Hà Nội nỗ lực phát huy thể chế và phát triển kinh tế có hàm lượng khoa học cao

9 giờ trướcBài gốc

Những thành quả đáng ghi nhận về tinh gọn bộ máy và tăng trưởng

Hà Nội đã hoàn thành và trình phê duyệt Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch không gian xây dựng Thủ đô đến năm 2045, là địa phương đi đầu trong cả nước về tiến độ xây dựng quy hoạch chiến lược. Công tác triển khai Luật Thủ đô (sửa đổi) và Nghị quyết 15-NQ/TW năm 2022 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, được Thành ủy quán triệt sâu sắc, với các kế hoạch cụ thể nhằm thể chế hóa thành các chương trình hành động sát thực tiễn.

Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu, thực hiện bài bản, nghiêm túc Nghị quyết số 18-NQ/TW về sắp xếp tổ chức bộ máy, với trọng tâm là rà soát mô hình tổ chức, tinh gọn bộ máy, cải cách hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số. Kiện toàn các cơ quan chuyên môn, giảm cấp trung gian, sáp nhập đơn vị tương đồng và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ theo hướng chuyên sâu, hiệu quả trong hệ thống chính trị từ cấp TP đến cấp xã, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong Đảng và được nhân dân ủng hộ. Trên thực tế, là địa phương có tỷ lệ giảm đơn vị hành chính cấp xã cao nhất cả nước (giảm hơn 76%, từ 526 xuống còn 126 đơn vị), với tỷ lệ đồng thuận của người dân trên 97%.

Hà Nội nỗ lực chuyển mình thành một TP sáng tạo, xác lập bản sắc kinh tế mới dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ảnh minh họa

Thành ủy Hà Nội đã khẩn trương cụ thể hóa Chỉ thị 45-CT/TW năm 2025 của Bộ Chính trị về công tác chuẩn bị đại hội đảng các cấp, kịp thời ban hành kế hoạch và tổ chức thực hiện đồng bộ. Việc xây dựng dự thảo Báo cáo chính trị và phương án nhân sự được tiến hành nghiêm túc, cầu thị, bám sát chỉ đạo của Trung ương. Đáng chú ý, cách tiếp cận mới trong biên tập văn kiện thể hiện tư duy đổi mới, đi thẳng vào vấn đề, không hình thức, nêu rõ định hướng phát triển không chỉ cho Đảng bộ mà còn lan tỏa đến toàn xã hội, đáp ứng yêu cầu dễ hiểu, dễ nhớ, dễ triển khai, dễ thực hiện, dễ kiểm tra.

Hà Nội là địa phương liên tục duy trì được đà tăng trưởng kinh tế cao hơn hoặc bằng với tốc độ tăng trưởng kinh tế chung, giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế cả nước trong mọi bối cảnh kinh tế thế giới luôn có những diễn biến phức tạp, khó lường, kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm, thương mại, đầu tư quốc tế sụt giảm, áp lực lạm phát, giá cả năng lượng leo thang, cùng với yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng trong nước. Tốc độ tăng trưởng GRDP 6 tháng đầu năm 2025 của Hà Nội dự báo đạt 7,59% - dự ước cao hơn trung bình cả nước. Một số ngành phục hồi tích cực, như sản xuất công nghiệp, du lịch, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng; với tổng số doanh nghiệp đăng ký tại địa phương hiện đạt hơn 410.000 doanh nghiệp, tức khoảng 40% lượng doanh nghiệp cả nước, Hà Nội liên tục là một trong hai địa phương có cộng đồng doanh nghiệp và quy mô thu ngân sách lớn nhất cả nước…

