Sáng nay, 4/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam TP Hà Nội tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết quy định điều kiện, trình tự, thủ tục cấp giấy phép xây dựng, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp tại các vùng sản xuất nông nghiệp (SXNN) tập trung trên địa bàn TP Hà Nội.
Thúc đẩy phát triển nông nghiệp Thủ đô theo hướng sinh thái bền vững
Trình bày dự thảo Nghị quyết về nội dung này, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa cho hay, mục đích của Nghị quyết là góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp Thủ đô theo hướng nông nghiệp sinh thái bền vững; chú trọng sự tương tác giữa yếu tố môi trường, KT-XH nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử trong nông nghiệp, nông thôn, phòng chống thiên tai, phát triển bền vững các vùng SXNN tập trung.
Ngoài ra, nâng cao hiệu quả SXNN, thu nhập cho người nông dân thông qua sự kết hợp giữa SXNN gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm, du lịch sinh thái, trải nghiệm; góp phần hoàn thành thắng lợi mục tiêu tăng trưởng của ngành nông nghiệp trong kỷ nguyên mới.
Quang cảnh Hội nghị phản biện xã hội do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội tổ chức sáng 4/9
Dự thảo Nghị quyết bám sát các quy định của Luật Thủ đô 2024 và Luật Đất đai, định hướng phát triển nông nghiệp của TP; bảo đảm có sự khảo sát, đánh giá để quy định cụ thể diện tích, quy mô công trình cho phù hợp điều kiện thực tiễn SXNN trên địa bàn TP.
Dự thảo Nghị quyết gồm 5 chương và 13 điều, quy định rõ các điều kiện xây dựng công trình, loại công trình, tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình, các thủ tục cấp phép xây dựng…
Đơn giản hóa thủ tục cấp phép theo hướng một cửa, minh bạch
Nêu ý kiến đóng góp vào dự thảo Nghị quyết, các chuyên gia, nhà khoa học tại Hội nghị nhận định, việc quy định về giấy phép xây dựng, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp là vấn đề đã đặt ra từ rất lâu trong nông nghiệp Thủ đô nhưng chưa được giải quyết một cách thỏa đáng, dứt điểm. Nổi lên là mâu thuẫn giữa việc đáp ứng yêu cầu phục vụ SXNN với yêu cầu quản lý sử dụng đất nông nghiệp.
Nghị quyết của HĐND TP quy định cụ thể các điều kiện, trình tự, thủ tục, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng cho mỗi loại, cùng với những quy định về biện pháp quản lý và trách nhiệm, chế tài cụ thể, nghiêm minh sẽ giúp giải quyết cơ bản vấn đề tồn tại này.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa trình bày nội dung dự thảo Nghị quyết
Theo các chuyên gia, đây là vấn đề khá phức tạp, đòi hỏi các quy định trong Nghị quyết không chỉ phù hợp quy định pháp luật hiện hành, nội dung và phạm vi phân cấp phân quyền trong Luật Thủ đô, mà còn phải đơn giản, dể hiểu, dễ thực hiện và thuận lợi cho công tác triển khai thực hiện, quản lý sau này.
Đáng chú ý, góp ý về loại công trình được xây dựng, TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch kiến trúc đô thị Việt Nam cho rằng, tại Điều 7 dự thảo quy định 6 loại công trình bao trùm thực tiễn 6 vùng sản xuất tập trung hiện nay, tuy nhiên đề nghị xem xét thêm loại hình công trình là giáo dục trải nghiệm (khác với du lịch cảnh quan). Đây là loại công trình được đề cập trong điều 32 Luật Thủ đô và nhất là mới đây trong Nghị quyết đổi mới giáo dục.
Về trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng (chương IV), theo chuyên gia này, tại Điều 9 quy định cụ thể nội dung hồ sơ và thời hạn xem xét, thời hạn tồn tại công trình, thời hạn được xem xét cấp phép phép xây dựng với dự thảo tới 45 ngày là quá dài; nên quy định tối đa 30 ngày theo quy định chung.
Theo TS. Lê Văn Hoạt - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP), để tăng tính thuyết phục về sự cần thiết, nên có khái quát thực trạng tình hình xây dựng các công trình phục vụ SXNN diễn ra trong thời gian vừa qua và những vấn đề phát sinh cần giải quyết.
