Đâu là nguyên nhân của hiện tượng thời tiết cực đoan này và làm thế nào để bảo vệ sức khỏe trong điều kiện khắc nghiệt như vậy?
Để bảo vệ sức khỏe trong những ngày nắng nóng cực điểm, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên uống đủ nước, hạn chế ra ngoài vào giờ cao điểm nắng nóng từ 11h - 15h. (Ảnh: Báo Công an nhân dân)
Hôm nay (5.8), nắng nóng vẫn là thời tiết chủ đạo ở đồng bằng Bắc Bộ và phía Nam tỉnh Phú Thọ, tuy nhiên cường độ giảm, nhiệt độ cao nhất ngày được cơ quan khí tượng dự báo phổ biến ngưỡng 35-36°C, có nơi trên 36°C.
Từ 6.8, khi mưa xuất hiện nhiều hơn, tác động của thấp nóng, gió phơn và phân kỳ trên cao chấm dứt hoàn toàn, kết thúc đợt nắng nóng.
Tuy nhiên, theo cảnh báo của chuyên gia, sau những ngày nắng nóng gay gắt nguy cơ xuất hiện dông nhiệt đi kèm các hiện tượng thời tiết cực đoan như tố, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh, có thể gây nguy hại cho con người và tài sản.
Trong khi miền Bắc bắt đầu có dấu hiệu hạ nhiệt với những cơn mưa rào và dông, có nơi mưa to cục bộ, thì khu vực từ Thanh Hóa đến Đà Nẵng, phía Đông các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Đắk Lắk và Khánh Hòa vẫn duy trì thời tiết nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt trong nhiều ngày tới.
Khoảng 8-10.8, nắng nóng diện rộng có thể tái diễn ở Bắc Bộ, tình trạng nắng nóng gay gắt khả năng xuất hiện ở Hà Nội trong những ngày này với nhiệt độ cao nhất 37°C.
Theo số liệu từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, ngày 4.8 đánh dấu mức nhiệt cao nhất từ đầu mùa hè tại Hà Nội. Trạm khí tượng Láng ghi nhận nhiệt độ lên tới 40,3°C, trong khi các khu vực lân cận như Phủ Lý (Ninh Bình) cũng chạm ngưỡng 40,2°C.
Đây là mức nhiệt cao bất thường so với trung bình nhiều năm, vượt xa các kỷ lục trước đó của tháng 8.
Điều đáng lo ngại là nhiệt độ thực tế ngoài trời còn cao hơn đáng kể so với số liệu đo được. Tại các khu vực đô thị đông đúc, hiệu ứng "đảo nhiệt" khiến bê tông và nhựa đường hấp thụ nhiệt rồi tỏa ra suốt cả ngày, làm tăng cảm giác oi bức. Nhiều người dân chia sẻ nhiệt kế xe máy của họ thậm chí hiển thị mức nhiệt lên tới 45-47°C vào buổi trưa.
Các chuyên gia khí tượng chỉ ra ba yếu tố chính gây ra đợt nắng nóng kỷ lục này. Thứ nhất là hoạt động mạnh của vùng thấp nóng phía Tây, đẩy khối không khí khô nóng về khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
Thứ hai là gió Tây Nam khô nóng từ dãy Trường Sơn thổi xuống, tạo hiệu ứng gió phơn làm tăng nhiệt độ đột ngột.
Yếu tố thứ ba và cũng quan trọng không kém là hiện tượng phân kỳ gió trên cao khiến bầu trời ít mây, ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp với cường độ cực mạnh. Sự kết hợp của ba yếu tố này đã biến Hà Nội và các tỉnh lân cận thành "tâm chấn" nắng nóng của cả nước.
Đợt nắng nóng đã gây ra hàng loạt vấn đề nghiêm trọng cho cuộc sống người dân. Các bệnh viện lớn tại Hà Nội ghi nhận số ca cấp cứu do sốc nhiệt tăng đột biến, đặc biệt là ở người già và trẻ em. Nhiều trường hợp bị say nắng, kiệt sức do làm việc ngoài trời trong thời gian dài.
Hệ thống điện cũng chịu áp lực lớn khi nhu cầu sử dụng điều hòa tăng vọt. Tại nhiều khu vực, tình trạng quá tải đã dẫn đến cắt điện luân phiên, gây khó khăn cho sinh hoạt và sản xuất. Giao thông đô thị trở nên ngột ngạt hơn bao giờ hết khi nhiệt độ cao làm nhựa đường mềm ra, tăng nguy cơ tai nạn.
Để bảo vệ sức khỏe trong những ngày nắng nóng cực điểm, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên uống đủ nước, hạn chế ra ngoài vào giờ cao điểm nắng nóng từ 11h - 15h. Khi bắt buộc phải làm việc ngoài trời, cần trang bị đầy đủ mũ nón, quần áo chống nắng và thường xuyên nghỉ ngơi ở nơi có bóng mát.
Đợt nắng nóng kỷ lục này một lần nữa cho thấy tác động của biến đổi khí hậu đang ngày càng rõ rệt. Việc nâng cao nhận thức và chuẩn bị các biện pháp ứng phó sẽ giúp chúng ta vượt qua những thách thức từ thời tiết cực đoan một cách an toàn nhất.
THÙY CHI (t/h)