian phát triển xung quanh Hòa Lạc theo hướng đô thị khoa học – đổi mới sáng tạo, định hình khu đô thị thông minh 600ha hỗ trợ cho khu công nghệ cao, gắn nghiên cứu, đào tạo, sản xuất và không gian sống, hình thành các trung tâm nghiên cứu – phát triển quy mô lớn, đủ năng lực giải quyết các bài toán công nghệ chiến lược. Qua đó giải quyết bài toán cốt lõi là thu hút, giữ chân và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Hạ tầng kết nối chiến lược, đặc biệt là tuyến đường sắt đô thị số 5 Văn Cao – Hòa Lạc đã khởi công ngày 19/12, được xác định không chỉ là một dự án giao thông mà là công cụ tái cấu trúc không gian phát triển của Thủ đô, tạo điều kiện để hình thành một cực tăng trưởng mới có khả năng lan tỏa.

Đô thị thông minh – trụ cột quản trị dựa trên dữ liệu

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng cũng cho biết, quán triệt tinh thần “Văn hiến – Bản sắc – Sáng tạo”, Hà Nội tiếp cận đô thị thông minh trước hết là một mô hình quản trị đô thị mới, trong đó dữ liệu được xác định là tài nguyên chiến lược và nền tảng cho ra quyết định. Điểm đổi mới căn bản là chuyển từ quản lý theo ngành sang quản trị đô thị dựa trên dữ liệu và liên thông hệ thống, từng bước chuyển từ quản trị phản ứng sang quản trị chủ động, công nghệ chỉ được được xác định là công cụ phục vụ tổ chức không gian phát triển hợp lý hơn, cung ứng dịch vụ công tốt hơn và ra quyết định dựa trên minh chứng định lượng. Thành phố triển khai theo cách làm có trọng tâm, thông qua thí điểm các không gian phát triển cụ thể, vừa triển khai, vừa đánh giá, vừa điều chỉnh.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu thành phố Hà Nội.

Từ thực tiễn triển khai, Hà Nội nhận thức rõ rằng, để khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và đô thị thông minh thực sự trở thành động lực phát triển, yếu tố quyết định không chỉ là chủ trương đúng mà là không gian thể chế đủ linh hoạt và năng lực tổ chức thực thi đủ mạnh. Trên tinh thần đó, Hà Nội sẵn sàng nhận trách nhiệm thí điểm có kiểm soát các cơ chế mới, với yêu cầu rõ ràng về sản phẩm đầu ra, đánh giá độc lập và khả năng nhân rộng, đúng với vai trò Thủ đô đi trước, làm trước, thử nghiệm trước.

Thực tiễn cho thấy, đột phá chỉ đến khi đổi mới gắn với kỷ luật thực thi và chất lượng quản trị. Nhận thức rõ vai trò dẫn dắt của Thủ đô, trên cơ sở đã làm – đã thử – đã chịu trách nhiệm, Thành phố xác định năm 2026 không phải là năm tiếp nối mà là năm bản lề trong tiến trình hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Với tinh thần đó, Thành phố kiên định cách làm: Thủ đô không chỉ đi trước về vị thế mà đi trước bằng việc khó; không bằng khẩu hiệu mà bằng kết quả có thể kiểm chứng; không bằng tuyên bố mà bằng trách nhiệm đến cùng. Từ vai trò “địa phương triển khai nghị quyết”, Hà Nội hướng tới vai trò “địa phương thử nghiệm mô hình mới, địa phương đề xuất tạo chuẩn mực mới”, làm cơ sở thực tiễn để kiến nghị Trung ương tiếp tục hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực tổ chức thực thi và lan tỏa các mô hình hiệu quả về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên phạm vi cả nước.

Trần Long - Ảnh: Thanh Hải

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/ha-noi-kien-tao-mo-hinh-phat-trien-moi-tu-khoa-hoc-cong-nghe-chuyen-doi-so.946107.html