Góp ý vào Điều 6 về lập và phê duyệt phương án phát triển vùng SXNN tập trung, chuyên gia này đề nghị làm rõ nội dung: Theo quy định, các DN, hộ gia đình phải trên cơ sở phương án phát triển vùng SXNN tập trung đã được chính quyền cấp xã phê duyệt để xây dựng phương án phát triển sản xuất kinh doanh của mình. Vậy trường hợp một DN hay HTX thuê đất, mua quyền sử dụng đất hoặc kêu gọi các hộ góp vốn bằng đất để phát triển sản xuất kinh doanh trên địa bàn có liên quan 2 hay 3 xã thì sẽ xử lý thế nào?
Các chuyên gia, nhà khoa học nêu ý kiến phản biện đối với nội dung dự thảo Nghị quyết
PGS.TS Bùi Thị An - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn kinh tế (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP) cho rằng, với tính chất đặc thù và nhạy cảm của việc sử dụng đất nông nghiệp, Nghị quyết cần được xem xét kỹ lưỡng để vừa thúc đẩy phát triển vừa tránh tình trạng lạm dụng, gây thất thoát quỹ đất nông nghiệp quý giá của Thủ đô.
“Tôi đề nghị bổ sung định nghĩa cụ thể về loại công trình phục vụ trực tiếp SXNN (nhà màng, hệ thống tưới, kho lạnh, trạm sơ chế...); đơn giản hóa thủ tục cấp phép theo hướng một cửa, minh bạch, ứng dụng công nghệ số để giảm chi phí thời gian cho người dân; xây dựng cơ chế giám sát, xử lý vi phạm nghiêm minh, có trách nhiệm giải trình rõ ràng của cơ quan cấp phép…”- PGS. TS Bùi Thị An thắng thắn.
Cũng tại Hội nghị, một số ý kiến đề xuất bổ sung các văn bản pháp luật, như Luật Đất đai, Luật Xây dựng và các Nghị định liên quan, nhằm bảo đảm tính đầy đủ và chặt chẽ; đồng thời cần chỉ ra những điểm chưa phù hợp, có nguy cơ vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.
Trong đó, về nguy cơ “phạt cho tồn tại”, một số đại biểu đề xuất có quy định bắt buộc khôi phục hiện trạng hoặc tháo dỡ đối với công trình trái phép trong vùng; không hợp thức hóa sau xử phạt hành chính, trừ trường hợp đủ điều kiện theo nghị quyết và pháp luật đất đai. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý cũng cần phân định rõ trách nhiệm giữa Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng và UBND phường, xã trong xác nhận vùng tập trung, thẩm tra phương án sử dụng đất đa mục đích, cấp phép, hậu kiểm.
Cùng đó, đề nghị các thủ tục cần bảo đảm tính minh bạch và công khai để người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện; cần có một cơ chế cấp phép đơn giản và rõ ràng hơn để người dân, nhất là hộ gia đình nhỏ, dễ dàng thực hiện…
Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương phát biểu kết luận Hội nghị
Kết luận Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương trân trọng cảm ơn các ý kiến góp ý tâm huyết, trách nhiệm, sâu sắc của các chuyên gia, nhà khoa học và khẳng định Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP sẽ nghiên cứu đầy đủ, chắt lọc để bổ sung vào nội dung phản biện chung của Ủy ban MTTQ Việt Nam TP với dự thảo Nghị quyết. Đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo - Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp thu các ý kiến nhằm hoàn thiện hồ sơ trước khi trình HĐND TP thông qua dự thảo Nghị quyết, nhất là các góp ý đối với Tờ trình của UBND TP.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của Nghị quyết, bà Nguyễn Lan Hương cũng cho biết đây là một trong những nhiệm vụ phải triển khai để thực hiện Luật Thủ đô 2024. Dù dự thảo Nghị quyết đã bám sát 3 nội dung, nội hàm được điều chỉnh gắn với các quy định tại Luật Thủ đô 2024, song vẫn cần tiếp tục nghiên cứu sâu những quy định tại Luật Thủ đô, quy hoạch Thủ đô nhằm bảo đảm tính bền vững, sức sống của Nghị quyết, cũng để Nhân dân yên tâm thực hiện và các sở, ngành, địa phương thấy rõ trách nhiệm trong thực hiện Nghị quyết.
Để đạt được những điều đó, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP lưu ý phải đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quá trình thực hiện; làm rõ cơ chế phối hợp giữa các sở, ngành địa phương và bổ sung trách nhiệm của MTTQ trong giám sát thực hiện Nghị quyết…
Linh Chi