Với vai trò trung tâm chính trị – kinh tế – văn hóa, đóng góp 12,5% GDP cả nước và 22,4% tổng thu ngân sách, GRDP bình quân đầu người của Hà Nội ước đạt khoảng 6.500 USD, Hà Nội đã chủ động phát triển các ngành kinh tế mới có tiềm năng, như công nghiệp sáng tạo gắn với công nghiệp văn hóa (thiết kế, truyền thông, nội dung số, nghệ thuật biểu diễn...); kinh tế ban đêm tại các khu vực Hồ Gươm, Tây Hồ, Hoàn Kiếm đang từng bước được định hình; du lịch MICE (du lịch kết hợp hội họp, hội nghị, triển lãm, sự kiện, tuyên dương khen thưởng), du lịch di sản, du lịch kết hợp y tế – giáo dục phát triển trở lại mạnh mẽ. Năm 2025, Hà Nội đứng ở vị trí thứ 7 trong top 25 điểm đến tốt nhất thế giới trong hạng mục "Best of the Best" thuộc khuôn khổ giải thưởng Travelers' Choice Awards do chính người dùng trên nền tảng du lịch này bình chọn. Danh hiệu Best of the Best của Giải thưởng Travellers' Choice nhằm tôn vinh mức độ xuất sắc cao nhất trong lĩnh vực du lịch. Hà Nội được đánh giá cao vì vừa có sự nhộn nhịp, hiện đại, trẻ trung của một thành phố đang phát triển hiện đại, vừa giữ được nét hoài cổ, xưa cũ với di tích, kiến trúc văn hóa lịch sử lâu đời

Đặc biệt, Hà Nội là điểm sáng cả nước về thu hút dòng vốn chất lượng cao và ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thành phố hiện dẫn đầu về chỉ số công nghiệp CNTT, quản trị điện tử, đổi mới sáng tạo cấp địa phương; thu hút nhiều dự án FDI công nghệ cao, dịch vụ hiện đại, logistics và hạ tầng thông minh. Năm 2024, Hà Nội có Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 4 bậc và lọt top 6 cả nước về chỉ số sẵn sàng chuyển đổi số (DTI), tăng 18 bậc so với năm trước; Chỉ số cải cách hành chính xếp thứ 03/63 tỉnh; Nhiều lĩnh vực như y tế, giáo dục, đăng ký kinh doanh, cấp phép xây dựng... đã triển khai hiệu quả dịch vụ công trực tuyến mức độ 3–4 và liên tục 7 năm liên tiếp giữ vị trí thứ hai về chỉ số thương mại điện tử; Hà Nội đã tiên phong tích hợp thành công 4 thủ tục hành chính của Đảng lên môi trường điện tử, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, phục vụ cán bộ, đảng viên ngày càng tốt hơn.

Trên phương diện xếp hạng đô thị toàn cầu, Hà Nội được xếp thứ 96/270 thành phố trong bảng World’s Best Cities 2024; đứng thứ 97/100 trong bảng chỉ số thành phố thông minh toàn cầu; đứng ở vị trí 109/172 trong bảng xếp hạng thành phố đáng sống. Hà Nội được xếp hạng 16 toàn cầu về tiềm năng tăng trưởng đô thị (Brand Finance 2024) - cao hơn cả nhiều đô thị lâu đời trong khu vực. Điều này thể hiện niềm tin của quốc tế vào dư địa phát triển, năng lực hấp dẫn đầu tư và vai trò đầu tàu của Hà Nội trong thập niên tới.

Những định hướng lớn phát triển kinh tế Thủ đô

Định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội luôn bám sát các chiến lược phát triển đất nước và Thủ đô Hà Nội ghi nhận trong các nghị quyết của Bộ Chính trị, các văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc và Thành ủy Hà Nội về phát triển Thủ đô; được cập nhật và bổ sung mới nhất trong Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 ban hành theo Quyết định số 1569/QĐ-TTg ngày 12 tháng 12 năm 2024.

Theo đó, về kinh tế, Thủ đô Hà Nội cần tiếp tục dẫn đầu cả nước về phát triển công nghiệp công nghệ cao, có sức cạnh tranh cao, tham gia hiệu quả vào các chuỗi giá trị và mạng lưới phân phối toàn cầu.

Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định: Phát triển kinh tế số và công nghiệp ICT là động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô Hà Nội nhanh, hiện đại và hiệu quả. Ưu tiên, tạo điều kiện phát triển hạ tầng viễn thông, hạ tầng số, hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ thương mại điện tử, trung tâm dữ liệu, các loại hình dịch vụ như: điện toán đám mây, IoT, dữ liệu lớn (Bigdata)… phù hợp với định hướng phát triển của Thủ đô; Hình thành một số khu công nghệ thông tin tập trung; phát triển công nghiệp phần cứng, phần mềm, điện tử - viễn thông; ưu tiên phát triển dịch vụ công nghệ số trong các ngành, lĩnh vực có lợi thế của Thủ đô.

Với lợi thế hội tụ mạng lưới đại học, viện nghiên cứu, trung tâm R&D, cùng một cộng đồng doanh nghiệp năng động, Hà Nội hoàn toàn có thể và cần xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo tầm cỡ, nơi sản sinh ý tưởng mới, công nghệ mới và doanh nghiệp mô hình mới. Các trung tâm này phải kết nối chặt chẽ giữa học thuật, công nghệ, kinh doanh và đầu tư mạo hiểm, hoạt động theo nguyên tắc mở – nhanh – linh hoạt như các mô hình tại Seoul hay Singapore.

Chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp theo hướng tập trung vào các ngành ứng dụng công nghệ cao, công nghệ xanh, tuần hoàn, phát thải các - bon thấp, giữ vai trò dẫn dắt trong các chuỗi liên kết phát triển trên các hành lang công nghiệp nội vùng và liên vùng; trở thành trung tâm hàng đầu vùng đồng bằng sông Hồng về phát triển công nghiệp vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, cơ khí chính xác và tự động hóa, thiết bị điện tử, vật liệu mới, vật liệu kỹ thuật công nghệ cao, chế biến dược liệu, hóa dược, mỹ phẩm, công nghệ sinh học và chế biến nông sản, thực phẩm công nghệ cao; tham gia sâu vào chuỗi liên kết phát triển các hành lang công nghiệp Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Bắc Ninh - Hải Dương - Quảng Ninh; Hà Nội - Vĩnh Phúc - Phú Thọ, Hà Nội - Lạng Sơn. Tăng cường phát triển công nghiệp hỗ trợ phục vụ các ngành công nghiệp ưu tiên, có thế mạnh của Hà Nội và có tác động lan tỏa tới các địa phương trong vùng đồng bằng sông Hồng và các vùng lân cận. Phát triển các nghề truyền thống, hình thành không gian giới thiệu sản phẩm làng nghề gắn với thu hút du lịch và quảng bá sản phẩm ra thị trường quốc tế.

Tại buổi làm việc với Lãnh đạo TP Hà Nội ngày 16/6/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ghi nhận, hoan nghênh và đánh giá cao những nỗ lực mạnh mẽ, tinh thần quyết tâm đổi mới, sáng tạo, tinh thần chủ động, nghiêm túc và quyết liệt, hành động hiệu quả của Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, cũng như các Nghị quyết và Kết luận, Chỉ thị, Hướng dẫn quan trọng của Trung ương thời gian qua. Báo cáo số 778 cho thấy Hà Nội đã bám sát chỉ đạo của Trung ương, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ với tinh thần cầu thị, đổi mới và hiệu quả.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đặt cho Hà Nội những câu hỏi: Hà Nội cần mạnh dạn tự xác định mục tiêu và đặt ra lộ trình, kế hoạch thực hiện mục tiêu cụ thể cho những dấu mốc thời điểm cụ thể, như về thu nhập, về đổi mới sáng tạo... Làm thế nào để Hồ Gươm và phố cổ sống động hài hòa bên cạnh các khu công nghệ cao, trung tâm tài chính, không gian đổi mới sáng tạo và đô thị thông minh? Làm thế nào để di sản ngàn năm trở thành chất liệu cho sáng tạo đương đại và sự khác biệt trở thành lợi thế cạnh tranh trong thời đại toàn cầu?

Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: Hà Nội cần chuyển mình thành một TP sáng tạo, xác lập bản sắc kinh tế mới dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nơi nhân lực sáng tạo, những ý tưởng mới, công nghệ mới được quan tâm ưu tiên. Các ngành như công nghiệp sáng tạo, tài chính công nghệ, logistics thông minh, y tế, giáo dục chất lượng cao và du lịch trải nghiệm phải trở thành động lực tăng trưởng chủ lực.

