Hà Nội: Lễ khởi công xây dựng, tu bổ, tôn tạo chùa Báo Ân

2 giờ trướcBài gốc

Chùa Báo Ân Đại Thiền Tự hay chùa Siêu Loại, là một ngôi chùa cổ tọa lạc trên một dải đất cao ven sông Thiên Đức xưa, trước thuộc thôn Quan Trung, xã Dương Quang, huyện Gia Lâm, nay là xã Thuận An, thành phố Hà Nội.

Chùa đã được xây dựng từ rất lâu và được trùng tu, hưng long dưới nhiều triều đại lỗi lạc như thời Lý, thời Trần và đặc biệt gắn liền tới Sơ tổ Trúc Lâm Đầu Đà Phật Hoàng Trần Nhân Tông cùng Nhị tổ Pháp Loa và tam tổ Huyền Quang của dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử.

Chùa Báo Ân, xã Thuận An, Hà Nội. Ảnh: Quang Vinh

Chùa Báo Ân Đại Thiền Tự phỏng đoán được xây dựng từ thời Lý gắn liền với sự tích Linh Nhân Hoàng Thái Hậu xây dựng nhiều chùa tại quê hương Thổ Lỗi sau là hương Siêu Loại có chùa Báo Ân Siêu Loại. Ngay từ thời Lý, nơi đây cũng đã từng là ngôi cổ tự lớn được các bậc Tổ Sư Thạch lâm Đại thụ trụ trì, xây dựng và phát triển Phật giáo hưng thịnh vẻ vang như ngài Đại Sư Đại Điên, Tổ sư Thường Chiếu (thuộc thế hệ thứ 12 Thiền phái Vô Ngôn Thông) sau Ngài có đệ tử nổi bật là Ngài Hiện Quang rồi tới Đạo Viên,… là những vị Tổ sư từ nơi đây mà đem dòng thiền về núi rừng linh thiêng Yên tử, đặt nền móng khai sáng dòng Thiền của Việt Nam thời Trần.

Tới thời Trần, truyện xưa, khi Quốc sư Thủ Độ khuyên can Trần Thái Tông từ Yên Tử về triều, Thái Tông bất đắc dĩ truyền xa giá về kinh. Trên đường trở về Kinh thành Thăng Long, đi đến sông Thiên Đức thì bỗng nhiên nổi gió, mây mù bao phủ kín đen một khoảng trời, thuyền rồng không đi được. Vua bèn cầu khấn thần linh, trời Phật và nói: “Ta cắm hai cái lọng ở hai bên bờ sông, nếu lọng ở bên bờ sông nào mà cụp xuống chính là vị thần đó đã giúp ta khỏi hoạn nạn, ta sẽ đội ơn”. Quả nhiên một lát sau, lọng bên bờ sông Dương Quang cụp xuống, trời yên, sóng lặng, vua Trần lên bờ và vào đền đốt trầm tạ lễ Thổ thần, trời Phật và xin xây dựng lại ngôi chùa để báo đền công đức, lấy tên là Báo Ân tự.

Khám thờ Phật Hoàng Trần Nhân Tông tại Chánh điện. Bức tượng được thờ phụng tại chùa Báo ân được các nhà nghiên cứu lịch sử và Phật giáo đánh giá là bức tượng lâu đời nhất về Trần Nhân Tông. Ảnh: Quang Vinh

Với sự ra đời và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm, chùa Báo Ân đã thực sự trở thành một điểm nhấn, nơi hội tụ của văn hóa Phật giáo trong nền văn hóa Thăng Long. Có ảnh hưởng không nhỏ tới lịch sử Phật giáo Trúc Lâm nói riêng, Phật giáo Việt Nam nói chung. Theo nguồn tài liệu văn bia và khảo cổ học khai quật tại chùa đã chứng minh, chùa Báo Ân có lịch sử hình thành và phát triển hàng nghìn năm. Đáng chú ý, chùa không chỉ là nơi tu học của các bậc Tăng sĩ xuất chúng, mà còn là nơi in ấn kinh sách, hoằng dương Phật pháp một cách chính thống, cung cấp cho các Tổ đình, Tự viện trong vùng.

