Trong đó, công tác thu gom và xử lý rác thải nổi lên như một điểm sáng, là nền tảng vững chắc cho mục tiêu xây dựng một Thủ đô "sáng - xanh - sạch - đẹp", văn minh và hiện đại.
Những kết quả đáng ghi nhận
Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Thành ủy Hà Nội đã thể hiện tầm nhìn chiến lược khi ban hành Chương trình số 05-CTr/TU ngày 17/3/2021 về việc đẩy mạnh công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường; chủ động phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, ứng phó biến đổi khí hậu trên địa bàn Thành phố Hà Nội giai đoạn 2021 – 2025.
Công nhân vệ sinh môi trường tăng cường công tác thu gom rác thải trên địa bàn TP Hà Nội.
Sự quyết tâm này ngay lập tức được cụ thể hóa bằng Kế hoạch số 168/KH-UBND của UBND Thành phố và Kế hoạch số 11-KH/BCĐ của Ban Chỉ đạo Chương trình. Tại Sở TN&MT (trước đây, cơ quan chủ lực, tinh thần của Chương trình đã được quán triệt đến 100% cán bộ, đảng viên. Điều này đã tạo ra sự thống nhất cao độ từ nhận thức đến hành động, giúp nhiều nhiệm vụ khó khăn, phức tạp được chỉ đạo và thực hiện một cách kịp thời, hiệu quả.
Cùng với đó, Thành phố đã thể hiện sự chủ động trong việc lập quy hoạch và xây dựng cơ sở dữ liệu. Việc hoàn thành điều chỉnh Quy hoạch xử lý chất thải rắn Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là một bước đi quan trọng, định hình tương lai cho công tác xử lý rác thải.
Nỗ lực của cả hệ thống chính trị đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Một trong những thành tựu nổi bật nhất là việc đưa vào vận hành các dự án hạ tầng môi trường trọng điểm. Các nhà máy điện rác tại Sóc Sơn và Sơn Tây đã trở thành biểu tượng cho sự chuyển đổi sang công nghệ xử lý rác thải hiện đại, biến rác thành tài nguyên. Cùng với đó, phong trào “sáng - xanh - sạch - đẹp” mà Thành phố phát động không còn là khẩu hiệu mà đã lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng, nâng cao ý thức của người dân.
Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội tổ chức rửa đường nhằm đảm bảo các tuyến đường luôn "sáng - xanh - sạch - đẹp".
Đặc biệt, với mục tiêu xây dựng Thủ đô "sạch", các đơn vị chức năng Thành phố đã nỗ lực nâng tỷ lệ thu gom và xử lý tại khu vực đô thị đạt xấp xỉ 100%, một con số gần như tuyệt đối. Tại khu vực nông thôn, tỷ lệ này cũng đạt từ 95 - 99%. Mỗi ngày, khoảng 6.829 tấn rác thải sinh hoạt được thu gom và xử lý theo đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn. Đây là một nỗ lực phi thường, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị vệ sinh môi trường, chính quyền địa phương và người dân.
Đối với chất thải nguy hại, công tác quản lý được siết chặt. Với tổng lượng phát sinh khoảng 217,2 tấn/ngày, tỷ lệ thu gom và xử lý đã đạt 99% (tương đương 215 tấn/ngày). Đối với chất thải y tế, một lĩnh vực đòi hỏi quy trình xử lý nghiêm ngặt, 100% lượng chất thải phát sinh (khoảng 7.790 kg/ngày) đều được phân loại tại nguồn, thu gom, lưu giữ và chuyển giao cho các đơn vị có chức năng xử lý.
Quyết tâm tạo ra những chuyển biến bền vững
Những con số nêu trên không chỉ phản ánh năng lực quản lý của Thành phố mà còn là minh chứng cho sự đầu tư đúng đắn vào hạ tầng và công nghệ. Song, thách thức lớn nhất có lẽ đến từ nhận thức của một bộ phận cộng đồng. Việc phân loại rác tại nguồn, một khâu then chốt để tối ưu hóa quá trình xử lý, vẫn còn gặp khó khăn.