Hà Nội cần tái thiết không gian phát triển theo hướng mở, đa trung tâm và tích hợp vùng, mạnh dạn thử nghiệm những không gian phát triển mới, xem kinh tế ban đêm như một cấu phần văn hóa - tiêu dùng đa dạng; kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh như một cam kết trách nhiệm với tương lai; và mô hình đô thị sáng tạo như một nền tảng cho đổi mới xã hội. Các vùng trọng điểm cần được tổ chức lại không chỉ để phát triển nhanh hơn, mà để trở thành nơi thu hút các tài năng, nơi giới nghiên cứu, doanh nhân, nghệ sĩ, nhà thiết kế tìm thấy cả điều kiện sống tốt lẫn cơ hội phát triển sự nghiệp.

Hà Nội cần triển khai các cơ chế chính sách, quy hoạch và phân quyền cùng các mô hình quản trị đô thị đặc thù để các vùng như như Sơn Tây, Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên… không chỉ là “nơi giãn dân”, mà là các trung tâm kinh tế – văn hóa – công nghệ cấp vùng, có sức hút riêng, có cơ chế quản trị tốt và khả năng tạo lập việc làm chất lượng cao. Đồng thời, phát triển mạng lưới giao thông tích hợp vùng Thủ đô, bao gồm: đường sắt đô thị kết nối vệ tinh với vùng trung tâm và các tỉnh lân cận; hệ thống logistics liên kết các hành lang kinh tế phía Bắc, phát triển hạ tầng cứng và mềm (hạ tầng tri thức, hạ tầng số và công nghệ thông tin) kết nối chính quyền với doanh nghiệp và người dân. Tư duy hạ tầng không chỉ là

Hà Nội cần chuyển vùng nông thôn từ vai trò hậu cần đô thị sang một vành đai xanh thông minh nơi kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp an toàn, công nghệ cao, bảo tồn sinh thái, cảnh quan, lưu giữ văn hóa làng xã và thử nghiệm các mô hình kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp trải nghiệm, du lịch bản địa. Đây không chỉ là không gian sinh thái của Thủ đô, mà còn là nơi nâng đỡ tinh thần và bản sắc của một thành phố hiện đại.

Hơn thế nữa, trong vai trò là trung tâm vùng Thủ đô, Hà Nội cần đặt các chương trình hợp tác liên tỉnh về logistics, giáo dục, chuyển đổi số, du lịch, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn … trong bối cảnh hành chính- kinh tế mới, nơi Hà Nội trở thành hạt nhân kiến tạo hệ sinh thái vùng phát triển chung.

Tầm nhìn phát triển Hà Nội không chỉ để dẫn đầu cả nước, mà để Thủ Đô Ngàn năm văn hiến thực sự là thành phố tiên phong, hấp dẫn của châu Á.

Đặc biệt, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu thời gian tới, Hà Nội cần phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP hàng năm ở mức 10-12% trở lên để tạo động lực dẫn dắt cả nước; thúc đẩy tiến độ phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ; tăng cường sự gắn kết quy hoạch đô thị – nông thôn; tạp bứt phá phát triển các đô thị vệ tinh như Sơn Tây, Hòa Lạc, Xuân Mai, Phú Xuyên… và gia tăng động lực kinh tế vùng ven; xây dựng và triển khai cơ chế hấp dẫn thu hút đầu tư thực hiện Quy hoạch hai bên sông Hồng, Hồ Tây và các khu vực chung cư cũ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, năng lực, chất lượng và hiệu quả phối hợp điều hành giữa các sở ngành và quận, huyện; cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí, nguồn nước, ùn tắc giao, hàng giả, hàng kém chất lượng, thực phẩm bẩn... PCI của Hà Nội phải phấn đấu vào TOP 5, TOP 10 cả nước.

TS Nguyễn Minh Phong

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/ha-noi-no-luc-phat-huy-the-che-va-phat-trien-kinh-te-co-ham-luong-khoa-hoc-cao.749037.html