Hà Nội tái diễn ô nhiễm không khí dài ngày

3 giờ trướcBài gốc

Hà Nội tái diễn ô nhiễm không khí

Ngày 29/12, chất lượng không khí tại Hà Nội tiếp tục diễn biến phức tạp khi Thủ đô bất ngờ quay trở lại nhóm 5 thành phố có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất thế giới.

Theo số liệu cập nhật từ ứng dụng theo dõi chất lượng không khí IQAir, vào đầu giờ sáng, Hà Nội xếp thứ 5 toàn cầu với chỉ số AQI đạt mức 190, thuộc ngưỡng "không lành mạnh", gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là các nhóm nhạy cảm.

Đáng chú ý, các số liệu quan trắc trong nội đô cho thấy sự chênh lệch lớn giữa các khu vực. Cụ thể, tại thời điểm 9h sáng, dữ liệu từ mạng lưới quan trắc của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ghi nhận tại khu vực cổng Parabol – Đại học Bách khoa Hà Nội, chỉ số AQI chỉ ở mức 37, phản ánh chất lượng không khí trong lành, tương đối thuận lợi cho các hoạt động ngoài trời.

Hà Nội tái diễn ô nhiễm không khí.

Tuy nhiên, ở nhiều điểm khác, tình trạng ô nhiễm lại ở mức đáng lo ngại. Tại Công viên Nhân Chính (đường Khuất Duy Tiến), AQI đo được lên tới 148, thuộc ngưỡng "kém", có thể gây ảnh hưởng đến người mắc bệnh hô hấp và tim mạch nếu tiếp xúc kéo dài. Nghiêm trọng hơn, điểm quan trắc tại số 556 Nguyễn Văn Cừ ghi nhận chỉ số AQI dao động quanh mức 175, rơi vào ngưỡng "xấu", tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe người dân.

Nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí, UBND TP Hà Nội đã ban hành chỉ thị yêu cầu các sở, ngành, địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi đốt rác thải sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp trái phép, đồng thời đẩy mạnh giám sát hoạt động vệ sinh môi trường, phun sương dập bụi, rửa đường tại các tuyến giao thông chính và các giải pháp đồng bộ khác.

Dữ liệu quan trắc trong mùa đông 2025 cho thấy, ngoài những ngày có chất lượng không khí "tốt", Hà Nội cũng từng nhiều lần bị bao phủ bởi lớp sương mù dày do ô nhiễm không khí, với chỉ số AQI lên tới mức "rất không lành mạnh" hoặc thậm chí "nguy hại" trong các đợt ô nhiễm do bụi mịn PM2.5 tăng cao. Điều này phản ánh tính chất động của chất lượng không khí, dễ thay đổi theo các điều kiện thời tiết và hoạt động đô thị.

Trong những ngày tới, Hà Nội nhiều khả năng tiếp tục chịu tác động của không khí lạnh, khiến nhiệt độ giảm vào ban đêm và sáng sớm, kèm theo gió yếu. Thời tiết lặng gió và se lạnh này có thể khiến không khí khó lưu thông, các chất ô nhiễm dễ bị giữ lại gần mặt đất, từ đó làm tăng nguy cơ ô nhiễm không khí tái xuất hiện.

Ngoài ra, sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, cùng hiện tượng nghịch nhiệt - nơi lớp không khí ấm ở trên ngăn cản không khí lạnh bốc lên - càng làm chất ô nhiễm bị giữ lại gần mặt đất. Điều này có thể khiến các chỉ số AQI tăng cao, đặc biệt trong buổi sáng sớm và chiều tối.

TP Hà Nội khuyến cáo, những người thấy có triệu chứng đau mắt, ho hoặc đau họng… nên cân nhắc giảm các hoạt động ngoài trời. Đối với học sinh, có thể hoạt động bên ngoài, nhưng nên giảm bớt việc tập thể dục kéo dài. Nhóm người nhạy cảm, theo cảnh báo Cổng thông tin quan trắc môi trường Hà Nội, nên giảm các hoạt động mạnh và giảm thời gian hoạt động ngoài trời. Những người mắc bệnh hen suyễn có thể cần sử dụng thuốc thường xuyên hơn. Nhiều người dân ở thủ đô có thể cảm nhận được tình trạng ô nhiễm không khí những ngày qua khi thấy một lớp mù trắng đục bao phủ nhiều tuyến phố vào buổi sáng.

Trong bối cảnh đó, người dân cần tiếp tục theo dõi sát diễn biến chất lượng không khí kết hợp với dự báo thời tiết để chủ động ứng phó. Việc duy trì thói quen cập nhật chỉ số AQI hàng ngày, hạn chế các hoạt động ngoài trời vào thời điểm ô nhiễm cao, và tiếp tục đẩy mạnh các chính sách kiểm soát nguồn phát thải là những yếu tố then chốt giúp giảm thiểu rủi ro cho sức khỏe cộng đồng.