Nhưng do lịch sử triến tranh tàn phá mà sau này Chùa đã xuống cấp nghiêm trọng, chỉ còn lại một gian thờ thay cho Tam Bảo. Sau bao nhiêu năm trăn chở cùng nhân dân Phật tử với một lòng mong mỏi có thể Phục dựng lại chốn tổ thiền Báo Ân. Thì tới những năm 2019-2020 vừa qua, với sự cố gắng của nhà chùa, các nhà khoa học, khảo cổ cùng sự quan tâm của các cấp chính quyền mà nay đã tu bổ tôn tạo lại được ngôi Đại Hùng Bảo Điện lớn nhất vùng với tên xưa vua Anh Tông đã đề là “ Nhị Hương Điện”. Trong năm 2021 vừa qua, nhà chùa cũng gắng sức cùng nhân dân Phật tử, thập phương tín thí, góp tài của công sức để trang hoàng nội thất thờ tự, tượng Pháp ngôi chánh điện dược như hôm nay. Bên cạnh đó với sự kêu gọi xã hội hóa công đức xây dựng các hạng mục tiếp theo, theo như hồ sơ quy hoạch tổng thể của chùa Báo Ân đã được phê duyện, thì hứa hẹn một ngày không xa ngôi chùa Báo Ân sẽ dần Trang nghiêm tố hảo, xừng tấm với vị thế lịch sử to lớn xưa kia.

Quang cảnh buổi Lễ khởi công. Ảnh: Quang Vinh.

Và ngày hôm nay, tiếp nối Đại nguyện trên, nhà chùa và thập phương tín thí hoan hỷ khi được các cấp chính quyền chính thức khởi công xây dựng tiếp “Giai đoạn thứ 2” - TU BỔ, TÔN TẠO CHÙA BÁO ÂN, XÃ DƯƠNG QUANG, HUYỆN GIA LÂM - NAY LÀ XÃ THUẬN AN. Với các hạng mục tôn tạo như: Nhà Tổ Đường 5 gian; nhà Cam Lộ Đường 5 gian; Hai Dải Vũ 17 gian 2 bên; Nhà Năm Vua; Nhà Mẫu; Khu Tháp Tổ; Cổng Tam Quan; Hàng rào bao quang và không gian cảnh quan khuôn viên chùa theo thiết kế của dự án;...hứa hẹn một công trình kiến trúc tâm linh tầm cơ nhất nhì xứ Kinh kì, xứng tầm với vị thế lịch sử to lớn và kiến tạo hưng long chốn Thiền Phái Trúc Lâm chùa Báo Ân Siêu Loại nơi đây.

Thượng tọa Thích Thanh Phương - Trụ trì chùa Báo Ân tại buổi Lễ khởi công. Ảnh: Quang Vinh.

Phát biểu tại Lễ khởi công xây dựng, bà Nguyễn Thanh Hương, Phó Chủ tịch xã Thuận An nêu:

Chùa Báo Ân là di tích có giá trị lịch sử, văn hóa, tâm linh gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của người dân địa phương. Trải qua thời gian và biến thiên của lịch sử, nhiều hạng mục của ngôi chùa đã xuống cấp, cần được tu bổ, tôn tạo để bảo tồn giá trị nguyên gốc, phát huy ý nghĩa truyền thống "uống nước nhớ nguồn", "hướng thiện - làm lành - tránh dữ" của dân tộc ta. Thực hiện Nghị quyết số 02/NQ-HĐND ngày 8/4/2022 của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội về đầu tư tu bổ, tôn tạo các di tích trong giai đoạn 2022-2025.

Chư tôn đức Tăng và đại diện các cấp chính quyền đã thực hiện nghi thức động thổ khởi công xây dựng, tu bổ, tôn tạo chùa Báo Ân. Ảnh: Quang Vinh.

Trong đó, Thành phố có danh mục đầu tư tu bổ, tôn tạo chùa Báo Ân. Sau thời gian triển khai thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng và thẩm định của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội. Ngày 23/9/2024, UBND huyện Gia Lâm ban hành. Quyết định số 5126/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án đầu tư với quy mô: tu bổ, xây dựng Nhà tiền đường, Nhà bia, Nhà Mẫu, Nhà Tổ, Vườn Tháp, Nhà thờ 5 vị vua Trần, Cổng tam quan, Lầu chuông, Lầu trống, hai dãy hành lang và hạ tầng khu di tích gồm: tôn nền, sân, tường rào, hồ nước, tường hoa, cây xanh cảnh quan, hệ thống điện, cấp - thoát nước, chiếu sáng, chống mối, nhà bao che, PCCC); trên khu đất có diện tích khoảng 17.236m2 với Tổng mức đầu tư trên 143 tỷ đồng.

Bà Nguyễn Thanh Hương, Phó Chủ tịch xã Thuận An phát biểu tại Lễ khởi công xây dựng. Ảnh: Quang Vinh.

Bà Hương cũng cho biết: Với trách nhiệm là chủ đầu tư dự án. UBND xã Thuận An cam kết sẽ chỉ đạo Ban quản lý Dự án đầu tư - hạ tầng xã và các nhà thầu thi công, giám sát, thi công theo đúng hồ sơ thiết kế được duyệt, đảm bảo về an toàn lao động, chất lượng, kỹ, mỹ thuật và tiến độ thi công, để sau 330 ngày sẽ nghiệm thu, bàn giao đưa ngôi chùa vào hoạt động.