Hà Nội tái diễn ô nhiễm không khí vào ngày mai, nơi phát thải sẽ bị 'chỉ mặt' để xử lý

4 giờ trướcBài gốc

Hà Nội sẽ tái diễn ô nhiễm không khí vào ngày mai (16/12)

Sau nhiều ngày liên tiếp đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, Hà Nội đã ghi nhận những chuyển biến tích cực, mang lại tín hiệu lạc quan cho môi trường đô thị và sức khỏe cộng đồng. Các số liệu quan trắc cho thấy, chất lượng không khí của Thủ đô đang có xu hướng cải thiện rõ rệt, dù vẫn tiềm ẩn nguy cơ biến động trong thời gian tới.

Theo dữ liệu từ hệ thống IQAir, trong sáng 15/12, chỉ số AQI tại Hà Nội giảm xuống ngưỡng kém, phản ánh mức độ ô nhiễm đã hạ nhiệt đáng kể so với những ngày trước đó.

Cùng thời điểm, hệ thống quan trắc của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ghi nhận sáng ngày 15/12, chỉ số AQI tại trạm đo cổng Đại học Bách khoa Hà Nội trên đường Giải Phóng ở mức 103, trong khi trạm Công viên Nhân Chính (Khuất Duy Tiến) đạt mức 72. Nhiều khu vực khác như Hoàn Kiếm, Phú Thượng, Tây Hồ, Hai Bà Trưng cũng ghi nhận chất lượng không khí ở mức trung bình.

Hà Nội mù mịt vì ô nhiễm không khí, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Tuy nhiên, theo các cơ quan chuyên môn, sự cải thiện này vẫn mang tính ngắn hạn và phụ thuộc lớn vào yếu tố thời tiết. Ngày 16/12, khi gió Đông Bắc có xu hướng suy yếu, khả năng khuếch tán bụi mịn giảm, nguy cơ ô nhiễm không khí quay trở lại Hà Nội và một số tỉnh miền Bắc.

Trước tình trạng chất lượng không khí liên tục xuống mức "xấu", "rất xấu" do đô thị hóa nhanh, mật độ giao thông lớn và hoạt động xây dựng, Hà Nội đã chính thức triển khai loạt biện pháp khẩn cấp nhằm ứng phó ô nhiễm không khí, theo chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chủ tịch UBND Thành phố.

Ông Vũ Đại Thắng, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì kiểm soát các trường hợp ô nhiễm nghiêm trọng mang tính liên vùng, liên tỉnh; đồng thời phối hợp các địa phương lân cận để giám sát và cảnh báo ô nhiễm không khí.

Hà Nội cũng yêu cầu kiểm tra toàn bộ khu xử lý chất thải rắn, bảo đảm vận hành không để phát tán bụi, mùi; báo cáo kết quả hàng tuần trong tháng 12-2025. Công tác vệ sinh môi trường được tăng cường, với phun sương dập bụi, tưới nước rửa đường và thông tin cảnh báo chất lượng không khí hàng tuần trên báo chí.

Sở Xây dựng được yêu cầu giám sát chặt tất cả công trường thi công. Những quy định bắt buộc gồm: Che chắn, phun sương giảm bụi; Rửa xe trước khi ra khỏi công trường; Phế thải phải được bao kín, không để rơi vãi. Lắp hệ thống cảm biến – camera giám sát bụi tại toàn bộ công trình từ 1 ha trở lên, hoàn thành trong tháng 12/2025. Đặc biệt, Hà Nội tạm dừng cấp phép đào vỉa hè, lòng đường trong dịp cuối năm khi không khí ô nhiễm nặng, trừ trường hợp khẩn cấp.

PGS.TS. Hoàng Anh Lê, Trưởng Bộ môn Quản lý Môi trường, Khoa Môi trường, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho hay, chất lượng không khí phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có điều kiện thời tiết chỉ là một trong số những yếu tố ảnh hưởng.

Trong số các hành động quyết liệt và khẩn trương cần thực hiện, Hà Nội cần đẩy mạnh giám sát, thanh tra và kiểm tra các nguồn phát thải. Hiện có bốn nhóm chính đang góp phần gây ô nhiễm gồm giao thông; hoạt động công nghiệp và làng nghề; tình trạng đốt mở như đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp, rác, cành lá; cùng với hoạt động xây dựng gây phát tán nhiều bụi. Ngoài các nguồn tại chỗ, Hà Nội còn chịu tác động từ ô nhiễm lan truyền từ những địa phương khác, cho nên, cần tăng cường quản lý liên ngành, liên tỉnh và liên vùng.