Làm gì để giảm ô nhiễm không khí vào mùa đông?

Các nghiên cứu và phân tích gần đây đều chỉ ra rằng, nguồn gây ô nhiễm không khí tại Hà Nội bao gồm khí thải từ phương tiện giao thông, hoạt động công nghiệp, xây dựng, đốt rác thải sinh hoạt và rơm rạ, cùng với các yếu tố thời tiết bất lợi như hiện tượng nghịch nhiệt, ít gió. Trong các cuộc họp vừa qua đã tái khẳng định những nhận định này, đồng thời đặt ra yêu cầu về một tầm nhìn chiến lược dài hạn, không chỉ giải quyết phần ngọn mà còn đi sâu vào gốc rễ vấn đề.

Theo TS Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, những năm gần đây, ô nhiễm không khí tại Hà Nội diễn biến rất nghiêm trọng, đặc biệt trong các tháng mùa đông. Việc Hà Nội đưa ra lộ trình cấm xe máy xăng theo giờ và theo khu vực, đồng thời triển khai vùng phát thải thấp từ năm 2026 là bước đi phù hợp nhằm từng bước chuyển sang giao thông xanh.

Đối với nguồn thải công nghiệp, TS Hoàng Dương Tùng nhận định, muốn giải quyết được bài toán này, việc quan trọng nhất là phải tiến hành kiểm kê, xác định một cách chính xác, cụ thể hiện nay Hà Nội có bao nhiêu DN, bao nhiêu cơ sở sản xuất với những thông số chi tiết để từ đó đưa ra giải pháp quản lý hiệu quả, kiểm soát chặt chẽ nguồn phát thải từ các DN, cơ sở sản xuất đó.

"Cái này chúng ta hoàn toàn có thể làm được với sự phát triển của khoa học công nghệ như hiện nay. Các DN, cơ sở sản xuất cũng phải có trách nhiệm báo cáo thường xuyên. Tôi nghĩ đây là việc đầu tiên chúng ta cần làm và phải làm" – TS Hoàng Dương Tùng nhấn mạnh, đồng thời lưu ý rằng, việc kiểm kê, thống kê cần có những phương thức khác nhau giữa các nhóm đối tượng. Đặc biệt là cần xây dựng được một bộ quy chuẩn, một hệ thống chuẩn để áp dụng cho tất cả các đối tượng, các khu vực trên cả nước và dùng trong thời gian dài chứ không phải thay đổi theo từng năm và cái này có thể làm được ngay.

Đối với nguồn thải từ hoạt động xây dựng, TS Hoàng Dương Tùng cho rằng, ngoài các biện pháp "mềm" như quy định bảo đảm vệ sinh môi trường tại các công trường thì việc áp dụng giải pháp "cứng" là rất cần thiết. Giải pháp "cứng" ở đây chính là lắp đặt hệ thống camera giám sát tại tất cả các dự án, đến tận chân công trình. Với sự phát triển của khoa học công nghệ như hiện nay, giải pháp này hứa hẹn sẽ mang đến hiệu quả cao. Chỉ cần nhìn vào hiệu quả của hệ thống camera AI được lắp đặt trong để kiểm soát và xử lý vi phạm giao thông trong thời gian gần đây có thể thấy rõ điều này.

TS Hoàng Dương Tùng cho rằng, để phát huy hiệu quả những chính sách hiện nay thì cần thực hiện triệt để chính sách, tăng cường quản lý cấp cơ sở và phân định trách nhiệm rõ rang.

Với những biện pháp cương quyết như thế phần nào chúng ta giải quyết được ô nhiễm về giao thông và xây dựng. Tuy nhiên đã có nhiều Nghị Quyết nhưng chúng ta phải thực hiện rốt ráo vì đã có chính sách rồi nhưng đâu đó việc kiểm tra, kiểm soát và thực thi chính sách ở đâu đó vẫn chưa tốt. Cần có biện pháp tốt hơn đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp, đặc biệt khi thành phố đã phân cấp mạnh mẽ về các phường, xã.

Hiện nay, thành phố Hà Nội đã phân bổ ngân sách cho việc thực hiện kiểm kê các nguồn phát thải gây ô nhiễm môi trường trong vòng 2 năm. Dự kiến đến đầu năm 2027, thành phố có thể công bố về các nguồn ONKK cũng như tỷ lệ đóng góp của các nguồn thải này.

Lan Tường

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/ha-noi-tai-dien-o-nhiem-khong-khi-dai-ngay-16925122915165474.htm