Các chuyên gia nhận định, với quyết tâm xây dựng Thủ đô “sáng – xanh - sạch - đẹp”, Hà Nội đang thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm tạo ra một môi trường sống bền vững, hiện đại và thân thiện với môi trường thông qua các hành động cụ thể như” phân loại rác, bảo vệ nguồn nước và không khí, trồng nhiều cây xanh, giảm thiểu ô nhiễm và thay đổi hành vi sống xanh, đặc biệt là đã đưa vào sử dụng các nhà máy điện rác hiện đại, từng bước "hồi sinh" sông Tô Lịch... Và để tiếp tục thực hiện mục tiêu nêu trên, thành phố đã phát động phong trào thi đua, kêu gọi sự tham gia của toàn xã hội cùng chung tay thực hiện.
Nhận thức rõ những tồn tại, trong giai đoạn tiếp theo, Hà Nội đặt ra mục tiêu sớm ban hành quy định quản lý chất thải rắn sinh hoạt đối với hộ gia đình, cá nhân và quy định về thu gom, xử lý chất thải xây dựng. Đồng thời, triển khai đồng bộ phân loại rác tại nguồn - đây là nhiệm vụ trọng tâm, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng của toàn dân nhằm thay đổi thói quen cố hữu và xây dựng lối sống văn minh.
Với sự nỗ lực của các đơn vị chức năng, công tác đảm bảo vệ sinh môi trường trên địa bàn TP đã có những chuyển biến tích cực.
Bên cạnh đó, Hà Nội sẽ tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng, tiếp tục đôn đốc, tháo gỡ khó khăn để các nhà máy xử lý rác thải công nghệ tiên tiến, đặc biệt ở khu vực phía Nam và Tây Nam, sớm đi vào hoạt động. Thành phố cũng sẽ tăng cường áp dụng công nghệ hiện đại, cơ giới hóa trong tất cả các khâu từ thu gom, vận chuyển đến xử lý để nâng cao năng suất và chất lượng.
Ông Nguyễn Thanh Sơn – Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (Urenco) cho biết, với vai trò là "cánh tay nối dài" của Thành phố trên mặt trận bảo vệ môi trường, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2021 – 2025, Urenco đã nhanh chóng vào cuộc, cụ thể hóa tinh thần chỉ đạo của Thành ủy bằng những hành động thiết thực.
Urenco đã mạnh dạn thay đổi phương thức thu gom rác thải, đặc biệt tại các quận nội thành lịch sử. Hình ảnh những chiếc xe gom đẩy tay cồng kềnh hay các điểm tập kết rác (còn gọi là "điểm cẩu rác") gây ô nhiễm, mất mỹ quan đang dần được thay thế bằng mô hình thu gom trực tiếp bằng xe cơ giới hiện đại. Theo đó, người dân sẽ nghe thông báo từ loa phát thanh gắn trên xe chuyên dụng và mang rác ra đổ trực tiếp. Đồng thời, Urenco đã đầu tư hàng loạt phương tiện, thiết bị mới như thùng composite kín, xe quét hút, xe rửa đường...
Công tác đảm bảo vệ sinh môi trường sẽ tiếp tục là một trong những nhiệm vụ quan trọng được TP Hà Nội quan tâm thực hiện trong nhiệm kỳ tới.
Ông Nguyễn Thanh Sơn thông tin, với biện pháp trên, Urenco và chính quyền các địa phương đã xóa được hàng trăm điểm tập kết rác ban ngày, vốn là nỗi ám ảnh về mùi hôi và nước rỉ rác, trả lại vỉa hè thông thoáng cho người đi bộ. Việc rác được đưa thẳng lên xe ép kín đã giảm thiểu tối đa tình trạng rơi vãi, phát tán mùi và rò rỉ nước rác ra môi trường, rút ngắn thời gian thu gom và hạn chế ảnh hưởng đến đời sống người dân.
Có thể nói, chặng đường phía trước vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt từ Chương trình 05-CTr/TU và những kết quả đã đạt được, có thể tin tưởng rằng Hà Nội đang đi đúng hướng. Nỗ lực không ngừng nghỉ trong công tác quản lý môi trường, đặc biệt là trong lĩnh vực rác thải, chính là nền tảng để xây dựng nên một Thủ đô không chỉ phát triển về kinh tế mà còn thực sự là một thành phố đáng sống, xứng tầm với vị thế trung tâm của cả nước - một Thủ đô "sáng - xanh - sạch - đẹp".
Vân Nhi