TS Hoàng Dương Tùng, Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam lý giải, các nguồn gây ô nhiễm tại Hà Nội như giao thông, hoạt động xây dựng, sản xuất công nghiệp, sinh hoạt dân sinh… trong những ngày qua về cơ bản không có sự thay đổi đột biến. Lượng phát thải vẫn tồn tại và diễn ra liên tục. Sự khác biệt nằm ở điều kiện thời tiết. Khi không có gió, không mưa, các chất ô nhiễm, đặc biệt là bụi mịn bị giữ lại ở tầng không khí thấp, tích tụ dần và khiến chỉ số ô nhiễm tăng cao. Ngược lại, khi xuất hiện mưa và gió, các chất này được "rửa trôi" hoặc khuếch tán đi nơi khác, làm nồng độ ô nhiễm tại chỗ giảm xuống.

Truy vết tận nơi nguồn thải để xử phạt

Trước tình trạng ô nhiễm không khí diễn biến phức tạp, từ tháng 9 năm nay, Cục Môi trường đã phối hợp với Cục Viễn thám Quốc gia triển khai sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) để giám sát các điểm phát sinh ô nhiễm không khí tại Hà Nội. Giải pháp này được kỳ vọng giúp phát hiện nhanh, chính xác các nguồn phát thải, qua đó hỗ trợ cơ quan chức năng kịp thời xử lý và công khai thông tin tới người dân.

Ông Vũ Hữu Liêm, Giám đốc Trung tâm Giám sát Nông nghiệp, Tài nguyên và Môi trường (Cục Viễn thám Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, việc ứng dụng UAV trong giám sát môi trường không khí là bước đi mới, tận dụng thế mạnh công nghệ viễn thám kết hợp thiết bị bay linh hoạt. Hệ thống UAV hiện nay được trang bị trong khuôn khổ Dự án "Tăng cường năng lực giám sát tài nguyên và môi trường", với các thiết bị bay chụp ảnh và quét dữ liệu chuyên dụng.

Trong đợt triển khai vừa qua, UAV được sử dụng để phát hiện các điểm phát sinh khói bụi tại ba khu vực trọng điểm quanh Hà Nội – nơi thường xuyên ảnh hưởng trực tiếp đến khu dân cư và các trục giao thông lớn. Việc kết hợp ảnh vệ tinh cho cái nhìn tổng thể với UAV cho hình ảnh chi tiết tại hiện trường giúp xác định chính xác vị trí, thời điểm phát sinh ô nhiễm. Đây là cơ sở quan trọng để cơ quan quản lý vào cuộc nhanh chóng, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào phản ánh thủ công như trước.

Hiện Trung tâm Giám sát Nông nghiệp, Tài nguyên và Môi trường đang vận hành một hệ thống UAV, trong đó bay chụp ảnh RGB được sử dụng thường xuyên do tính trực quan, tiết kiệm năng lượng và phù hợp với nhiệm vụ giám sát không khí. Mỗi tổ bay gồm ba người vận hành chính và hai nhân lực hỗ trợ, thời gian bay mỗi ca khoảng 35–45 phút. Các chuyến bay được tổ chức linh hoạt theo hình thức cuốn chiếu trong ngày, tập trung vào thời điểm cao điểm xảy ra đốt rơm rạ, phế phụ phẩm.

Tuy nhiên, theo ông Liêm, việc vận hành UAV cũng gặp không ít khó khăn do phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, yêu cầu bảo đảm an toàn bay và thủ tục cấp phép quản lý vùng trời. Bên cạnh đó, khối lượng dữ liệu thu thập rất lớn, mỗi phiên bay có thể tạo ra hàng nghìn ảnh với dung lượng hàng trăm GB, đòi hỏi hạ tầng xử lý mạnh và nhân lực chuyên môn cao.

Trong thời gian tới, Cục Viễn thám Quốc gia đang nghiên cứu khả năng tích hợp thêm các cảm biến hồng ngoại, cảm biến nhiệt và cảm biến môi trường cho UAV. Khi đó, hệ thống có thể phát hiện nguồn đốt ngay cả khi đã tắt lửa hoặc giám sát hiệu quả vào ban đêm, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và kiểm soát ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn.

Tô Hội

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/ha-noi-tai-dien-o-nhiem-khong-khi-vao-ngay-mai-noi-phat-thai-se-bi-chi-mat-de-xu-ly-169251215153445798.htm